פּוילישע ייִדן מערקן אָפּ אַנטיסעמיטישע קאַמפּאַניע פֿון 1968

Polish Jews Commemorate Anti-Semitic Campaign of 1968

אַ גרופּע יונגע לײַט אין אַ ייִדישער זומער־קאָלאָניע אין זאַבניע, פּוילן, 1967
Jerry Bergman (from the book, "Na Rozdrozu", by Piotr Pezinski)
אַ גרופּע יונגע לײַט אין אַ ייִדישער זומער־קאָלאָניע אין זאַבניע, פּוילן, 1967

פֿון ייִט׳׳אַ

Published March 09, 2017, issue of March 29, 2017.

די ייִדישע קהילה אין פּוילן האָט די וואָך דורכגעפֿירט אַ צערעמאָניע אָפּצומערקן די אַנטיסעמיטישע קאַמפּאַניע פֿון מאַרץ 1968, ווען די פּוילישע רעגירונג האָט אַרויסגעוואָרפֿן פֿון לאַנד טויזנטער ייִדן פֿון דער שארית־הפּליטה.

גאָלדע טענצער, די דירעקטאָרשע פֿונעם וואַרשעווער ייִדישן מלוכה־טעאַטער און דער „שלום־פֿונדאַציע‟, האָט אָרגאַניזירט די אונטערנעמונג, וואָס איז פֿאָרגעקומען אויף אַ וואַרשעווער באַן־סטאַנציע.

„אונדזערע עלטערן, נאָך זייערע איבערלעבונגען בעת דער מלחמה, האָבן בלויז צוועלף יאָר שפּעטער דורכגעמאַכט נאָך אַ גירוש,‟ האָט טענצער דערקלערט. „מע האָט אונדז אַרויסגעוואָרפֿן, אָבער קיינער האָט ניט געקענט חרובֿ מאַכן אונדזער פֿרײַנדשאַפֿט איינער צום צווייטן.‟

מיכאל סויבלמאַן, אַ וואָרטזאָגער פֿאַר דער ישׂראלדיקער אַמבאַסאַדע אין וואַרשע, וועמענס משפּחה האָט פֿאַרלאָזט פּוילן אין 1969, האָט דערקלערט אַז דאָס יאָר איז געווען אַ סימבאָל פֿונעם סוף פֿון דער טויזנט־יאָריקער פּויליש־ייִדישער געשיכטע.

„כאָטש עס זענען שוין פֿאַרבײַ פֿופֿציק יאָר האָט די פּוילישע רעגירונג נאָך אַלץ גאָרניט ניט געטאָן וועגן דעם,‟ האָט סויבלמאַן געזאָגט. „די בירגערשאַפֿט, וואָס מע האָט אַזוי ברוטאַל צוגענומען, האָט מען קיינמאָל ניט צוריקגעגעבן. עס דאַכט זיך מיר, אַז ס׳איז שוין געקומען די צײַט, מע זאָל עס טאָן.‟

די „שלום־פֿונדאַציע‟ אָרגאַניזירט שוין עטלעכע יאָר לאַנג אַזוינע צערעמאָניעס אָפּצומערקן דעם יאָרטאָג פֿונעם גירוש. מיט נײַן יאָר צוריק איז דער געוועזענער פּוילישער פּרעזידענט לעך קאַזשינסקי געקומען אויף אַזאַ צערעמאָניע און האָט צוגעזאָגט, אַז מע וועט אומקערן די פֿאַרטריבענע פּוילישע ייִדן זייער בירגערשאַפֿט. גאָרניט איז פֿון דעם אָבער ניט אַרויסגעקומען. קאַזשינסקי איז אומגעקומען אין אַן אַעראָפּלאַן־קאַטאַסטראָפֿע מיט צוויי יאָר שפּעטער, אין וועלכער עס זענען אויך אומגעקומען אַ סך וויכטיקע פּוילישע פּאָליטיקער. כאָטש זײַן פּאַרטיי איז איצט ווידער בײַ דער מאַכט איז עס, אַ פּנים, ניט קיין ברענענדיקע טעמע אויף איר סדר־היום.