קלײַבן מיר קרישקעס נאָך דער סעודה

Gathering Crumbs After the Feast

Yehuda Blum

פֿון שׂרה־רחל שעכטער

Published July 02, 2017, issue of July 28, 2017.

די באַקאַנטע פּאָעטעסע ביילע שעכטער־גאָטעסמאַן ע״ה (מײַן מומע) איז בטבֿע געווען אַ לעבעדיקע און אַן אָפּטימיסטישע. כאָטש אַ סך פֿון אירע לידער זענען מעלאַנכאָליש געשטימט, פֿאַרענדיקן זיי זיך געוויינטלעך מיט אַ פּאָזיטיוון טאָן, אַזוי ווי די נאַראַטאָרין וואָלט מיט אַ מאָל דערזען די זעלבע טעמע פֿון אַ פֿרישן, פּאָזיטיוון קוקווינקל.

אין „האַרבסטליד‟, למשל, שרײַבט זי צו ערשט, אַז אַלץ וואָס האָט פֿריִער „געגרינט‟ איז איצט „פֿאַרגעלט, פֿאַרוויאַנעט‟ און זי דריקט אויס אַ טיפֿע בענקשאַפֿט נאָכן פֿרילינג. נאָר פּלוצלינג כאַפּט זי זיך ווי שיין די האַרבסטבלעטער זעען אויס און זי מוסרט זיך אַליין מיט די ווערטער: „צו וואָס זשע דאַרפֿסטו וואַרטן אויפֿן פֿרילינג, אַז ס׳האָט דער אָסיען פֿולע קוישן גאָלד?‟

אָבער נישט תּמיד ענדיקט זיך ביילציעס פּאָעזיע מיט אַ האָפֿענונג. אינעם קורצן, רירנדיקן ליד „מײַן קינד‟ (פֿונעם בוך „שאַריי‟, 1980), באַשרײַבט די נאַראַטאָרין אַ טיפֿע אַנטױשונג, אַפֿילו ייִאוש, וואָס האָט בכלל נישט קיין „העפּי־ענד‟. וועגן וואָס איז זי אַזוי דערשלאָגן? מיר זעט אויס, ווי דאָס באַוויינט זי די אָרעמע מערכה פֿון דער ייִדישער שפּראַך און קולטור הײַנט צו טאָג, בפֿרט ווען מע פֿאַרגלײַכט עס מיט דער רײַכער ייִדישער קולטור־סבֿיבֿה וואָס איז געווען אין מיזרח־אייראָפּע פֿאַרן חורבן (און וואָס ביילציע האָט אַליין גוט געקענט פֿון איר יוגנט אין טשערנאָוויץ).

אינעם ליד שרײַבט זי אַזוי:

מײַן קינד

מײַן קינד
די זומער־פֿייגל אַלע שוין אַוועקגעפֿלויגן,
דער הימל האָט די לאָדנס צוגעמאַכט
זיצן מיר בײַם טיש און קלײַבן קרישקעס,
ווי שוין נאָך דער סעודה — און פֿאַר נאַכט.

שאָטנס — מוראדיק גרויס אויף די ווענט.
מיר פֿאַרבייגן די קעפּ מיט זוכנדיקע הענט,
פּרוּוון אַ פֿונק אין אַ ברעקל געפֿינען.
מײַן קינד,
מיט אַ פֿאַרריסענעם שטערן
כ׳האָב דיר די ירושה פֿאַרשריבן,
וויי, וואָס ס׳איז דערפֿון געבליבן!
זײַ מיר מוחל, דיך נישט־ווילנדיק גענאַרט.