ער האָט געבױט פֿאַר זיך אַ טורעם

He Built Himself a Tower

יורי שערלינג
יורי שערלינג

פֿון מיכאל פֿעלזענבאַום

Published May 18, 2014, issue of June 06, 2014.

קום, קום גיכער אַהער, האָט מיך אַ רוף געטאָן מײַן פֿרױ, אין טעלעװיזיע װײַזט מען אַ פֿילם װעגן דײַן חבֿר. מיר איז אינטערעסאַנט געװאָרן, װעמען מײַן פֿרױ האַלט פֿאַר מײַנעם אַ חבֿר. קום איך אַרײַן אינעם צװײטן צימער און זע, אַז סע רעדט זיך װעגן אַן אינטערװיו מיט יורי שערלינג. דער פֿילם האָט דערצײלט װעגן אַ טורעם, װאָס שערלינג בױט פֿאַר זיך לעבן זײַן גרױס און שײן הױז. עס װײַזט אױס, אַז דעם פֿילם מיטן אינטערװיו האָט מען געמאַכט מיט דרײַ יאָר צוריק, װײַל מיט אָנדערטהאַלבן יאָר צוריק, װען איך בין געװען בײַ שערלינג צו גאַסט, איז דער טורעם שוין געװען כּמעט פֿאַרטיק.

דרײַ טעג בין איך דעמאָלט געזעסן מיטן גאַסטגעבער און „געשליפֿן‟ דעם טעקסט צו אַ ייִדישן „רעקװיעם‟, װעלכן שערלינג האָט געזאָלט אָנשרײַבן צו זײַן 70סטן געבורטסטאָג, אין אױגוסט 2014. מיט אַ יאָר צוריק האָבן מיר זיך צעבוצקעט צוליב אַ נאַרישקײט, און איך װײס ניט, צי מאַעסטראָ שערלינג האָט יאָ אָנגעשריבן די מוזיק צום טעקסט פֿון מײַן „רעקװיעם‟, צי ניט. איך סטאַרע זיך ניט טראַכטן װעגן דעם, אָבער דער טעלעװיזיע־פֿילם װעגן שערלינגס טורעם האָט מיך אומגעקערט אין דער צײַט פֿון אונדזער ערשטער טרעפֿונג.

די מעשׂה האָט זיך אָנגעהױבן מיט פֿופֿצן יאָר צוריק. אַ צילגעװענדטער יונגער־מאַן פֿון דרעזדען, דעטלעף הוטשענרױטער, האָט זיך פֿאַרליבט אין ייִדיש און אין דער ייִדישער קונסט. שטאַמען האָט ער געשטאַמט פֿונעם סאַקסאָנישן שטעטל צװיקױ, און די ליבע צו דער ייִדישער קולטור האָבן אים איבערגעגעבן זײַנע באָבע־זײדע, װעלכע האָבן געװױנט אין אַ ייִדישן קװאַרטאַל, בשכנות מיט דער משפּחה שאָקען, װעלכע איז ביזן הײַנטיקן טאָג די באַלעבאָסטע פֿון דער ישׂראלדיקער צײַטונג „האָרץ‟. בקיצור, אָט דער־אָ דעטלעף הוטשענרױטער האָט איבערגעקערט װעלטן, און געגרינדעט אַ ייִדישע טרופּע בײַם „ראָק־טעאַטער־דרעזדען‟.

די ערשטע פֿאָרשטעלונג אױף ייִדיש, „די מגילה‟ לױט איציק מאַנגערס לידער־ציקל, האָט געהאַט אַ גרױסן דערפֿאָלג; דעם ספּעקטאַקל האָט געשטעלט דער באַװוּסטער ישׂראלדיקער רעזשיסאָר שלום בונים, אונדז צו לאַנגע יאָרן, און אַפֿילו דבֿ זעלצער, דער מחבר פֿון די לידער צו „די מגילה‟ האָט אַקטיװ געאַרבעט מיט די מוזיקער און אַקטיאָרן. אױך „באָנציע־שװײַג‟, דער צװײטער ספּעקטאַקל פֿון דער ייִדישער טרופּע האָט אויסגענומען בײַם עולם, און דאַן, האָט דער דרעזדענער מאַגיסטראַט באַשלאָסן, אַז דער שטאָטראַט קען און דאַרף אונטערהאַלטן די אידעע צו פֿאַרװאַנדלען די צופֿעליקע ייִדישע אונטערנעמונגען אין אַן אינטערנאַציאָנאַלן יערלעכן פֿעסטיװאַל. עס איז געקומען די צײַט אױסצואַרבעטן און באַשטימען די סטראַטעגישע ריכטונג פֿונעם פֿעסטיװאַל און צוציִען צו דער אַרבעט די בעסטע ייִדישע כּוחות.