ישׂראל קען מער ניט איגנאָרירן „די גויים‟

Israel Can No Longer Ignore the World

דער ישׂראלדיקער פּרעמיער בנימין נתניהו
דער ישׂראלדיקער פּרעמיער בנימין נתניהו

פֿון דזשיי דזשיי גאָלדבערג (Forward)

Published December 30, 2014, issue of January 23, 2015.

(די 2 טע זײַט פֿון 2)

די גרעסטע פֿאַרשפּילער פֿון דעם אַלעם זענען דער רוסישער פּרעזידענט וולאַדימיר פּוטין, דער איראַנישער אַיאַטאָלאַ כאַמעניי, און אַנדערע „פּעטראָ־טיראַנען‟ ווי דער ווענעזועלער ניקאָלאַס מאַדוראָ.

ירושלים וועט אָבער מסתּמא אויך לײַדן דערפֿון. דער ישׂראלדיקער דיפּלאָמאַטישער און זיכערהייט־מצבֿ מאַכן איצט דורך שטאַרקע ענדערונגען, צוליב דער פּאַלעסטינער קאַמפּאַניע בײַ דער „יו־ען‟ צו ווערן אָנערקענט ווי אַ מדינה; צוליב דער נײַער בלוט־פֿאַרגיסונג אויפֿן מערבֿ־ברעג; און צוליב דער פֿאַרשפּרייטונג פֿון דער בויקאָט־און־סאַנקציעס באַוועגונג, און דעם שטײַגנדיקן אומגעדולד מצד אייראָפּע, וואָס איז עד־היום ישׂראלס וויכטיקסטער האַנדל־פּאַרטנער.

די אָבאַמאַ־אַדמיניסטראַציע באַמיט זיך נישט צו דריקן מער אויף ישׂראל ביז נאָך די כּנסת־וואַלן דעם 17טן מאַרץ. נאָך יענער דאַטע וועט מען אָבער מער נישט קענען אײַנצאַמען די פּאַלעסטינער אָדער די אייראָפּעער. בקיצור, ירושלים ווערט איצט ערנסט באַדראָט פֿון אַ „דיפּלאָמאַטישער צונאַמי‟, ווי עס האָט לעצטנס באַמערקט דער נײַסטער שותּף צום שלום־לאַגער — דער אויסערן־מיניסטער אַבֿיגדור ליבערמאַן.

דעם 23סטן דעצעמבער, בעת אַ געשלאָסענער געשעפֿט־זיצונג אין תּל־אָבֿיבֿער אוניווערסיטעט, האָט ליבערמאַן דערקלערט, אַז ישׂראל מוז זיך אָנכאַפּן פֿאַר דער געלעגנהייט פֿון אַ דיפּלאָמאַטישער איניציאַטיוו, איידער ס׳וועט אויסברעכן דער שטורעם. אויב נישט, האָט ער געזאָגט, קאָן ישׂראל נאָך, חלילה, האָבן דעם זעלבן גורל ווי רוסלאַנד: אָפּגעזונדערט, באַשטראָפֿט מיט סאַנקציעס, און עקאָנאָמיש צעקלאַפּט.

ליבערמאַן לייגט פֿאָר „אַ רעגיאָנאַלן שלום־אָפּמאַך‟. מיט אַנדערע ווערטער, אַן אויסגלײַך מיט די פּאַלעסטינער, וואָס ווערט געשטיצט דורך די סאַודיער און דער „אַראַבישער ליגע‟ — בערך דער זעלבער פּלאַן, וועגן וועלכן יאיר לפּיד, ציפּי ליבֿני און אַ צאָל געוועזענע גענעראַלן, דירעקטאָרן פֿונעם „מוסד‟, „שין־בית‟ און דער ישׂראלדיקער פּאָליציי טענהן שוין פֿונעם פֿאַרגאַנגענעם זומער אָן.

אַזוי לאַנג ווי נתניהו אַמטירט ווי דער פּרעמיער, וועט ער טאָן אַלץ אָפּצוּווענדן אַזאַ שלום־איניציאַטיוו. ער וועט מאָביליזירן אַן אַרמיי פֿון אַמעריקאַנער ייִדישע אָרגאַניזאַציעס, וואָס זאָלן פֿאָדערן בײַ דער אָבאַמאַ־אַדמיניסטראַציע צו לאָזן ישׂראל צו־רו. די אָרגאַניזאַציעס וועלן מיט חשק דורכפֿירן נתניהוס שליחות, ווי תּמיד. און אויב נתניהו וועט אין מאַרץ ווידער דערוויילט ווערן, וועלן זיי עס ווײַטער טאָן חדשים לאַנג. אויב אָבער נתניהו פֿאַרשפּילט, וועט אַרײַנקומען אַ נײַע ישׂראלדיקע רעגירונג, וואָס וועט תּיכּף אויסדריקן שטיצע פֿאַרן שלום־איניציאַטיוו; דערבײַ וועלן נתניהוס פֿרײַנד דאָ אין אַמעריקע אויסזען ווי קעלבלעך.

דעמאָלט וועט שוין נישט אויסמאַכן, וואָס די ייִדן וועלן זאָגן. דער עיקר וועט זײַן — וואָס די אַנדערע לענדער וועלן טאָן.