אַ פּרוּוו צו שאַפֿן מיטגעפֿיל צווישן אוקראַיִנער און ייִדן

Enabling Empathy Between Ukrainians and Jews

דעם פֿאַרגאַנגענעם נאָוועמבער האָט די UJE, בשותּפֿות מיט דער „ייִדישער קאָנפֿעדעראַציע פֿון אוקראַיִנע‟, באַערט דעם פֿילאַנטראָפּ וויקטאָר פּינטשוק מיט דער פּרעמיע אויפֿן נאָמען פֿון אַנדריי שעפּטיצקי, צוליב זײַנע אויפֿטוען צו פֿאַרשטאַרקן די באַציִונגען צווישן אוקראַיִנער און ייִדן. אויפֿן בילד: הרבֿ דבֿ בלייך, פֿון דער „קאָנפֿעדעראַציע‟, פּרעזענטירט די פּרעמיע
Sergey Illin
דעם פֿאַרגאַנגענעם נאָוועמבער האָט די UJE, בשותּפֿות מיט דער „ייִדישער קאָנפֿעדעראַציע פֿון אוקראַיִנע‟, באַערט דעם פֿילאַנטראָפּ וויקטאָר פּינטשוק מיט דער פּרעמיע אויפֿן נאָמען פֿון אַנדריי שעפּטיצקי, צוליב זײַנע אויפֿטוען צו פֿאַרשטאַרקן די באַציִונגען צווישן אוקראַיִנער און ייִדן. אויפֿן בילד: הרבֿ דבֿ בלייך, פֿון דער „קאָנפֿעדעראַציע‟, פּרעזענטירט די פּרעמיע

פֿון שׂרה־רחל שעכטער

Published April 03, 2015, issue of May 01, 2015.

די טעריטאָריע, וואָס הייסט הײַנט אוקראַיִנע, איז מער ווי טויזנט יאָר געווען אַן אָרט, וווּ ייִדן זענען געווען פּראָמינענטע סוחרים, און געפֿירט אַ טיף־גײַסטיק לעבן. אין פּאָדאָליע, למשל, האָט דער בעל שם־טובֿ געגרינדעט די חסידישע באַוועגונג.

אוקראַיִנע איז אָבער אויך דאָס לאַנד פֿון גזירת־תּ״ח ותּ״ט — די ווילדע פּאָגראָמען אויף ייִדן, דורכגעפֿירט פֿון כמיעלניצקי און זײַנע קאָזאַקן אין 1648־1649. דערצו האָבן אַ צאָל אוקראַיִנער, במשך פֿון דער צווייטער וועלט־מלחמה, קאָלאַבאָרירט מיט די נאַציס בײַם אויסהרגענען די ייִדן אין זייערע קאַנטן. דערפֿאַר הערט מען עד־היום אַז „די אוקראַיִנער זענען אַלע אַנטיסעמיטן‟.

און פֿאַרקערט — אַ סך אוקראַיִנער דריקן ביז הײַנט אויס אַנטאַגאָניסטישע מיינונגען וועגן די ייִדן. דזשאָן־פּאָל הימקאַ, אַ פּענסיאָנירטער געשיכטע־פּראָפֿעסאָר פֿונעם אוניווערסיטעט פֿון אַלבערטאַ, קאַנאַדע, האָט, למשל, געשריבן, אַז ביזן הײַנטיקן טאָג איז דאָ אַ טענדענץ בײַ אַ צאָל אוקראַיִנער צו פֿאַרגלײַכן דעם נאַצישן גענאָציד פֿון די ייִדן מיטן „האָלאָדאָמאָר‟ — דעם שרעקלעכן הונגער אין די 1930ער יאָרן, וואָס די אוקראַיִנער האָבן געליטן אונטער סטאַלין, און וואָס אַ סך אוקראַיִנער באַשולדיקן אין דעם דווקא די ייִדן. „די טענדענץ צו באַשולדיקן די ייִדן פֿאַרן ׳האָלאָדאָמאָר׳ איז אַ טייל פֿון דער גאַנצער מענטאַליטעט פֿון אידענטיפֿיצירן די ייִדן מיט קאָמוניזם — אַ מיינונג, וואָס מע זעט נאָך אַלץ אין דער אויסלענדישער אוקראַיִנישער מעדיאַ, ווי The Ukrainian Weekly,‟ אַן ענגליש־שפּראַכיקע צײַטשריפֿט, פּובליקירט אין אַמעריקע, האָט הימקאַ דערקלערט.

