דער וועק־זייגער קלינגט שוין פֿון לאַנג

The Alarm's Been Ringing For Quite a While

די פֿראַנצויזישע סאָלדאַטן שטייען אויף דער וואַך אין אַן אונטערבאַן־סטאַנציע, פּאַריז
Getty Images
די פֿראַנצויזישע סאָלדאַטן שטייען אויף דער וואַך אין אַן אונטערבאַן־סטאַנציע, פּאַריז

פֿון עמיל קאַלין

Published November 18, 2015, issue of December 11, 2015.

(די 2 טע זײַט פֿון 2)

ביז אַהער פֿלעגן די אייראָפּעיִשע מנהיגים אַנטלויפֿן פֿון דער ביטערער ווירקלעכקייט און זוכן אַ מקום-מיקלט אין אַלערליי פֿאַנטאַזיעס און לייזונגען, וואָס קלינגען שיין און באַקומען זיך לײַכט.

באַלד נאָך די פּאַריזער אַטאַקן האָט דער פֿראַנצויזישער פּרעזידענט, באַוואָפֿן מיט דער „מלחמה־אידעע‟, אָפּגעגעבן דעם באַפֿעל צו באָמבאַרדירן „די איסלאַמישע מדינה‟. ס׳איז דאָך אָבער לעכערלעך; די פֿראַנצויזישע עראָפּלאַנען וועלן דען יאָ האָבן דערפֿאָלג דאָרט, וווּ די אַמעריקאַנער זענען דורכגעפֿאַלן? לאָמיר אַפֿילו דערלאָזן, אַז זיי וועלן צערײַבן די טעריטאָריע פֿון דער „איסלאַמישער מדינה‟ אין אַ פּראָשיק. איז וואָס? ווער וועט זי פֿאַרכאַפּן? נישטאָ דאָך קיין כּוחות אויף דער ערד, וואָס וואָלטן עס געקאָנט טאָן. שיקן אין מיטעלן מיזרח די פֿראַנצויזישע זעלנער? נאָך ערגער — זיי וועלן פֿאַרזינקען אין אַן ענדלאָזער מלחמה מיט די איסלאַמיסטישע מיליטאַנטן אין סיריע, נישט נאָר מיט דער „איסלאַמישער מדינה‟.

איז פֿראַנקרײַך טאַקע גרייט און בכּוח צו באַצאָלן אַ טײַערן פּרײַז אויף ביידע פֿראָנטן: סײַ אין סירישן מידבר, סײַ אויף די פּאַריזער גאַסן? שטיצן דעם מעסיקן איסלאַם? קיינער האָט נישט ליב, אַז מע מישט זיך אַרײַן אין זײַנע ענינים. צי ווייסט מען דען, וואָס עס מיינט „מעסיק‟, און וואָס — „עקסטרעם‟? די אייראָפּעער האָבן שוין סײַ־ווי באַקומען אין ישׂראל אַ שם פֿון צדיקים אין פּעלץ, וואָס האָבן מער ווי אַלץ ליב צו זאָגן יענעם אַ דעה.

דאָס אַרויסהעלפֿן די „מעסיקע‟ וועט נאָר ברענגען שאָדנס די מעסיקע גופֿא. מע וועט זען אין זיי „מוסרים‟, די הינט פֿון די „כּופֿרים‟ — און אַזוי וועלן זיי פֿאַרלירן די לעצטע ברעקלעך השפּעה. פֿאַרבעסערן די עקאָנאָמישע און סאָציאַלע לאַגע פֿון דער מוסולמענישער באַפֿעלקערונג? עס איז פֿאַרשטענדלעך, אַז די מוסולמענישע „געטאָס‟, פֿול מיט געוואַלד, פֿאַרנאַכלעסיקייט, פֿאַרצווייפֿלונג, און פֿאַרברעכונג, זענען עלול צו ציִען די פֿאַרביטערטע תּושבֿים צו עקסטרעמע מעשׂים; און דאָך, אין בעסטן פֿאַל, וועט מען ערשט זען די רעזולטאַטן פֿון אַזאַ הילף אין צענדליקער יאָר אַרום. די פֿראַגע איז, וואָס טוט מען מיט די הײַנטיקע יונגע-לײַט? און אויב די מדינה, די רעגירונג אָדער די געזעלשאַפֿט איז מסוגל אָדער מוז זײַן פֿאַראַנטוואָרטלעך פֿאַרן וווילשטאַנד פֿון יעדן איינעם, וואָס זשע איז דעמאָלט דאָס אַחריות פֿונעם יחיד פֿאַר זײַן מצבֿ?

די אייראָפּעיִשע בירגער, סײַ די וואָס זענען געפֿאַלן קרבנות פֿון די טעראָריסטישע קוילן, סײַ די וואָס האָבן זיי דערווײַל אויסגעמיטן, זענען קרבנות פֿון זייערע מנהיגים, וועלכע ווילן נישט זען זייערע גורלדיקע פֿעלערן.