יענע צײַטן ווען איך פֿלעג זיך אָפּשערן אין גאַנצן...

That Time I Shaved My Head

Yehuda Blum

פֿון שירה שמעטערלינג

Published March 29, 2017, issue of March 29, 2017.

מע דערציילט אַ װיץ אַז אַ ייִנגל באַקומט אַ סידור לכּבֿוד זײַן אָפּשערן — און אַ מײדל אױכעט. דאָס הײסט אַ ייִנגל באַקומט אים צו דרײַ יאָר װען מ׳שערט אים אָפּ צום ערשטן מאָל, און אַ מײדל באַקומט אַ סידור פֿון איר חתן װען זי האָט חתונה — און שערט זיך אויך אָפּ.*

אײנע פֿון די ערשטע שאלות װאָס איך האָב געפֿרעגט בײַ אַ רבֿ װען איך האָב דורכגעקלערט חתונה האָבן מיט אַ חסידישן מאַן איז געװען אױב איך דאַרף זיך אָפּשערן. דער רבֿ האָט געפּסקנט אַז נײן. דאָס לײגט זיך אױפֿן שׂכל װײַל זיך אָפּשערן איז דאָך אַ מינהג, נישט קײן הלכה, און מײַן מאַמע דעקט אַפֿילו נישט צו די האָר. אָבער ס׳איז אָנגענומען אַז אַלע חסידישע פֿרױען זיך שערן אָפּ נאָך דער חתונה. איך האָב געקענט דרײַ אַנדערע חסידישע בעלי־תּשובֿה און אַלע האָבן זיך אָפּגעשױרן. (אײנער פֿון זײ זיצט איצט אין תּפֿיסה װײַל זי האָט פּראָבירט צו הרגענען איר ליובאָװניקס װײַב, אָבער נישט דאָס בין איך אויסן). 

איך בין געװען צופֿרידן מיט מײַן היתּר און װען מענטשן האָבן מיך געפֿרעגט װעגן מײַנע פּלענער װעגן זיך אָפּשערן האָב איך געענטפֿערט אַז װאָס אונטערן שײטל איז מײַן אײגענער עסק.

כ׳האָב אָבער נישט פֿאַרשטאַנען װי שטאַרק איך װעל נאָך דער חתונה זיך שעמען מיט מײַנע נישט־אָפּגעשױרענע האָר. אין דער אמתן װאָלט קײנער בכלל נישט געװוּסט װײַל די האָר פֿון אַ חתונה־געהאַטער פֿרױ זענען סײַ װי אַלע מאָל צוגעדעקט. אָבער די אײגענע האָר האָבן בײַ מיר תּמיד געמאַכט אַ קלײן הױקערל אונטערן שײטל און טיכל. איך בין אָפֿט מאָל געגאַנגען אין אַ טיכל, און מיט אַ טיכל קען מען אַ ביסל זען די האָרליניע. איך האָב זיך אַזױ געשעמט אַז איך האָב דאָס גאַנצע ערשטע יאָר נאָך דער חתונה צוגעשױרן די האָר אַרום די אױערן (די „סײַדבורנס‟) און די האָר לעבן דעם נאַקן, עס זאָל אױסזען אַזױ װי איך שער זיך אָפּ אין גאַנצן.  

כאָטש איך האָב געהאַט אַ היתּר, איז דער מאַן מײַנער געװען אומצופֿרידן אַז זײַן װײַב שערט זיך נישט אָפּ. ער פֿלעג מאַכן נעגאַטיווע באַמערקונגען וועגן דעם אָדער סתּם זאָגן: „אױ, װען גײסטו זיך אָפּשערן, מאַמי?“ 

מיט יאָרן צוריק אין קאָלעדש האָב איך געהאַט אַזאַ מאַנטראַ: „איך װעל אַלצדינג פּראָבירן כאָטש אײן מאָל“; האָב איך געטראַכט אפֿשר זאָל איך אױספּראָבירן זיך אָפּצושערן. כ׳האָב געבעטן דעם מאַן ער זאָל מיך אָפּשערן און ער האָט עס גערן געטאָן.

ס׳איז מיר נישט געפֿעלן געוואָרן.

יעדעס מאָל װאָס איך האָב אַרײַנגעקוקט אין שפּיגל האָט זיך מיר געדאַכט אַז איך זע אױס אָדער װי אַ קאַצעטניק אָדער װי אַ בוטש לעזביאַנקע (כאָטש ווען איך װאָלט טאַקע געװען אַ לעזביאַנקע װאָלט איך זיכער געװען אַ „פֿעם‟). איך האָב נישט געקענט אױפֿהערן קוקן אין שפּיגל אַפֿילו אויב דאָס פּנים װאָס האָט צוריקגעקוקט איז מיר געװען אַזױ פֿרעמד און עקלדיק. כ׳האָב זיך פּשוט נישט געקענט אַוועקרײַסן — אַזױ װי בײַם קוקן אַ שרעקפֿילם. װען איך האָב געשמועסט מיט אַ חסידישער חבֿרטע דערװעגן האָט זי מיר געזאָגט אַז זי קוקט קײן מאָל נישט אין שפּיגל. עס גײט איר נישט אָן װי אַזױ זי זעט אױס אָן אַ טיכל אָדער אַ שײטל װײַל קײנער זעט זי נישט אַזױ.

מילא. װי עס זאָל נישט זײַן, האָב איך עס נישט געקענט אױסהאַלטן, און איך האָב זיך עטלעכע יאָר לאַנג מער נישט אָפּגעשױרן — ביז מײַן שטיפֿזון האָט אָנגעהויבן גיין אין שידוכים. מײַן שטיפֿזון איז געווען זײער אַ „גוטער בחור.“ דאָס הײסט, ער איז געװען אױפֿן װעג צו װערן אַ תּלמיד־חכם, געהאַט גוטע מידות און געװען זײער חסידיש. מיר זײַנען געװען טיף אין מיטן אַ שידוך מיט אַ מײדל װאָס איז געװען פּונקט צוגעפּאַסט צו אונדזער זון, נאָר די מאַמע גײט אױפֿגעדעקט. דאָס הײסט, זי טראָגט נאָר אַ שײטל, נישט קײן הוט אָדער טיכל איבערן שײטל. כאָטש אַלע אַנערקענען אַז דאָס גײן צוגעדעקט מײנט נישט אַז אַ פֿרױ איז דװקא פֿרימער, האַלט מען געװײנטלעך אַז זי איז אױף אַ העכערער מדרגה פֿון צניעות און במילא מער „חסידיש“. 

די הײַנטיקע חסידישע בחורים זוכן אָפֿט מאָל חתונה צו האָבן מיט אַ מײדל װאָס איז גרײט צוצודעקן איר שײטל. מײַן מאַן האָט געװאָלט פֿאָדערן אַז די פּראָספּעקטיװע כּלה זאָל צודעקן איר שײטל אפֿילו אױב איר מאַמע טוט עס נישט (געװײנטלעך טוט מען לױט דער מאַמען, כאָטש הײַנט פֿאָדערט מען אָפֿטער מע זאָל צודעקן דעם שײטל אַפֿילו אױב די מאַמע גײט אױפֿגעדעקט). דער מאַן האָט מיר אָבער געזאָגט אַז ער פֿילט זיך אומבאַקװעם צו פֿאָדערן אַז דאָס מײדל זאָל גײן צוגעדעקט, װען זײַן אײגענע װײַב שערט זיך נישט אָפּ. כ׳האָב אים געענטפֿערט אַז איך בין גרײט עס צו טאָן.