די „ראַמאָנס‟ — אויף ייִדיש

The Ramones in Yiddish

פֿון „פֿאָרווערטס‟־רעדאַקציע

Published October 16, 2015, issue of November 13, 2015.

ס׳איז שוין לאַנגע יאָרן אַ מאָדע איבערצוזעצן באַקאַנטע אַמעריקאַנער לידער אויף ייִדיש. די סאַמע דערפֿאָלגרײַכסטע זינגער אין דעם זשאַנער פֿון „פֿאַרטײַטשן און פֿאַרבעסערן אַמעריקאַנער לידער‟ זענען אָן שום ספֿק געווען די „שוועסטער באַרי‟; אָבער צענדליקער אַנדערע גרופּעס האָבן אַרויסגעלאָזט אַמעריקאַנער לידער אויף ייִדיש אין פֿאַרשידנאַרטיקע זשאַנערן אַזוי ווי „דזשעז‟, „ראָק‟, „רעפּ‟ און אַפֿילו „קאָונטרי‟. איצטער קען מען צוגעבן אויך „פּאָנק‟ צו אָט דער רשימה.

לעצטנס האָט די קאַפּעליע Midnight Nosh אונדז געשיקט איר נוסח פֿון די „ראַמאָנס‟ שלאַגער I Wanna Be Sedated דורך אונזער „פֿייסבוק‟־זײַטל מיט די ווערטער, דווקא אויף ייִדיש, „האָב הנאה‟. בײַם צוהערן זיך צום ליד איז געווען גאַנץ קלאָר, אַז כאָטש קיין „ראַמאָנס‟ איז „מידנײַט נאַש‟ ניט, קען די זינגערין גאַנץ גוט ייִדיש און די איבערזעצונג איז זייער אַ געלונגענע. בײַם קוקן דעם פֿילם האָט מען פֿאַרשטאַנען פֿאַר וואָס: זי איז ד׳׳ר דבֿורה קאַפּלאַן, אַ פּראָפֿעסאָרין פֿון טעאַטער אין „ברוך־קאַלעדזש‟, וואָס רעדט אַ געשמאַקן ייִדיש, בפֿרט אַז מע נעמט אין באַטראַכט, אַז זי האָט די שפּראַך זיך אויסגעלערנט ווי אַ דערוואַקסענע. ד׳׳ר קאַפּלאַן האָט אויך איבערגעזעצט דאָס ליד „איך וועל זײַן פֿאַרטויבט‟ אויף ייִדיש און טרעט אויף מיט אַנדערע, מער טראַדיציאָנעלע, ייִדישע לידער צוזאַמען מיט דער קאַפּעליע „מידנײַט נאַש‟.

חוץ דעם נאָמען פֿון דער קאַפּעליע און זייער זינגען אַ מאָל ייִדישע לידער, האָט די גרופּע אויך אַנדערע ייִדישע פֿאַרבינדונגען. דער הויפּט־זינגער איז אַ ראַבינער פֿון דער „ווידערבוי‟־באַוועגונג דניאל ברענער, וואָס האָט צווישן אַנדערע פּראָיעקטן געגרינדעט Birthright Next, אַ באַקאַנטע „קירובֿ‟־פּראָגראַם פֿאַר די, וואָס זענען געפֿאָרן אויף אַ „געבורטסרעכט־נסיעה‟ קיין ישׂראל. ברענער האָט אויך געשאַפֿן אַ ריי לידער אויף ענגליש, געווידמעט די ייִדישע יום־טובֿים, צווישן זיי, איינע וואָס מאַכט חוזק פֿון „חנודאַנק‟, דער „יום־טובֿ‟, וואָס געוויסע אַמעריקאַנער ייִדן האָבן געפּראַוועט, ווען „דאַנקטאָג‟ און חנוכּה זענען צופֿעליק אויסגעפֿאַלן אויפֿן זעלביקן טאָג מיט צוויי יאָר צוריק.