„אָט אַזוי!‟ — אין טאָראָנטאָ

"Ot Azoy!" in Toronto

וויטאַ שטיוועלמאַן באַגריסט דעם עולם נאָכן קאָנצערט
Julia Spivak
וויטאַ שטיוועלמאַן באַגריסט דעם עולם נאָכן קאָנצערט

פֿון אַלכּסנדר הערשטיין

Published April 01, 2015, issue of April 17, 2015.

אויף דער עפֿענונג פֿונעם צווייטן פֿעסטיוואַל, געווידמעט דער ייִדישער קולטור, האָט וויטאַ שטיוועלמאַן, די אָרגאַניזירערין פֿון דער פֿאַרשיידנאַטיקער אונטערנעמונג געזאָגט: „אונדזער פֿעסטיוואַל איז געצילט אויף יענע מענטשן, וואָס זיי איז אינטערעסאַנט און טײַער די ייִדישע קולטור, אומאָפּהענגיק פֿון זייער נאַציאָנאַליטעט‟.

די דאָזיקע ווערטער האָבן געגעבן דעם טאָן פֿון דער ברייטער פּראָגראַם, וואָס איז אָנגעגאַנגען במשך פֿון צוויי טעג אין טאָראָנטאָ. אין תּוך גערעדט, קאָן מען יעדן מיטגליד פֿונעם קלוב Et Cetera, אַ געזעלשאַפֿט פֿון אָרטיקע אינטעלעקטואַלן, אָנרופֿן צווישן די אָרגאַניזאַטאָרן פֿון דעם פֿעסטיוואַל. איבער 60 באַטייליקטע פֿון דרײַ לענדער און בסך־הכּל עטלעכע הונדערט צושויער האָבן זיך צונויפֿגענומען אונטערן דאַך פֿון „אָט אַזוי!‟.

וואָס זשע קומט הײַנט פֿאָר מיט דער ייִדישער קולטור? צי ווערט טאַקע ייִדיש פֿאַרשוווּנדן, צוזאַמען מיט די שפּראַך־טרעגער, וועלכע זײַנען לעבן געבליבן נאָכן חורבן, צי אפֿשר טראַנספֿאָרמירט זי זיך? ווי אַזוי לעבן די קהילות, וואָס זייער געאָגראַפֿיע האָט זיך ווידער געענדערט בײַם סוף 20סטן יאָרהונדערט, און בײַטן זיך ווײַטער?

ענטפֿערס אויף אייניקע פֿון די פֿראַגעס האָט זיך באַמיט צו געבן דער פֿעסטיוואַל אַליין, וואָס זײַן הויפּט־ספּאָנסאָר איז געווען דער שטאָטישער מוניציפּאַליטעט און די אָרגאַניזאַציע „ישׂראל־הויז אין טאָראָנטאָ‟. אַ גאַנצע ריי אויסגאַבעס האָבן פֿאַרשפּרייט די נײַעס וועגן דער אונטערנעמונג, בתוכם די צײַטונג „רוסישער עקספּרעס‟.

באַדינגלעך, וואָלט מען די פּראָגראַם געקאָנט צעטיילן אויף צוויי טיילן: אַ קולטור־טרעגערישער טייל און אַ ליטעראַטור־מוזיקאַלישער. צוריק גערעדט, איז אַלץ, וואָס דער עולם האָט געזען און געהערט, געווען פֿאַרבונדן מיט קולטור.

דער קורצער אַנימאַציע־פֿילם „שטעטל‟, געשאַפֿן פֿונעם מאָלער אַלעקסאַנדער פּאַוולענקאָ און דעם קלוב Et Cetera, האָט ממש פֿאַרכּישופֿט מיט זײַן פֿאָלקסטימעלכער פּשוטקייט. אין דעם קונסט־ווערק אַנטפּלעקט זיך די פֿאַרשוווּנדענע וועלט פֿון ייִדישן שטעטל־שטייגער, מיט זײַנע אײַנוווינער, טרוימען, יום־טובֿים און וואָכעדיקייט. עס קלינגט דער זאַפֿטיקער ייִדיש — אַ שאַרפֿזיניקער און אומעטיקער אין דער זעלבער צײַט…

אינטערעסאַנט און באַגײַסטערט האָט דערציילט וועגן דער צײַטונג „פֿאָרווערטס‟ באָריס סאַנדלער, שרײַבער און רעדאַקטאָר פֿון דער אויסגאַבע; ווי אויך וועגן ייִדיש אין דער הײַנטיקער ווירקלעכקייט.