די דריטע ייִדישע „עטנאָגראַפֿישע עקספּעדיציע‟ האָט זיך פֿאַרענדיקט. כאָטש קיין עטנאָגראַפֿישע עקספּעדיציע איז זי ניט געווען, האָט די רײַזע פֿאָרט אַ גרויסן באַטײַט, און געמאַכט — אויך ניט ווייניק. די מיצווה־מאָבילן, וואָס זענען געפֿאָרן אויף 4 מאַרשרוטן, האָבן באַזוכט יעדע דריטע ייִדישע קהילה פֿון רוסלאַנד, בתוכם די שטעט פֿון אוראַל און סיביר. יעדער אויטאָ איז געווען אויך אַ באַוועגלעכע שיל, און די רײַזע־לײַט — רבנים און יונגע ישיבֿה־בוחרים — האָבן דערציילט די ייִדן וועגן יהדות און תּורה, דעמאָנסטרירט תּשמישי־קדושה און פֿאָרגעלייגט אָנטייל צו נעמען אינעם דאַוונען.
פֿאַר ייִדן, וואָס וווינען אין די קליינע שטעט, וווּ דאָס ייִדישע לעבן איז ניט אַנטוויקלט, איז דאָס אַ מעגלעכקייט זיך צו באַקענען מיטן ייִדישן לעבנס־שטייגער און דער רעליגיע, זיך צו דערוויסן וועגן נײַע ביכער און כּלערליי פּראָגראַמען. די וואָס האָבן געוואָלט, האָבן געקענט לייגן תּפֿילין און תּפֿילה טאָן, האַלטן פֿאַר זיך אַ ייִדיש בוך. די שילן האָבן געקראָגן מתּנות — ספֿרים, צדקה־פּושקעס אאַז״וו. די רײַזנדע האָבן אויך גערעדט מיט די ייִדן וועגן זייער לעבן און שוועריקייטן, און פֿאַרשריבן זייערע טענות; עטלעכע פּראָבלעמען וועט דער רוסישער חב”ד זיך סטאַרען צו לייזן. די עקספּעדיציע איז אַן אויפֿטו פֿון חב”ד, וואָס איז איצט דער סאַמע אַקטיווער צווישן די ייִדישע כּוחות אין רוסלאַנד; ער אַרבעט מיט יוגנט, מיט דער פּעריפֿעריע און טראַכט צוצוציִען צו זיך נײַע אַדעפּטן, וואָס כּמעט קיינער, אַחוץ זיי, טוט ניט.
נאָך אַן אויפֿטו פֿון חב”ד ווערט דורכגעפֿירט די טעג אין איינער פֿון די מאָסקווער חב”ד־שילן. ס’איז באַוווּסט, אַז די אָנדערטהאַלבן חדשים צווישן ט”ו באָבֿ און ראש־השנה איז די ריכטיקע צײַט פֿאַר די פֿרומע ייִדן מתחזק צו זײַן אינעם האַלטן מיצוות. די שיל לייגט פֿאָר אַלע רוסלענדישע ייִדן אַ מיצווה צו טאָן: מע קלײַבט געלט, צו קויפֿן אַ ספֿר־תּורה פֿאַר די ישׂראלדיקע סאָלדאַטן.
