אַראַבישער שרײַבער פֿון העברעיִשע ראָמאַנען

A Gifted Arab Writer of Hebrew Novels

סאַיעד קאַשואַ
סאַיעד קאַשואַ

פֿון שׂרה־רחל שעכטער

Published May 25, 2014, issue of June 20, 2014.

(די 2 טע זײַט פֿון 3)

ס׳איז אָבער קלאָר, אַז ער ראַנגלט זיך מיט זײַן „געמישטער‟ אידענטיטעט. פֿון איין זײַט, איז ער שטאָלץ מיט זײַנע אַראַבישע וואָרצלען, אָבער גלײַכצײַטיק שעמט ער זיך דערמיט. אין איין רירנדיקער סצענע, זיצט ער אין זײַן באַליבטן קאַפֿע אויף קינג דזשאָרדזש־גאַס, און באַשרײַבט די באַקאַנטע פּאַרשוינען:

„די אויסלענדישע זשורנאַליסטין איז געזעסן מיט אַ פּאַפּיראָס אין דער האַנט און אַ שויס־קאָמפּיוטער פֿאַר די אויגן. דער פּראָפֿעסאָר פֿון קונסט־געשיכטע איז געזעסן מיט אַן אָפֿענעם בוך. דער גרונט־סוחר האָט געפֿירט מיט זײַן קונה אַ לעבעדיקן שמועס וועגן פֿוסבאָל, און אַן אַלט פּאָרפֿאָלק האָט געגעסן פֿרישטיק און בכלל נישט אַרויסגערעדט קיין וואָרט. ׳און ווי זע איך אַליין אויס?׳ האָט דער אַדוואָקאַט פּלוצלינג זיך פֿאַרטראַכט און, דרך־אַגבֿ, דערזען זײַן פֿאַרקרומטע אָפּשפּיגלונג אין דער גלאַנציקער קאַווע־מאַשין.‟

אָט די „פֿאַרקרומטע‟ אָפּשפּיגלונג איז, אַ פּנים, מרמז אויף דער טיפֿער פּסיכאָלאָגישער אומזיכערקייט, וואָס דער אַדוואָקאַט פֿילט, נישט וויסנדיק צו וועלכער געזעלשאַפֿט ער באַלאַנגט.

דער צווייטער העלד, דער סאָציאַלער אַרבעטער, ווײַזט אַרויס זײַן אַמביוואַלענץ אויף אַ גאָר אַנדערן אופֿן. ווי דער נאַכט־אויפֿפּאַסער פֿון אַ פּאַראַליזירטן ייִדישן בחור, יונתן, קלערט ער, אַז ס׳איז אַ שאָד, וואָס יונתנס געפּרעסטע מלבושים הענגען אומזיסט, הייבט ער זיי אָן אַליין צו טראָגן. דערנאָך „באָרגט‟ ער יונתנס טײַערן פֿאָטאָ־אַפּאַראַט און לערנט זיך אויס ווי צו מאַכן קינסטלערישע בילדער. צום סוף, פֿאַרשרײַבט ער זיך (און ווערט אַפֿילו אָנגענומען) אין דער „בצלאל קונסטשול‟, אויפֿן סמך פֿון יונתנס אידענטיפֿיקאַציע־פּאַפּירן. מיט אַנדערע ווערטער, ער האָט דערגרייכט זײַן חלום: צו ווערן אַ פֿול־שטענדיקער ישׂראלדיקער ייִד.

די לעקציע, וואָס קאַשואַ האָט געגעבן אין „סאַראַ לאָרענס קאָלעדזש‟, איז טאַקע געווען זייער אינטערעסאַנט. דערציילנדיק וועגן זײַנע קינדער־יאָרן אינעם אַראַבישן שטעטל טיראַ, נאָענט צו כּפֿר־סבא, איז קלאָר געוואָרן, בײַ וועמען ער האָט געירשנט זײַן טאַלאַנט. „מײַן באָבע האָט נישט געקענט לייענען אָדער שרײַבן, אָבער זי איז געווען אַן אויסערגעוויינטלעכע דערציילערין,‟ האָט ער געזאָגט. „ווען ס׳האָט זיך מיר געחלומט אַ בייזער חלום, בין איך נישט געקראָכן צו דער מאַמען אין בעט, נאָר צו דער באָבען, און זי האָט מיר דערציילט פֿאַנטאַסטישע כּישוף־מעשׂיות, און אויך וועגן אירע שרעקלעכע איבערלעבונגען בעת דער מלחמה אין 1948. וועגן ציוניזם, פּאַלעסטינער, אָדער גרענעצן האָט זי גאָרנישט געוווּסט; זי האָט בלויז דערציילט איר פּערזענלעכע געשיכטע, מיט אַלע פֿאַרכאַפּנדיקע פּרטים.‟ איר מאַן איז טאַקע בעת דער מלחמה דערשאָסן געוואָרן.

נאָך דעם ווי דער יונגער סאַיעד האָט פֿאַרענדיקט די עלעמענטאַר־שול אין טיראַ, האָט מען אים אָנגענומען אין אַ ישׂראלדיקער מיטלשול, מיט אַן אינטערנאַט, פֿאַר טאַלאַנטירטע קינדער. צום ערשטן מאָל האָט ער געוווינט צווישן ייִדן. „די אַנדערע תּלמידים האָבן חוזק געמאַכט פֿון מיר, וואָס איך ווייס נישט ווער די ׳ביטלס׳ זענען, און אויך פֿון די ראָזעווע לײַלעכער מיט העלפֿאַנטן, וואָס מײַן מאַמע האָט מיר ספּעציעל געקויפֿט פֿאַר מײַן ׳נײַער היים׳.‟

בײַם סוף פֿון דער ערשטער וואָך איז אויסגעפֿאַלן ראש־השנה, האָט סאַיעד געדאַרפֿט אַהיימפֿאָרן „אויף יום־טובֿ‟. אין מיטן דער נסיעה האָט דער אויטאָבוס זיך אָפּגעשטעלט און אַ סאָלדאַט איז אַרײַנגעקומען. „ער האָט מיר געהייסן אַרויסנעמען מײַנע פּאַפּירן, און פֿאַר גרויס נערוועזקייט האָב איך זיי נישט געקענט געפֿינען,‟ האָט קאַשואַ דערציילט. „האָט ער מיר געהייסן אַראָפּגיין פֿון אויטאָבוס מיטן באַגאַזש, און האָט אַליין אָנגעהייבן זוכן אין מײַן רענצל. כ׳האָב אַזוי מורא געהאַט, אַז כ׳האָב זיך פּלוצלינג צעוויינט. דער סאָלדאַט האָט רחמנות געקראָגן אויף מיר, מיר געבראַכט אַ גלאָז וואַסער, און זיך פֿאַרענטפֿערט, אַז ס׳איז ׳בלויז אַ רוטין׳.‟