צי דאַרף וואַרשע אַ ייִדישן טעאַטער?

Does Warsaw Need a Yiddish Theater?

פֿון רעכטס: סעווערין בלומשטײן; אַ סצענע פֿון אַ פֿאָרשטעלונג אינעם וואַרשעווער ייִדישן טעאַטער
פֿון רעכטס: סעווערין בלומשטײן; אַ סצענע פֿון אַ פֿאָרשטעלונג אינעם וואַרשעווער ייִדישן טעאַטער

פֿון קאָבי ווײַצנער

Published January 20, 2015, issue of February 06, 2015.

(די 2 טע זײַט פֿון 2)

דער ניוואָ פֿון דער פּריוואַטער „מורשה־שול‟ איז אויך געפֿאַלן, זינט די דירעקטאָרין איז געוואָרן אַ קאַטוילישע פֿרוי, וואָס קען נישט קיין צורת־אות.

די פּראָבלעמען פֿונעם ייִדישן טעאַטער אין וואַרשע זענען נישט אין גאַנצן אַנדערש ווי די פּראָבלעמען פֿונעם ייִדישן טעאַטער אין ניו-יאָרק אָדער תּל-אָבֿיבֿ.

איך האָב אַ ספֿק אויב אַ גוייִשער דירעקטאָר וועט העלפֿן לייזן די אָדער אַנדערע פּראָבלעמען. ייִדיש איז מסתּמא די איינציקע פּאַן-אייראָפּעיִשע שפּראַך; אפֿשר וואָלט געווען מער יושרדיק, אַז נישט בלויז פּוילן, נאָר טאַקע דער אייראָפּעיִשער פֿאַרבאַנד זאָל שטיצן אונדזער טעאַטער? דווקא אין אַ צײַט, ווען ייִדן ווערן גערודפֿט איבער גאַנץ אייראָפּע, וואָלט געווען פּאַסיק צו שטיצן ייִדיש בכלל און דעם ייִדישן טעאַטער בפֿרט אין אייראָפּע…

אפֿשר וואָלט געווען שענער און איידעלער, ווען אַ ייִד ווי בלומשטײן זאָל אַגיטירן פֿאַר, נישט קעגן, מער שטיצע פֿאַר אונדזער קולטור? בלומשטײן שרײַבט, אַז די גויים האָבן מורא צו פֿאַרמאַכן דעם ייִדישן טעאַטער, מען זאָל זיי נישט באַשולדיקן אין אַנטיסעמיטיזם. הייסט עס, אַז זײַן נאָמען, בלומשטײן, באַשיצט אים פֿון אַזעלכע באַשולדיקונגען.

איך האָב דווקא דערוואַרט פֿון אַ מענטש, וואָס טראָגט דעם נאָמען בלומשטײן, ער זאָל פֿאָרלייגן אַזאַ עצה; ס’איז דאָך גוט באַקאַנט פֿון אונדזער געשיכטע, אַז צרות קומען נישט זעלטן אַרויס פֿון אונדזערע ייִדעלעך גופֿא. צוריק גערעדט, לערנען זיך הײַנט נישט ווייניק פּאָליאַקן ייִדיש אין וואַרשע אויף פֿאַרשיידענע קורסן. סעווערין בלומשטײן איז האַרציק פֿאַרבעטן צו מאַכן דאָס זעלבע. צי קאָן דאָך זײַן עפּעס שענערס און איידעלער ווי צו באַקענען זיך מיט די אייגענע קולטורעלע אוצרות?

ווי געזאָגט, איך האָב אַ ספֿק, צי בלומשטײנס עצה, מען זאָל איבערגעבן ייִדישע אינסטיטוציעס אין גוייִשע הענט, איז אַ גוטע עצה. איך קען אַ ייִדישע סעקטע, וואָס די גויים האָבן זי אַמאָל איבערגענומען, און דער רעזולטאַט איז געווען נישט קיין גינסטיקער פֿאַר די ייִדן; איך מיין, די קריסטלעכע רעליגיע.

די ידיעות פֿון וואַרשע ווי אויך ייִדישע נײַעס פֿון אַנדערע לענדער איבער דער וועלט, קאָן מען הערן יעדן טאָג אין אונדזער ראַדיאָ־פּראָגראַם „דער פֿאָרווערטס־קול‟.