אייגענע אידיאָמען, וואָס קענען צו ניץ קומען

Handy New Yiddish Expressions

Yehuda Blum

פֿון מרים שמולעוויטש־האָפֿמאַן

Published December 04, 2015, issue of December 25, 2015.

אויף איבערצוזעצן פֿון ענגליש אויף ייִדיש אָדער פֿאַרקערט, מוז מען זײַן באַהאַוונט אין אַ פֿליסיקן ייִדיש, אין לשון־קודש, דער עיקר, ייִדישקייט, שוין אָפּגערעדט פֿון ענגליש מיט אירע שפּראַך־אוצרות — אַנישט טרעפֿט מען אין לא מיט אַ ספּאָדניצע.

נישט איין מאָל שוידער איך אויף, ווען איך קום צו די פּאָר שורות אין חיים גראַדעס „מײַן קריג מיט הערש ראַסײַנער‟, פֿון וועלכע איך האַלט אין איין שרײַבן און איבערחזרן די עוולה. דער איבערזעצער, מילטאָן הימלפֿאַרב, האָט געמאַכט אַ גראָבן טעות, וואָס האָט זיך געקלעפּט ווי אַרבעס צו דער וואַנט. עס האַנדלט זיך אין דער פֿראַזע:

„איך וועל דיר געבן אַ משל פֿונעם בן־מלך מיטן נזיר‟,

האָט דער איבערזעצער עס געטײַטשט:

“I will give you a parable of the Prince and the Nazarite.”

מילא, דער איבערזעצער האָט נישט פֿאַרשטאַנען, ווענדט מען זיך צו אַ ייִדיש־קענער. אין יענער צײַט איז נאָך געווען אַ שלל מיט זיי, וואָלט ער זיך דערוווּסט, אַז דער זאַץ האָט גאָר געהאַט צו טאָן מיט די כּוזרים, וועגן וועלכע יהודה הלוי האָט געשריבן וועגן זיי אין זײַן בוך. דער באַגריף האָט לגמרי גאָרנישט געהאַט צו טאָן מיטן קריסטלעכן באַגריף פֿון נאַזאַרין.

דעריבער האָב איך זיך אויף טשיקאַוועס אַוועקגעזעצט און צונויפֿגעזאַמלט אַ פּאָר ענגלישע אידיאָמען און זיי פּרובירט איבערצוזעצן אויף ייִדיש, און אָט האָט איר זיי:

The proof is in the pudding

ס’איז אַ ראיה פֿון דער אַלטער באָבע חיה

ס’איז אַ באַווײַז שוואַרץ אויף ווײַס.