לייבו לעווין זינגט אויף ייִדיש

Leibu Levin Performing in Yiddish


פֿון „פֿאָרווערטס‟־רעדאַקציע

Published January 14, 2016, issue of February 05, 2016.

די וואָך איז אַרויסגעלאָזט געוואָרן אַ קאָמפּאַקטל רעקאָרדירונגען פֿונעם טשערנאָוויצער קאָמפּאָזיטאָר און אַקטיאָר, לייבו לעווין, באַגלייט מיט אַן אַקאַדעמישער באַשרײַבונג פֿון מײַקל לוקין, אַן עקספּערט פֿון ייִדישע לידער און מיזרח־אייראָפּעיִשער קולטור בײַם „פֿאָרש־צענטער פֿון דער ייִדישער מוזיק‟ אינעם העברעיִשן אוניווערסיטעט.

די רעקאָרדירונגען האָט מען צונויפֿגעזאַמלט פֿון פּריוואַטע קאָלעקציעס און אַרכיוון, און בפֿרט פֿונעם „קלאַנג־אַרכיוו‟ אין דער נאַציאָנאַלער ביבליאָטעק פֿון ישׂראל. די בראָשור נעמט אויך אַרײַן אַ פֿולע טראַנסקריפּציע און איבערזעצונג פֿון אַלע טעקסטן אויף ענגליש, העברעיִש און רוסיש, ווי אויך די ביאָגראַפֿישע אינפֿאָרמאַציע וועגן די פּאָעטן, וואָס האָבן געשריבן די לידער.

אינעם ענגלישן אַרײַנפֿיר צום קאָמפּאַקטל שרײַבט עדווין סערוסי, אַ מוזיקאָלאָג אינעם „פֿאָרש־צענטער פֿון דער ייִדישער מוזיק‟: „כ׳האָב גערן אָנגענומען דעם פּראָיעקט צו פּובליקירן די ווערק פֿון איינעם פֿון די פֿאַרכאַפּנדיקסטע אַרטיסטן פֿונעם מאָדערנעם ייִדישן טעאַטער — בפֿרט, אַז דער שטח פֿון דער נישט־רעליגיעזער ייִדישער מוזיק ווערט עד־היום ווייניק רעפּרעזענטירט אין אונדזער ׳פֿאָרש־צענטער׳.‟

צוויי רעקאָרדירונגען, וואָס געפֿינען זיך אויפֿן קאָמפּאַקטל:

1) „שרײַבט אַ ייִדענע אַ בריוו צום מאַן קיין אַמעריקע‟:

2) „קינדעריאָרן‟:

לעווין איז געבוירן געוואָרן אין קימפּעלינג, בוקאָווינע אין 1914, אָבער די משפּחה האָט אין גיכן זיך איבערגעצויגן קיין טשערנעוויץ. דאָרט האָט לעווין זיך געלערנט אינעם לערער־סעמינאַר, אָבער אין 1942 איז ער פֿאַרמישפּט געוואָרן אויף 15 יאָר. אין 1972 האָט ער זיך באַזעצט אין ישׂראל.

אַחוץ דעם זינגען ייִדישע לידער, האָט לעווין זיך אויך אויסגעצייכנט בײַם רעציטירן פּאָעזיע, בפֿרט פֿון זײַנע באַליבסטע פּאָעטן: איציק מאַנגער (אויך אַ טשערנעוויצער) און ה. לייוויק. אין זײַנע לעצטע יאָרן האָט ער רעציטירט ייִדישע און דײַשע פּאָעזיע געשריבן פֿון ייִדישע פֿרויען.

נאָך אין 1984 האָט די באַרימטע ייִדישע זינגערין נחמה ליפֿשיץ געהאַט געשריבן, אַז „לייבוס לידער דערוואַרטן אַ פֿולשטענדיקע פּראָפֿעסיאָנעלע אָפּשאַצונג‟. נאָך לעווינס פּטירה אין 1983 האָט זײַן אַלמנה זיך אונטערגענומען אַרויסצולאָזן זײַנע ווערק, און צונויפֿגעזאַמלט די געשריבענע זכרונות, רעצענזיעס, בריוו, רעדעס און הספּדים וועגן איר מאַן במשך פֿון זײַן לעבן אין רומעניע, סאָוועטן־פֿאַרבאַנד און ישׂראל. זי האָט אָבער נישט דערלעבט צו רעאַליזירן איר מער אַמביציעזן פּראָיעקט — דאָס אַרויסלאָזן אַ זאַמלונג פֿון איר מאַנס לידער. זינט דעמאָלט האָט זייער טאָכטער, רות, דורכגעפֿירט די אַרבעט מקיים צו זײַן איר מאַמעס וויזיע. צו באַשטעלן דאָס קאָמפּאַקטל, גייט צו: //www.jewish-music.huji.ac.il/content/who-will-you-sing-leibu-levin-performs-yiddish