ווען איז אַמעריקע אַראָפּ פֿון די רעלסן?

When Did America Veer Off the Tracks?

Yehuda Blum

פֿון מרים שמולעוויטש־האָפֿמאַן

Published November 20, 2016, issue of November 23, 2016.

(די 2 טע זײַט פֿון 2)

ס׳דערמאָנט מיך אין דער פֿראַנצייזישע רעוואָלוציע, ווען דער המון האָט איבערגענומען די לייצעס און געהאַקט קעפּ אונטער דער גיליאָטינע; און אין דער רוסישער רעוואָליוציע, וועלכע האָט געברענגט אַן אומגליק אויף אַן אומשולדיקער באַפֿעלקערונג, און פֿון יאָר 1933, ווען היטלער ימח שמו האָט פֿאַרפֿירט אַ גאַנץ פֿאָלק.

הײַנט וועט עס נישט נעמען זעקס יאָר אומצוברענגען פֿעלקער, הײַנט באַשטייט די וועלט פֿון אַ רויט קנעפּל. איין קוועטש און אויס קאַפּעליוש־מאַכער, אויס מיטן בן־אדם; אויס מיט די רעליגיעזע, פּאָליטישע, עקאָנאָמישע, קאָנסטיטוציאָנעלע, דעמאָקראַטישע, נאַציאָנאַליסטישע, פֿאַשיסטישע, דעמאַגאָגישע אונטערשיידן. אײן קוועטש און אויס מיטן קיבודל!

מיר גייען צוריקוועגס, מיר ווערן וואָס אַמאָל מער צוריקגעשטאַנען, אַ פֿאָלק צעשניטן אויף שטאַטן, רויטע און בלויע, און יעדער שטאַט מיט זײַן פּאָליטיק, מיט זײַן אויסטײַטשונג פֿון זייער וויזיע פֿאַר אַמעריקע און אין צווישן גנבֿענען זיך אַרײַן די ראַסן־האַסער, שׂונאי־ישׂראל, די Jew-S-A־דעמאָנסטראַנטן, און די זון קומט אויף און פֿאַרגייט ווי קיין מאָל גאָרנישט, בלויז די פּיטשיניונקעלעך מענטשעלעך פֿאָדערן דעם צווייטן געזעץ אין דער אַמעריקאַנער קאָנסטיטוציע צו האָבן די רעכט צו זײַן באַוואָפֿנט, בשעת אין דער זעלבער צײַט האַלט דאָס אַמעריקאַנער פֿאָלק שטאַרק אײַזן פֿון די „עשרת הדברות‟, די צען געבאָט, דער עיקר דעם צווייטן: „זאָלסט נישט מאָרדן!‟ וואָס אַן אמת האַלטן אַלע רעליגיעס פֿון דעם צווייטן געבאָט, און אין דער זעלבער צײַט האָבן זיי דעם צווייטן געבאָט טיף טײַער אין דער אַדמה.

און ווער מיינט איר זיצט אויפֿן פּולווער אין אַמעריקע? די „ביקס און רעוואָלווער וואָפֿן לאַבי‟ (אונטערשטיצער וואָס לעקן זיכער אָפּ אַ פֿעט ביינדל פֿונעם פֿאַרקויף), אַזוי אַז צו וואָס מ׳רירט זיך צו אין דעם שטאַרקסטן לאַנד אַמעריקע שטינקט. און ווער איז שולדיק אין דעם? די פּאָליטיקער! און ווער האָט אויסדערוויילט די פּאָליטיקער? דאָס פֿאָלק. ווי האָט געזאָגט דאָנאַלט טראַמפּ איידער ער איז געוואָרן אויסדערוויילט:

„די גאַנצע פּאָליטיק איז קאָרומפּירט, אָבער פֿאַרקערט, אויב איך געווין, וועט זײַן אַ סימן אַז ס׳איז נישט קאָרומפּירט…‟

איז וווּ זשע האַלטן מיר? אַראָפּ פֿון די רעלסן! נאָך אַזאַ פּרעזידענט ווי באַראַק אָבאַמאַ, אַ ריזיקער אָראַטאָר, אַ האַרוואַרד דערצויגענער אַדוואָקאַט, אַ פּאָליטיקער וואָס האָט זיך געזאָרגט פֿאַרן גאַנצן פֿאָלק, פֿאַר מינאָריטעטן, פֿאַר דער אָרעמער באַפֿעלקערונג, פֿאַרזאָרגט מיט געזונט־פֿאַרזיכערונג צוואַנציק מיליאָן מענטשן, אויסגעקומען כּמעט מיט דער גאַנצער וועלט ביזן נעכטיקן טאָג, דעם 8טן נאָוועמבער 2016, ווען זײַן ווײַס־בענקל אין „ווײַסן הויז‟ האַלט בײַ פֿאַרנעמען אַ מענטש וואָס האָט נישט געצאָלט זײַנע צינזן שוין צוואַנציק יאָר צײַט, וואָס האָט באַשווינדלט זײַנע שותּפֿים און אַרבעטער, וואָס איז שטאַרק פֿאַרליבט אין זיך, און זײַנע געשעפֿטלעכע אויפֿטוען, אַ חבֿרהמאַן וואָס האָט נישט קיין אַנונג אין פּאָליטיק, וועט פֿון הײַנט אָן און ווײַטער פֿירן די גרעסטע מלוכה אין דער וועלט. די פֿראַגע איז וווּ אַהין וועט ער זי פֿירן, ווען ער האָט שוין אָנגעשטעלט אין זײַן קאַבינעט ריענס פּריבוס ווי דער שעף פֿון שטאַב, און סטיוו בענאָן ווי דער הויפּט עצה־געבער — אַן אויסגעשפּראָכענער אַנטיסעמיט מיט אַ קרימינעלער פֿאַרגאַנגענהייט? לאָמיר האָפֿן אַז זיי וועלן אונדז נישט פֿירן מיט אַ שנעלצוג וואָס וועט אַראָפּ פֿון די רעלסן.