ידיעות פֿון מאָסקווע

News from Moscow

פֿון אלכּסנדרה פּאָליאַן

Published February 18, 2015, issue of March 06, 2015.

דאָס בוך „זײַטן פֿון דער געשיכטע און קולטור פֿון גרוזינער ייִדן‟
דאָס בוך „זײַטן פֿון דער געשיכטע און קולטור פֿון גרוזינער ייִדן‟

נײַע אונטערנעמונגען פֿונעם צענטער „ספֿר‟

דער צענטער „ספֿר‟ האָט אַרויסגעגעבן אַ בוך, „זײַטן פֿון דער געשיכטע און קולטור פֿון גרוזינער ייִדן‟. שוין עטלעכע יאָר אָרגאַניזירט דער צענטער „ספֿר‟ עקספּעדיציעס אין פֿאַרשיידענע געגנטן פֿון דעם געוועזענעם ראַטן־פֿאַרבאַנד. געוויינטלעך, זענען דאָ צוויי ריכטונגען פֿון דער טעטיקייט: עטנאָגראַפֿיע און עפּיגראַפֿיק (לייענען שריפֿטן אויף די מצבֿות, ווי אַ היסטאָרישער קוואַל). אין די עקספּעדיציעס נעמען אָנטייל ניט בלויז די געלערנטע, נאָר אויך סטודענטן, וואָס לערנען זיך אויסצופֿרעגן אינפֿאָרמאַנטן און אַרבעטן אויף בית־עלמינס. מיט צוויי יאָר צוריק האָט דער צענטער דורכגעפֿירט אַזאַ פּראָגראַם אין גרוזיע; מע האָט אויסגעפֿרעגט אינפֿאָרמאַנטן און געאַרבעט אויף בית־עלמינס אין טביליסי, גאָרי, סוראַמי, קוטאַיִסי, צאַגערי און געוועזענע ייִדישע שטעטלעך קולאַשי און לײַלאַשי, וווּ זיי האָבן פֿאַרשריבן רײַכע פֿאָלקלאָר־טעקסטן. דאָס בוך שליסט אײַן מאַטעריאַלן פֿון די עקספּעדיציעס און אַרטיקלען, אָנגעשריבענע אויפֿן סמך פֿון קוואַלן, ווי אויך אַרטיקלען וועגן דער געשיכטע און קולטור פֿון די גרוזינער ייִדן.

דער נײַער מאָסקווער ייִדישער מוזיי איז ממשיך מיט דעם ציקל רעפֿעראַטן וועגן דעם גוף אין דער ייִדישער טראַדיציע. די וואָך איז געהאַלטן געוואָרן אורי הערשאָוויטשס רעפֿעראַט „סעקס אין תּלמוד‟. די רייד גייט וועגן די פֿראַגן ניט בלויז פֿון סעקס, נאָר אויך פֿון געשלעכט און גענדער־סטערעאָטיפּן, אָפּגעשפּיגלט אין תּלמוד. אורי הערשאָוויטשס פּאָלעמיזירט מיט דעם בוך פֿון דעם באַרימטן ייִדישן אַמעריקאַנער געלערנטן דניאל באָיאַרין “Carnal Israel: Reading Sex in Talmudic Culture’’.

טרעפֿונג פֿון חב״ד און אַמבאַסאַדאָר פֿון דײַטשלאַנד

מאָנטיק, דעם 16טן פֿעברואַר, האָבן די הויפּטן פֿון רוסישן חב”ד, ר׳ בערל לאַזאַר און ר׳ אַלכּסנדר באָראָדאַ, זיך געטראָפֿן אין דער שיל אין מאַרינאַ ראָשטשאַ מיטן אַמבאַסאַדאָר פֿון דײַטשלאַנד אין רוסלאַנד ריודיגער פֿאָן פֿריטש. די רייד איז געגאַנגען וועגן דער איצטיקער לאַגע אין רוסלאַנד און די פּערספּעקטיוון פֿון בשותּפֿותדיקער טעטיקייט קעגן אַנטיסעמיטיזם. עס ווערן אַרומגערעדט אויך בשותּפֿותדיקע פּראָגראַמען פֿאַר יונגע ייִדן פֿון רוסלאַנד און דײַטשלאַנד.

