ישׂראל, מיטל־מיזרח, פּובליציסטיק

אַ קאַלטער שפּיץ־מעסער לעבן מײַן אויג

A Cold Knife Next to My Eye

פֿון עמיל קאַלין

מע קען נישט אָטעמען. מע לאָזט נישט אָטעמען. די שבתדיקע נאַכט איז געווען הייס און פֿײַכט, ווי עס פּאַסט פֿאַר די נעכט פֿון חודש אָבֿ. דאָס ווײַב איז געשטאַנען אין אַ ברייטן שלאָפֿראָק און געקײַט אַ פֿלוים. דער געדיכטער שווייס האָט צוגעגעבן איר פּנים אַ מאָדנעם גלאַנץ. זי האָט געקײַט און גערעדט: „שטעל אָן דעם מזגן. איך פּגר פֿון היץ‟.

עס איז אַנומלטן געוואָרן אַ שטיקל רײַזע צוצוקומען צו דעם לופֿטקילער. צענדליקער קאַסטנס, בעבעכעס, שמאַטעס, קליידער, פּאַפּירן און זעקעלעך וואַרטן אויף די בעלי-גופֿים זיי זאָלן דאָס אַלץ אַריבערפֿירן אין אונדזער נײַער דירה, אָבער דערווײַל פֿאַרנעמען זיי יעדעס פֿרײַ שטיקל אָרט אין אונדזער וווינצימער. מיר קלײַבן זיך אַריבער אין אַ וואָך אַרום צו אַ גרעסערער דירה, און דער באַלאַגאַן וועלטיקט בײַ אונדז נאָך מער ווי פֿריִער.

איך האָב אָנגעשטעלט דעם לופֿטקילער און מיר זענען אַנטשלאָפֿן געוואָרן — יעדער אויף „זײַן‟ קאַנאַפּע. מײַן שלאָף איז געווען לײַכט, אומרויִק, פֿול מיט קורצע חלומות, אומזיניקע בילדער, וואָס האָבן זיך געביטן בליץ-שנעל: איין בילד האָט זיך נישט גוט אָנגעהויבן, און אָט רײַסט זיך שוין אין אים אַרײַן אַ צווייט בילד. דער לופֿטקילער האָט געזשומעט, אָבער עס איז מיר נאָך אַלץ געווען הייס.

איין חלום געדענק איך גוט: איך האָב געוואַרט אויפֿן אויטאָבוס און פּלוצעם האָב איך דערפֿילט אַ קאַלטקייט פֿון אַ שפּיץ־מעסער לעבן מײַן לינקן אויג. אָן אַן איבעריקן טראַכט האָבן איך אויסגעדרייט דעם קאָפּ און דערזען אַ יונגן אַראַבער: אַ שלאַנקער, אָ הויכער, אַן אָפּגעגאָלטער, אָנגעטאָן גאַנץ מערבֿדיק. עס האָט גאָרנישט געשמעקט פֿון אים מיט פֿאַנאַטישן איסלאַם און דאָך, איז ער געשטאַנען לעבן מיר, און זיך שיִער ניט אָנגעשפּאַרט מיטן שפּיץ מעסער אין מײַן באַק. אין מויל איז מיר איבערגעטריקנט געוואָרן; פֿון דעסטוועגן, האָב איך אָנגעשטרענגט מײַנע כּוחות און זיך אָנגערופֿן צו אים: „לאָז אַראָפּ דעם מעסער, וואָס טויג דיר מיך צו הרגענען? מיט איין ייִד ווייניקער? וואָס איז שוין דער חילוק? לאָז מיך בעסער לעבן‟.

זײַן האַרץ איז געוואָרן ווייכער, און ער האָט אַראָפּגעלאָזט דעם מעסער. גראָד אין דער צײַט איז צוגעפֿאָרן דער אויטאָבוס און איך בין אין אים אַרײַן. דער אַראַבער — נאָך מיר. איך האָב געהאַלטן אַ גאַנצע דרשה פֿאַרן שלום, ריכטיקער, פֿאַרן לעבן. צו וואָס הרגענען? ער וועט לעבן, איך וועל לעבן — שלום. דעם המשך געדענק איך שוין נישט. איך געדענק נאָר מײַן חידוש פֿון די אייגענע דיבורים: ווי קום איך צו אַזוינע שלום־רייד? מע קען דען הײַנטיקע טעג גלייבן, אַז אַ שלום איז מעגלעך? טאַקע מעגלעך? נישט ווי עפּעס אַ חלום, אַ וויזיע, אַ לעכצונג, אַ תּירוץ אײַנצופֿירן גערעכטיקייט לויט די אייגענע השׂגות? נישט עפּעס וואָס מע „מוז‟ גלייבן אין אים, ווײַל, אויב נישט — איז וואָס יאָ? ניין, מע דאַרף נישט קיין פּאַפּירן. איך מיין טאַקע שלום. איך לעב און ער לעבט. ער טשעפּעט זיך נישט צו מיר און איך… וואָס האָב איך דען צו אים? אַ מענטש, ווי אַלע מענטשן…