אויסשטעלונג: סלענג פֿון ייִדישע קעמפֿער

Exhibit on Yiddish Slang of Jewish Fighters


פֿון „פֿאָרווערטס‟־רעדאַקציע

Published April 21, 2015, issue of May 15, 2015.

לויטן באַקאַנטן סטערעאָטיפּ, ווייסן ייִדן נישט ווי זיך צו שלאָגן. אין דער אמתן, האָבן די ייִדן גאַנץ גוט געקענט זיך פֿאַרטיידיקן, און עס איז אַפֿילו פֿאַראַן אַ רײַכער ייִדישער ווערטער־אוצר, וואָס באַשרײַבט ווי אַזוי זיי האָבן עס געטאָן. אַ נײַע אויסשטעלונג, Yiddish Fight Club (ייִדישער קאַמפֿקלוב), וועט איבערגעבן אַ ריי בײַשפּילן פֿון דעם „פֿיל־פֿאַרביקן‟ לשון.

די ווערטער און אויסדרוקן, וואָס געפֿינען זיך אויף דער אויסשטעלונג, זענען גענומען פֿון דער לינגוויסטישער שטודיע פֿון קאַמפֿווערטער אויף ייִדיש, וואָס ייִוו״אָ האָט פּובליקירט אין 1926. ייִדיש האָט געהאַט ווערטער פֿאַר אַלע באַגריפֿן פֿון דער אונטערוועלט, פֿון „קנאַק‟ ביז „שטייסל‟ (uppercut בלע״ז), און די אויסשטעלונג וועט איבערגעבן די ווייניק־באַקאַנטע געשיכטע פֿון יענע ייִדישע פֿאַרברעכער, באָקסער, פּראָפֿעסיאָנעלע ראַנגלערס און סתּם כוליגאַנעס. אַחוץ דעם שוין־פֿאַרגעסענעם סלענג פֿון דער ייִדישער אונטערוועלט, וועט מען אויף דער אויסשטעלונג אויך זען בילדער פֿון די אַמאָליקע ייִדישע קעמפֿער.

„הגם דער סטערעאָטיפּ פֿון די ייִדן איז, אַז זיי זענען געווען אינטעלעקטואַלן און ישיבֿה־בחורים, זענען בײַ זיי אויך געווען מער ווי גענוג גאַסן־יונגען, וואָס האָבן זיך נישט געקווענקלט צו שלאָגן זיך, ווען זיי האָבן זיך געפֿילט באַדראָט, ניצנדיק דערבײַ אַן אייגנאַרטיקן ייִדישן לעקסיקאָן זיך אויסצודריקן,‟ האָט דערקלערט עדי פּאָרטנוי, דער אַקאַדעמישער עצה־געבער פֿונעם „מאַקס ווײַנרײַך צענטער‟ און דער צונויפֿשטעלער פֿון דער אויסשטעלונג.

אויף דער עפֿענונג פֿון דער אויסשטעלונג, וואָס דאַרף פֿאָרקומען דעם 30סטן אַפּריל, וועט פּאָרטנוי איבערגעבן די געשיכטע פֿון ייִדישע פֿאַבריקן־אַרבעטער, אַלפֿאָנסן, פּראָסטיטוטקעס, גנבֿים, באַנדע־מיטגלידער, פּראָפֿעסיאָנעלע באָקסער און גאַסן־קעמפֿער, וואָס האָבן געלעבט אין דער ערשטער העלפֿט פֿון 20סטן יאָרהונדערט, און זייער פּראָסטן זשאַרגאָן.

נאָך מער אינפֿאָרמאַציע, קוועטשט אויף דער פֿאַרבינדונג: //yivo.org/events/index.php?tid=205&aid=1384