עמיגראַציע פֿון רוסלאַנד

Emigration from Russia


פֿון גענאַדי עסטרײַך

Published July 28, 2015, issue of August 21, 2015.

אין אינטערנעץ צעכאַפּט מען אויסגעטראַכטע מעשׂיות ווי הייסע פּירעזשקעס, און דערנאָך צעפֿליט זיך אַזאַ שטות און הייבט אָן לעבן ווי מעשׂה־שהיה. בכלל, קען זיך שאַפֿן אַן אײַנדרוק אַז די אינטערנעץ האָט מען קודם־כּל צוגעטראַכט ווי אַ רוים, וווּהין ס’איז גוט אַרײַנצוּוואַרפֿן כּלערליי פּליאָטקעס.

לעצטנס האָט זיך, למשל, ברייט פֿאַרשפּרייט אַזאַ קלאַנג: אַז 40 טויזנט ישׂראלים, וואָס זײַנען אין די סאָוועטישע צײַטן געווען תּושבֿים פֿון קרים, האָבן זיך כּלומרשט געוואָנדן צו וולאַדימיר פּוטינען, ער זאָל זיי דערלויבן זיך אומקערן קיין רוסלאַנד. עס זעט אויס, אַז דער קלאַנג שטאַמט פֿון אַלכּסנדר רעדקאָ, וואָס איז דער עקסצענטרישער פֿירער פֿון עפּעס אַ פּיצינקער, ממש אַ ווירטועלער גרופּקעלע, וועלכער רופֿט זיך די ליבעראַל־דעמאָקראַטישער פּאַרטיי אין ישׁראל.

ס’איז ניט אויסגעשלאָסן, אַז עמעצער פֿון די געוועזענע קרימער תּושבֿים האָט זיך טאַקע אומגעקערט קיין רוסלאַנד. אָבער דער אַלגעמיינער וועקטאָר פֿון מיגראַציע איז הײַנטיקע טעג געצילט, בלי־ספֿק, ניט קיין רוסלאַנד, נאָר דווקא פֿון רוסלאַנד. דער רעקטאָר פֿון דעם מאָסקווער אוניווערסיטעט האָט ניט לאַנג צוריק, בשעת אַ באַגעגעניש מיטן פּרעזידענט פּוטין, זיך געקלאָגט, אַז רוסלאַנד פֿילט אַ שטאַרקן הונגער אויף אַקאַדעמיקערס. ער האָט געבראַכט אַזעלכע ציפֿערן: אין די פֿאַראייניקטע שטאַטן אַרבעטן הײַנט־צו־טאָג בערך 16 טויזנט לײַט, וואָס שטאַמען פֿון רוסלאַנד און האָבן דאָרטן פֿאַרטיידיקט זייערע דאָקטאָר־דיסערטאַציעס, בעת אין רוסלאַנד גופֿא זײַנען פֿאַרבליבן אין גאַנצן 28 טויזנט געלערנטע פֿון אַזאַ מדרגה.

אַ באַקאַנטע אונדזערע, וואָס וווינט און אַרבעט אין אָקספֿאָרד אָבער האָט געהאַט פֿאַרענדיקט דעם מאָסקווער אוניווערסיטעט, האָט נאָך מיט יאָרן צוריק מיר דערציילט, אַז זי און אירע אוניווערסיטעטישע חבֿרים, האָבן באַשלאָסן, אַז ס’איז לאָגישער זיך צוניפֿקלײַבן אויף אַ באַגעגעניש (אָפּצומערקן אַ קײַלעכדיקע צאָל יאָרן נאָך זייער גראַדויִרונג) אין אַמעריקע, ווײַל צו יענער צײַט האָבן דאָרטן שוין געוווינט ס’רובֿ פֿון זיי.

לעצטנס זײַנען באַקאַנט געוואָרן אָפֿיציעלע ציפֿערן פֿון דער סטאַטיסטיק, וואָס ווײַזט אַז אין דער לעצטער צײַט זײַנען פֿון רוסלאַנד אַוועקגעפֿאָרן בערך אַ דריטל פֿון אַלע אויסלענדישע ספּעציאַליסטן, וועלכע האָבן דאָרטן געהאַט געאַרבעט. עס פֿאַרמאַכן זיך פֿיליאַלן פֿון אויסלענדישע קאָמפּאַניעס, און רוסישע קאָמפּאַניעס קענען ניט צאָלן די געהאַלטן, וואָס זאָלן פֿאַראינטערעסירן די אויסלענדער. דער רוסישער רובל איז דאָך געוואָרן כּמעט צוויי מאָל ביליקער. ווי אַ פּועל־יוצא האָבן דאָס לאַנד פֿאַרלאָזט ניט בלויז קוואַליפֿיצירטע אַרבעטער, נאָר אויך יעדער פֿינפֿטער פּשוטער גאַסט־אַרבעטער פֿון טאַדזשיקיסטאַן, אוזבעקיסטאַן און אַנדערע צענטראַל־אַזישע „־סטאַנען‟. אמת, רוסלאַנד פֿאַרלירט נאָך ניט די צוצי־קראַפֿט פֿאַר גאַסט־אַרבעטער פֿון ווײַסרוסלאַנד און אוקראַיִנע.

