ידיעות פֿון וואַרשע

News From Warsaw

פֿון קאָבי ווײַצנער

Published February 17, 2015, issue of March 06, 2015.

(די 2 טע זײַט פֿון 2)

מילאָשעווסקיס בוך איז נאָך אַ באַווײַז פֿון דעם, אַז די יונגע פּאָליאַקן אינטערעסירן זיך מיטן ייִדישן עבֿר פֿון פּוילן.

דאָס בוך האָט געהאַט דערפֿאָלג בײַ די לייענער, און אַ אין קורצער צײַט וועלן מיר קענען זען די פֿילם-ווערסיע פֿונעם ראָמאַן.

דער פּויליש־ייִדישער פּאָעט סטאַניסלאַוו וויגאָדסקי ז״ל

לאָמיר בלײַבן בײַ דער ליטעראַטור־טעמע. דעם 17טן פֿעברואַר איז געווען אַן אָוונט, געווידמעט דעם ייִדישן שרײַבער און פּאָעט סטאַניסלאַוו וויגאָדסקי אינעם וואַרשעווער ייִדישן טעאַטער.

וויגאָדסקי איז געבוירן געוואָרן אין בענדזין, פּוילן, אין יאָר 1907. ער האָט פֿאַרעפֿנטלעכט זײַנע ערשטע לידער פֿאַר דער צווייטער וועלט־מלחמה. זײַן שפּראַך איז געווען פּויליש פֿון תּמיד אָן. די דײַטשן האָבן אים בײַם אָנהייב פֿאַרשיקט אין דער בענדזינער געטאָ, דערנאָך קיין אוישוויץ, דאַכאַו, אָראַניענבורג און זאַקסנהאַוזען. פֿון זײַן גאַנצער משפּחה איז ער אַליין געבליבן בײַם לעבן. די טאַטע-מאַמע, פֿרוי און קינד זענען דערמאָרדעט געוואָרן דורך די נאַציס. וויגאָדסקי איז געוואָרן אַ באַרימטער שרײַבער אין דעם נאָכמלחמהדיקן פּוילן. ער האָט אָנגעשריבן אַ ראָמאַן, נאָוועלן, מעשׂיות פֿאַר קינדער און לידער.

די אַנטיסעמיטישע כוואַליע, וואָס די פּוילישע מאַכט האָט אָרגאַניזירט אין 1968, האָט גורם געווען, אַז וויגאָדסקי איז עולה געווען קיין ישׂראל, וווּ ער האָט געלעבט ביז זײַן טויט אין 1992.

דער אַקטיאָר יעזשי וואַלטשאַק האָט געלייענט פֿון וויגאָדסקיס ווערק.

דער צושטײַער פֿון די ייִדן צו דער פּוילישער ליטעראַטור אַפֿילו נאָך דער צווייטער וועלט מלחמה איז זייער גרויס, הגם די צאָל ייִדן אין לאַנד איז שוין געווען זייער קליין. אין אַמעריקע און ישׂראל ווייסט מען זייער ווייניק וועגן דעם. אפֿשר וואָלט געווען אַ געדאַנק צו שאַפֿן אין עפּעס אַן אוניווערסיטעט אַן אָפּטייל פֿאַר ייִדישער ליטעראַטור אין אַלע שפּראַכן, אין וועלכע די ייִדן האָבן געשאַפֿן. קיין לייען־ און אַנאַליז־מאטעריאַלן פֿעלן נישט אויס.

די ידיעות פֿון וואַרשע ווי אויך ייִדישע נײַעס פֿון אַנדערע לענדער איבער דער וועלט, קאָן מען הערן יעדן טאָג אין אונדזער ראַדיאָ־פּראָגראַם „דער פֿאָרווערטס־קול‟.