צוליב דעם דורות־לאַנגן אומצוטרוי צווישן די צוויי עטנישע גרופּעס, איז טאַקע צום באַוווּנדערן די טעטיקייטן פֿונעם Ukrainian Jewish Encounter („באַגעגעניש פֿון אוקראַיִנער און ייִדן‟) — אַן אָרגאַניזאַציע, וואָס ברענגט צונויף ייִדן און אוקראַיִנער — אַקאַדעמיקער, כּלל־טוער, קינסטלער, רעגירונג־באַאַמטע און סתּם יחידים — כּדי אַרומצורעדן, אויף אַן אָפֿנהאַרציקן אופֿן, די קאָמפּליצירטע באַציִונגען פֿון די צוויי פֿעלקער במשך פֿון הונדערטער יאָרן, און דערמעגלעכן, סוף־כּל־סוף, מער מיטגעפֿיל איינער צום צווייטן.

זינט דער גרינדונג פֿון דער UJE אין 2008, האָט די אָרגאַניזאַציע דורכגעפֿירט אַ ריי אַקטיוויטעטן פֿון אוקראַיִנער און ייִדן, ס׳רובֿ פֿון זיי — מחוץ אוקראַיִנע. בעת אַ קאָנפֿערענץ אין דיטשלי־פּאַרק, ענגלאַנד, האָבן די אַקאַדעמיקער פֿון קיִעוו, טאָראָנטאָ, זאַלצבורג און ירושלים אַרומגערעדט די פּאָליטישע באַציִונגען צווישן די אוקראַיִנער און ייִדן צווישן דעם 16טן יאָרהונדערט ביז 1921; וועגן פֿאַרשידענע אַספּעקטן פֿון דער צווייטער וועלט־מלחמה אויף דער אוקראַיִנער טעריטאָריע; וועגן דעם קולטורעלן צונויפֿוועב פֿון מוזיק, קונסט, אַרכיטעקטור און שפּראַך, ווי אויך די קעגנאַנאַנדיקע סטערעאָטיפּן וואָס ליגן טיף אין ביידע קולטורן.

די UJE האָט אויך אײַנגעפֿירט אַ צאָל קורסן אין ישׂראל און אוקראַיִנע וועגן דער בשותּפֿותדיקער געשיכטע פֿון די ייִדן און די אוקראַיִנער; זי באַטייליקט זיך אין אַן אינטערנאַציאָנאַלן פֿאָרש־פּראָיעקט צו דאָקומענטירן די אוקראַיִנער, וועלכע האָבן אויסבאַהאַלטן אָדער אויף אַן אַנדער אופֿן געהאָלפֿן די ייִדן בעת דער צווייטער וועלט־מלחמה; און נעמט אויך אָנטייל אין ייִדישע און אוקראַיִנישע קולטור־פֿעסטיוואַלן איבער דער וועלט.

די UJE, בשותּפֿות מיט דער „ייִדישער קאָנפֿעדעראַציע פֿון אוקראַיִנע‟, טיילט יעדעס יאָר אויס אַ פּרעמיע אויפֿן נאָמען פֿון אַנדריי שעפּטיצקי, לכּבֿוד אַ מענטש, וואָס האָט אַ סך אויפֿגעטאָן צו פֿאַרשטאַרקן די קאָאָפּעראַציע צווישן אוקראַיִנער און ייִדן. אין 2014 האָט מען באַערט דעם פֿילאַנטראָפּ וויקטאָר פּינטשוק.