די הײַנטיקע ווערט פֿון רוסישע ממתּקים האָב איך די טעג דערפֿילט אַליין, בײַם זוכן אַ האָטעל אין מאָסקווע (איך קלײַב זיך פֿאָרן אַהין סוף אויגוסט). די האָטעלן, אין וועלכע איך וואָלט צוליב זייער פּרײַז זיך ניט אָפּגעשטעלט מיט אַ יאָר צוריק, זײַנען איצט געוואָרן צוטריטלעך — אין סאַמע צענטער, מיט אַלע פֿינף „שטערנלעך‟, קאָסטן זיי הײַנט ביליקער פֿון אַ באַשיידענעם האָטעל אין ניו־יאָרק. דערצו האָבן מיר, מײַן ווײַב און איך, באַצאָלט נאָר פֿאַר שבת און זונטיק, און פֿרײַטיק האָט מען אונדז געגעבן בחינם. עס זעט אויס, אַז מאָסקווע איז איצט אַ גוט אָרט צו באַזוכן, אָבער ווען עס קומט צו פֿאַרדינען דאָרטן — איז עס שוין ניט אַזוי פֿויגלדיק.

די פּרײַזן זענען ניט די איינציקע מאָס, וואָס מאַכן אַן אָרט גוט אָדער ניט־גוט. דער אַלגעמיינער פּאָליטישער און געזעלשאַפֿטלעכער קלימאַט שפּילט אויך אַ ממשותדיקע ראָלע. און דער רוסישער קלימאַט קען איצט באַפֿרידיקן נאָר אַ מענטשן, וואָס זעט די וועלט דורך דער פּריזמע פֿון אָפֿיציעלער פּראָפּאַגאַנדע, וועלכע באַשרײַבט רוסלאַנד ווי אַ מין פֿעסטונג, אַרומגערינגלט פֿון אַלע — צי כּמעט אַלע — זײַטן דורך ביטערע שׂונאים. אַזוי אַז עס טרײַבט מענטשן פֿון רוסלאַנד אויך דער דאָזיקער קלימאַט, וועלכער ווערט זייער גוט איבערגעגעבן אין דער אַנעקדאָטישער פֿראַזע: „אין רוסלאַנד האָט מען נאָך אַזוי שלעכט ניט געלעבט ווי אין די יאָרן, ווען באַראַק אָבאַמאַ איז דער אַמעריקאַנער פּרעזידענט‟.

ייִדן זעט מען אויך אין דעם שטראָם, וואָס פֿאַרלאָזט די מדינה. אמת, אײַנצוזען זיי איז ניט גרינג, ווײַל קיין באַזונדערע סטאַטיסטיק פֿון ייִדישע עמיגראַנטן איז ניטאָ. אָבער ס’איז דאָ אַ סטאַטיסטיק פֿון דער עליה. אין דער ערשטער העלפֿט 2015 זײַנען קיין ישׂראל אָנגעקומען פֿון רוסלאַנד 2,435 נפֿשות, וואָס איז מער ווי אויף 50 פּראָצענט אימיגראַנטן איידער אין יאָר 2014. אַ גרעסערע צאָל עולים, 2,938, זײַנען געקומען נאָר פֿון איין לאַנד — אוקראַיִנע. אָבער אוקראַיִנע געפֿינט זיך נאָך אַלץ אין אַ מלחמה־מצבֿ, בעת אין רוסלאַנד באַשליסט מען צו פֿאָרן קיין ישׂראל צוליב אַנדערע — אויבן דערמאָנטע — סיבות.

אַ סבֿרא, אַז די ייִדן, האַלבע און פֿערטל־ייִדן, ווי אויך ניט־ייִדישע מיטגלידער פֿון די משפּחות, וואָס קומען אָן, דער עיקר, פֿון מאָסקווע און פּעטערבורג, זײַנען געוויינלעך ניט איבערגעלאָדן מיט ציוניסטישע צי נאַציאָנאַלע אידעען. זיי פֿאָרן, קודם־כּל, אַרויס פֿון רוסלאַנד, און ישׂראל גיט זיי אפֿשר די איינציקע מעגלעכקייט צו רעאַליזירן דעם פּלאַן צו געפֿינען פֿאַר זיך אַ מער סטאַבילן יסוד.