יונגע רוסישע ייִדן אין ישׂראל – וווּהין?

Young Russian Israelis – Where Are They Headed?

אַלעקס ריף זינגט אויף רוסיש פֿאַר אַ יונגן עולם אין אַ פּאָב
עמיחי גרמן ינטיפוביץ
אַלעקס ריף זינגט אויף רוסיש פֿאַר אַ יונגן עולם אין אַ פּאָב

פֿון דניאל גלאַי

Published January 27, 2017.

ווי ס׳איז שוין גוט באַקאַנט, שטאַמט אַ גרויסער פּראָצענט פֿון די ייִדן אין מערבֿ ווי אויך אין ישׂראל פֿון רוסלאנד אָדער, בעסער געזאָגט: פֿון די געביטן וועלכע זענען אַ מאָל געווען אונטער דער צאַרישער הערשאַפֿט, פֿאַרשטענדלעך — אויך פֿון תּחום המושבֿ.

כּמעט אַלע ייִדן אין רוסלאַנד, צוליב די מאַסיווע אויסוואַנדערונגען, האָבן געהאַט און האָבן עד־היום קרובֿים אין דער מערבֿ־וועלט און אין ישׂראל. בקיצור, דער ייִדיש־רוסישער ייִדנטום פֿאַרנעמט, נעכטן און הײַנט, אַ ממשותדיק אָרט אין אונדזער לעבן.

פֿון מײַנעטוועגן האָב איך געהאַט אַ פּערזענלעכן, נאָענטן קאָנטאַקט מיט ייִדישע שרײַבער געקומענע פֿון רוסלאַנד, פּאָליטיקער, מוזיקערס, מענער און פֿרויען פֿון פֿאַרשיידענע פּראָפֿעסיעס, און אויך יונגע לײַט, וועלכע זענען ווי קינדער עולה געווען קיין ישׂראל אין אָנהייב 1990ער יאָרן. וועגן אָט דעם לעצטן סעקטאָר וויל איך זיך דאָס מאָל אָפּשטעלן.

מיט אַ פּאָר יאָר צוריק האָט דער בית־לייוויק אָרגאַניזירט אַ קאָנפֿערענץ מיט דער באַטייליקונג פֿון וויכטיקע אַקאַדעמיקער פֿון תּל־אָבֿיבֿער און אַנדערע אוניווערסיטעטן. איינע פֿון זיי איז געווען מארינה ניזניק וואָס האָט געגעבן אַ לעקציע אויף דער טעמע, „רוסיש אין ישׂראל — נעכטן, הײַנט… און מאָרגן?‟.

בײַ איר האָב איך געפֿרעגט: „וווּ און ווי אַזוי קאָן איך זיך טרעפֿן מיט פֿאָרשטייערס פֿון די יונגע ישׂראלים אָפּשטאַמיקע פֿון רוסלאַנד?‟ איר שליסל־וואָרט איז געווען „דור וחצי‟ [אַ דור און אַ העלפֿט], וואָס פֿירט אַן אינטערעסאַנטע טעטיקייט צווישן יונגעלײַט, ־20 און 30־יעריקע, געקומענע פֿון ראַטן־פֿאַרבאַנד. ווי מען איז זיך נוהג אין אונדזערע טעג, האָב איך זיך אַוועקגעזעצט בײַם קאָמפּיוטער, געזוכט אַהין־אַהער, רעכטס, לינקס, אויבן, אונטן ביז דורכן „פּנים־בוך‟ האָב איך זיך אָנגעטראָפֿן מיט עטלעכע נעמען, און צווישן זיי: אַלעקס ריף.

אַלעקס ריף איז הײַנט־צו־טאָג איינע פֿון די בולטסטע אַקטיוויסטן און קינסטלער אין די ראַמען פֿון „דור וחצי‟ ס’האָט נאָך גענומען אַ שטיקל צײַט ביז כ’האָב באַקומען אַ טעלעפֿאָן־נומער און אַזוי אַרום איז באַשטימט געוואָרן אַן ערשטע טרעפֿונג וווּ מיר האָבן געקאָנט זיצן פּנים־אל־פּנים, זיך דורכרעדן, פֿאַרשטיין בעסער וואָס זי און איר דור זוכן, וואָס האָבן זיי ליב און וואָס נישט.

אַלעקס ריף, אַ 30־יאָריקע העברעיִשע פּאָעטעסע און קולטור־אַקטיוויסטקע, איז געבוירן אין אוקראַיִנע, עולה געווען אין יאָר 1991, ווען זי איז געווען פֿינף יאָר אַלט. דורך איר דערציִונג אין לאַנד האָט זי זיך גאַנץ שנעל ישׂראליזירט, נאָר אַ 20 יאָר שפּעטער, נאָך דעם וואָס זי האָט אין בוידעם באַהאַלטן אירע רוסישע וואָרצלען, באַשליסט זי פֿון דאָס נײַ זיך פֿאַרבינדן מיט אָט דעם פֿאַרהוילענעם טייל פֿון איר אידענטיטעט.