עקאָלאָגיע־מומחים האָבן די וואָך געעצהט ישׂראלים, אַז זיי זאָלן זיך אײַנהאַלטן פֿון פֿאַרפֿלאַנצן נײַע ביימלעך נאָך דעם וואָס העכער 1,700 געקוסט־שׂרפֿות האָבן, אין משך פֿון דער פֿאַרגאַנגענער וואָך, פֿאַרוויסט צענדליקער טויזנטער דונאַם איבערן לאַנד. נײַע ביימלעך, זאָגן זיי — אין איינעם מיטן עצם פֿאַרזעצן זיי — קענען דווקא שאַטן די נאַטור־עקאָסיסטעמען און פֿאַרהיטן די נאַטירלעכע באַנײַונג פֿון דער לאַנדשאַפֿט, גיט איבער אַ באַריכט אין Times of Israel.
לויט עפֿרי גבאי, אַן עקאָלאָגין פֿאַר דער געזעלשאַפֿט צו באַשיצן די נאַטור אין ישׂראל, איז די ערד שוין צוגעוווינט צום אויסהאַלטן און איבערלעבן פֿאַרשידענע מינים שטערונגען, אַרײַנגערעכנט די היפּש ביסל שׂרפֿות וואָס האָבן זיך יענע וואָך צעפֿלאַקערט.
פֿון אַן עקאָלאָגישן קוקווינקל ווערן אַזוינע שׂרפֿות „נישט פֿאַררעכנט ווי אַ קאַטאַסטראָפֿע. די נאַטור קען זיך אַליין אַן עצה געבן מיט דעם, אָן דער הילף פֿון מענטשן“, האָט גבאי געגעבן צו פֿאַרשטיין. כאָטש ס׳וועט געדויערן יאָרן לאַנג קער דער ווידערוווּקס, באַזירט אויף דער נאַטירלעכער זוימענבאַנק וואָס געפֿינט זיך אין דער ערד, צוריקוואַסקן נאָך גיכער ווי מע מיינט. אין געוויסע פֿאַלן איז טאַקע געוווּנטשן אַז מע זאָל פֿאַרזעצן ביימלעך, אָבער דאָס דאַרף מען באַשליסן ערשט נאָך דעם וואָס אַן עקאָלאָגישער אָפּשאַץ וועט האָבן אָנגעוויזן אַז דאָס איז נייטיק.
גבאי פֿאַרשטייט דעם אינטערעס, צוליב פּאָליטישע און קולטורעלע סיבות, צום וועלן אויף ס׳נײַ פֿאַרפֿלאַנצן ביימער אין ישׂראל. פֿונדעסטוועגן עצהט זי, אַז מע זאָל לאָזן די נאַטור זיך אַליין ראַנגלען און דערגיין ביזן סוף, איבער הויפּט אין ראַיאָנען מיט אַ קנאַפּער נאַטירלעכער וועגעטאַציע. דאַרפֿן דאַרף מען נאָר אָפּרייניקן די זגאַלן געוויקסן (די אויסטראַלישע אַקאַציע, למשל) וואָס פֿאַרשפּרייטן זיך גאָר גיך נאָך אַ שׂרפֿה.
סע קען אויך שאַטן ווען אַ סך מענטשן קומען אָנקוקן דאָס פֿאַרבליבענע נאָך אַ וואַלד־שׂרפֿה, וואָרן זיי טרעטן אָדער פֿאָרן מיטן אויטאָ אָדער ביציקל אויף אָפּגעברענטער ערד. עטלעכע חדשים לאַנג דאַרף מען לאָזן די גרעזלעך און די ערד „קומען צו זיך‟ און אַרויסלאָזן קנאָספּן.
אין איינעם מיט אַנדערע ישׂראלים וואָס זאָרגן זיך וועגן דער טריקעניש וואָס האָט דערפֿירט צו די שׂרפֿות, קוקן עקאָלאָגן אַרויס אויפֿן פֿאָרויסגעזאָגטן רעגן די וואָך. זיי זאָרגן זיך אָבער אויך וועגן פֿאַרפֿלייצונגען און דער עראָזיע בשעת די ערד פּרוּווט צו רעכט ווערן. גבאי האָפֿט, אַז די ערשטע גאָסרעגנס פֿונעם ווינטער וועלן זײַן מילדע.
The Yiddish Daily Forward welcomes reader comments in order to promote thoughtful discussion on issues of importance to the Jewish community. In the interest of maintaining a civil forum, The Yiddish Daily Forwardrequires that all commenters be appropriately respectful toward our writers, other commenters and the subjects of the articles. Vigorous debate and reasoned critique are welcome; name-calling and personal invective are not. While we generally do not seek to edit or actively moderate comments, our spam filter prevents most links and certain key words from being posted and The Yiddish Daily Forward reserves the right to remove comments for any reason.