די שיל אין דער שטאָט דאָמברעווע טאַרנאָווסקע, אינעם דרומדיקן טייל פֿון פּוילן, האָט באַקומען צוריק אַן אַלטע ספֿר־תּורה, וועלכע איז געווען באַהאַלטן בעת דער צווייטער וועלט־מלחמה אין אַ קאַטוילישן מאָנאַסטיר.
דער פֿאָטער קאַזימיזש פּיאָטראָווסקי, אַ גלח פֿונעם רעדעמפּטאָרישן אָרדן, האָט דערציילט, אַז אינעם יאָר 1942 האָט אַן אַנאָנימער מאַן געבראַכט די ספֿר-תּורה אינעם טוכאָווער מאָנאַסטיר, בערך 60 מײַל פֿון קראָקע, און געבעטן די גלחים זי אָפּצוהיטן ביז דער צײַט, ווען די שיל אין דאָמברעווע וועט זיך עפֿענען פֿון ס׳נײַ.
פּיאָטראָווסקי האָט איבערגעגעבן אין אַן אינטערוויו דער „קאַטוילישער נײַעס-אַגענטור‟, אַז במשך פֿון אַ לאַנגער צײַט נאָך דער מלחמה איז די דאָמברעווער שיל געבליבן אַ חורבה, דערפֿאַר האָט דער מאָנאַסטיר געהאַלטן די ספֿר-תּורה ביזן איצטיקן טאָג.
בעת דער צווייטער וועלט-מלחמה, האָבן די נאַציס פֿאַרוואַנדלט די אַלטע שיל, אויפֿגעשטעלט אינעם 19טן יאָרהונדערט, אין אַ וואַרשטאַט. אין די לעצטע יאָרן האָט מען רעסטאַוורירט דעם בנין; הײַנט דינט ער ווי אַ קולטור-הויז. נאָך דער רעסטאַווראַציע, האָבן די מאָנאַכן באַשלאָסן צו ברענגען די ספֿר-תּורה צוריק אינעם היסטאָרישן שיל-בנין. אינעם יאָר 2010, האָט דער מעיאָר פֿון דער שטאָט איבערגעגעבן זי די אָרטיקע היטער פֿון היסטאָרישע אוצרות, וועלכע האָבן געבראַכט די אַלטע ספֿר-תּורה אינעם בנין, הגם ער דינט נישט מער ווי אַ שיל.
The Yiddish Daily Forward welcomes reader comments in order to promote thoughtful discussion on issues of importance to the Jewish community. In the interest of maintaining a civil forum, The Yiddish Daily Forwardrequires that all commenters be appropriately respectful toward our writers, other commenters and the subjects of the articles. Vigorous debate and reasoned critique are welcome; name-calling and personal invective are not. While we generally do not seek to edit or actively moderate comments, our spam filter prevents most links and certain key words from being posted and The Yiddish Daily Forward reserves the right to remove comments for any reason.