20 יאָר „טעם־טעם‟

The Tam Tam Celebrates 20 Years

פֿון דזשאָרדין קוציק

Published August 11, 2015, issue of September 04, 2015.

(די 2 טע זײַט פֿון 2)

קריניצקאַ האָט ווײַטער דערקלערט, אַז כאָטש אַ סך מענטשן האַלטן, אַז ייִדיש פֿאַרמאָגט ניט קיין געהעריקע סעקסועלע טערמינען, זענען יאָ פֿאַראַן אַזעלכע ווערטער. „ווי אַן ערנסטער דידאַקטישער זשורנאַל האָבן מיר געוואָלט ווײַזן, אַז אין ייִדיש איז שוין לאַנג דאָ אי אַ געהעריקער וואָקאַבולאַר צו רעדן וועגן אַלץ, אי ניט ווינציק לייען־מאַטעריאַל, ווי שפּריכווערטער און גראָבע וויצן, וווּ מע שפּילט זיך אַפֿילו מיט טײַטשן פֿון הייליקע פּסוקים‟.

נאַטאַליע קריניצקאַ
נאַטאַליע קריניצקאַ

אינעם נומער געפֿינט מען צוויי אַרטיקלען וועגן דעם ייִדישן קלאַסיקער, ווי אויך אויסצוגן פֿון זײַנע זכרונות און פֿון זײַן באַקאַנט ליד „מאָניש‟. אויף אַ קלוגן אופֿן נוצט אויס די רעדאַקציע דאָס ליד „מאָניש‟, אין וועלכן פּרץ באַקלאָגט זיך, אַז ס׳זענען ניטאָ קיין פּאַסיקע ווערטער מיט וואָס צו באַשרײַבן ליבע אויף ייִדיש, אַריבערצוגיין אויף דער צווייטער טעמע פֿונעם נומער: סעקס. אין אַ קורצן אַרטיקל וועגן סעקס און ייִדיש דערקלערט שרון בר־כּוכבֿא, אַז נאָך זײַן באַקאַנטן בוך „ייִדישע שפּריכווערטער און רעדנסאַרטן‟ האָט דער וואַרשעווער נגיד און ענטנאָלאָג איגנאַץ בערנשטיין אויך אַרויסגעלאָזט אַ קליינעם בראָשור פֿון „ניט שיינע‟ שפּריכווערטער און אידיאָמען. געוויסע, אַזוי ווי „אַז דאָס ווײַב גייט אין מיקווה אַרײַן, קוקט דער מאַן פֿונעם פֿענצטער אַרויס‟, זענען אין דער אמתן מער חנעוודיק ווי גרעבלעך. די אַנדערע בײַשפּילן אינעם נומער זענען דווקא יאָ אַ סך גרעבלעכער.

די פֿאַרבינדונג צווישן ליבע, סעקס און פּרץ ווערט ווײַטער באַרירט אין אַ ליד פֿונעם „נײַעם לץ פֿון דער רעדאַקציע‟ (אַ ווידערקלאַנג פֿון פּרצס אַ פּסעוודאָנים: „לץ פֿון דער רעדאַקציע) „מ׳אָ ניש? (מ׳אָ דאָך יאָ!)‟, וואָס מאַכט פֿאַרשידענע עראָטישע און גרעבעלעכע וויצן און ווערטערשפּילן אין אַ געלונגענער פּאַראָדיע פֿון „מאָניש‟. די פּראָסטע פּאַראָדיע, מיט רעפֿערנצן צו סאַדאָ־מאַסאָכיזם, איז זיכער אוניקאַל אין דער הײַנטצײַטיקער ייִדישער ליטעראַטור (מ׳שטיינס געזאָגט).

מער פֿאָלקיש זענען די סעקסועלע וויצן, גענומען פֿון אַלטע מקורים, וואָס דינען ווי דער לעצטער אַרטיקל אינעם נומער. צווישן זיי געפֿינט מען דעם עכט־אַבסורדישן, אָבער פֿאָרט גאָר ייִדישן וויץ, וואָס דערקלערט, פֿאַר וואָס אַ ייִד טאָר ניט קוקן, בעת אַנדערע האָבן סעקס: „טאָמער אַ ייִד וועט זען ווי אַן אַנדער ייִד נעמט זיך צום ווײַב, וועט ער אים באַלד זאָגן: ׳איך קען בעסער, לאָזט מיך, וועל איך אײַך ווײַזן׳‟.