דער קאָנפֿליקט צווישן דער רמב”ם־אַקאַדעמיע און דעם „חורבן‟־צענטער

עס אַנטוויקלט זיך ווײַטער דער סקאַנדאַל אַרום דעם צענטער „חורבן‟. לאָמיך דערמאָנען, אַז יענע וואָך האָט די דירעקטאָרין פֿונעם צענטער אַלאַ גערבער דערקלערט, אַז די „רמב”ם־אַקאַדעמיע‟ צווינגט דעם צענטער צו פֿאַרלאָזן דעם בנין. די „רמב”ם־אַקאַדעמיע‟ איז איינער פֿון די מאָסקווער אוניווערסיטעטן, וואָס האָט בפֿירוש אַ ייִדיש פּנים. דער הויפּט־לימוד אויף דעם פֿילאָלאָגישן פֿאַקולטעט איז העברעיִש. אין איינעם פֿון די בנינים פֿון דער אַקאַדעמיע האָט אַ האַלבן שטאָק פֿאַרנומען דער צענטער „חורבן‟. אַנומלטן האָט צווישן די צוויי אינסטיטוציעס אויסגעבראָכן אַ סקאַנדאַל; אַלאַ גערבער, וואָס שטייט אין שפּיץ פֿונעם צענטער, האָט זיך אָפּגעזאָגט זיך אַרויסציִען פֿונעם בנין, און די רעקטאָרין פֿון דער אַקאַדעמיע, וועראָניקאַ אירינאַ־כּהן, האָט באַפֿוילן ניט אַרײַנצולאָזן די מיטאַרבעטער פֿונעם צענטער אינעם בנין. דער סיכסוך איז דערגאַנגען ביזן רוסלענדישן פּאַרלאַמענט. אַקיצור, נאָך אַ קאָנטראָל־קאָמיסיע האָט דער מיניסטעריום פֿאַר בילדונג אָפּגעשטעלט די אַקאַדעמיע־ליצענץ אויף אַ האַלב יאָר.

די וואָך האָבן אין דעם קאָנפֿליקט אויך אָנטייל גענומען די גענעראַל־פּראָקוראַטור פֿון רוסלאַנד און רוסלענדישן פֿאַרמעגנס־קאָמיטעט. אין דער טעטיקייט פֿון דער אַקאַדעמיע זענען געפֿונען געוואָרן אַ סך בלויזן. די אַקאַדעמיע האָט באַקומען אַ „וואָרענונג‟, אָבער באַשולדיקט דעם צענטער, אַז ער דעקט ניט די וואַסער־ און עלעקטריע־חשבונות.

לעצטנס, איז דעם צענטער „חורבן‟ צוגעזאָגט געוואָרן מצד דעם פֿאַרמעגנס־קאָמיטעט אַ נײַ אָרט, און ס’איז דאָ אַ האָפֿענונג, אַז דער קאָנפֿליקט וועט געלייזט ווערן אָן געריכט־זיצונגען.

„ר׳ טבֿיה‟ — אַ סימפֿאָנישע סויִטע

דעם 18טן פֿעברואַר, קומט אין מאָסקווער קאָנסערוואַטאָריע פֿאָר די שליסונג־צערעמאָניע פֿון דעם צווייטן אַלרוסלענדישן אָפֿענעם פֿעסטיוואַל פֿון מאָדערנער כאָר־ און טעאַטער־קונסט „האַרמאָניע און שלום‟. דער סימפֿאָנישער אָרקעסטער פֿון דער מאָסקווער קאָנסערוואַטאָריע און דער באַרימטער אַקטיאָר דמיטרי נאַזאַראָוו וועלן אויספֿילן די סויִטע פֿאַרן אָרקעסטער און פֿאָרלייענער „ר‘ טבֿיה‟, וואָס דער קאָמפּאָזיטאָר עדואַרד פֿערטעלמייסטער האָט געשאַפֿן לויט די מאָטיוון פֿון שלום־עליכמס ראָמאַן.

די ידיעות פֿון מאָסקווע, ווי אויך ייִדישע נײַעס פֿון אַנדערע לענדער איבער דער וועלט, קאָן מען הערן יעדן טאָג אין אונדזער ראַדיאָ־פּראָגראַם „דער פֿאָרווערטס־קול‟.