דער הויפּט־רבֿ פֿונעם רוסישן חב”ד, ר׳ בערל לאַזאַר, האָט זיך די וואָך באַטייליקט אין אַ פּאָליטישן ענין. פֿאַראַכטאָגן איז אין רוסלאַנד, אויף דער אָזערע סעליגער, פֿאָרגעקומען אַ צונויפֿפֿאָר פֿון די סטודענטן, וואָס זענען פּראָ־פּוטין געשטימט. צווישן די לערער, וואָס האָבן געהאַלטן רעפֿעראַטן פֿאַר די סטודענטן, איז געווען אָלגאַ טשעטוועריקאָוואַ, אַ דאָצענטין פֿון מאָסקווער מעלוכישן אינסטיטוט פֿון אינטערנאַציאָנאַלע באַציִונגען, וואָס זי האָט דערציילט דעם פֿאַרחידושטן קהל וועגן אַזעלכע בילבולים ווי די „אַלוועלטלעכע ציוניסטישע פֿאַרשווערונג‟; וועגן די ייִדישע באַנקירן, וואָס „שטיצן געצן־דינער‟, כּדי אָפּצושוואַכן דאָס פּראַוואָסלאַוונע גלויבן, און אַנדערע אַנטיסעמיטישע מעשׂיות. בערל לאַזאַר האָט זיך געווענדט צום רעקטאָר פֿון דעם אוניווערסיטעט מיט דער בקשה צו דערקלערן די אוניווערסיטעט־פּאָזיציע אין שײַכות צו די בילבולים, און דינסטיק דעם 26סטן אויגוסט האָט ער באַקומען אַן ענטפֿער. דער רעקטאָר האָט זיך אַנטשולדיקט און צוגעזאָגט אויסצופֿאָרשן דעם אינצידנט.
צו די אַנדערע נײַעס: מיטוואָך דעם 27סטן אויגוסט קומט פֿאָר אין מאָסקווער ישׂראלדיקן קולטור־צענטער אַ סעמינאַר פֿאַר טוריסטישע אַגענטן און זשורנאַליסטן. דער סעמינאַר ווערט אָרגאַניזירט פֿון עטלעכע פּאַרטנערן, בתוכם דעם ישׂראלדיקן טוריזם־מיניסטעריום און דער פֿלוג־געזעלשאַפֿט „אל־על‟. די רייד וועט גיין וועגן דער אַרבעט פֿון דער טוריזם־אינדוסטריע אין ישׂראל בעת דער לעצטער מלחמה.
דעם 25סטן אויגוסט האָט מען אין אוליאַנאָווסק (אַ שטאָט אויפֿן וואָלגע־טײַך) געלייגט דעם ערשטן שטיין פֿונעם ייִדישן קולטור־צענטער, וואָס מע הייבט אָן צו בויען. דווקא די טעג ווערט אין אוליאַנאָווסק אַדורכגעפֿירט אַ פֿעסטיוואַל פֿון דער ייִדישער קולטור מיטן נאָמען „אויף די פֿליגל פֿון חלום‟ — מיט לעקציעס, אויסשטעלונגען פֿוּן ישׂראלדיקע קינסטלער און מיט ווײַזן פֿילמען. אין דער צערעמאָניע פֿון אָנהייבן דאָס בויען האָט זיך באַטייליקט דער באַרימטער ישׂראלדיקער דזשאַז־מוזיקער לעאָניד פּטאַשקאַ.
און די לעצטע ידיעה פֿאַר הײַנט: דעם 29סטן אויגוסט וועט אין תּל־אָבֿיבֿ פֿאָרקומען אַ קאָנצערט פֿונעם פּאָפּולערן רוסישן בענד „ראַבפֿאַק‟. דער בענד איז אויך באַוווּסט צוליב דעם, וואָס בעת דער מלחמה, דער אָפּעראַציע „צוק איתן‟, האָט ער געשטיצט מדינת־ישׂראל און אויסגעפֿילט אַ ליד אונטערן נאָמען „כאַמאַס מאָסט דײַ‟ — „כאַמאַס מוז שטאַרבן‟. דאָס ליד איז באַלד באַרימט געוואָרן, און געקליבן אויפֿן „יו־טוב‟ איבער 2 מיליאָן באַזוכער. די ווערטער פֿונעם ליד האָט אָנגעשריבן דער ישׂראל־בירגער אַלכּסנדר יעלין.
The Yiddish Daily Forward welcomes reader comments in order to promote thoughtful discussion on issues of importance to the Jewish community. In the interest of maintaining a civil forum, The Yiddish Daily Forwardrequires that all commenters be appropriately respectful toward our writers, other commenters and the subjects of the articles. Vigorous debate and reasoned critique are welcome; name-calling and personal invective are not. While we generally do not seek to edit or actively moderate comments, our spam filter prevents most links and certain key words from being posted and The Yiddish Daily Forward reserves the right to remove comments for any reason.