יוסף קאָבזאָנס רוסישע קאַריערע

Iosif Kobzon’s Russian career

יוסף קאָבזאָן (רעכטס) האָט נאָך זײַן קאָנצערט אין דאָנבאַס, פֿאַרבעטן אויף דער בינע אַ. זאַכאַרטשענקאָ, דעם „פּרעמיער” פֿון דער אַזוי גערופֿענער „דאָנעצקער פֿאָלס־רעפּובליק”. צוזאַמען האָבן זיי געזונגען דאָס פּאָפּולערע ליד „איך האָב דיך ליב, לעבן”
יוסף קאָבזאָן (רעכטס) האָט נאָך זײַן קאָנצערט אין דאָנבאַס, פֿאַרבעטן אויף דער בינע אַ. זאַכאַרטשענקאָ, דעם „פּרעמיער” פֿון דער אַזוי גערופֿענער „דאָנעצקער פֿאָלס־רעפּובליק”. צוזאַמען האָבן זיי געזונגען דאָס פּאָפּולערע ליד „איך האָב דיך ליב, לעבן”

פֿון גענאַדי עסטרײַך

Published February 22, 2015, issue of March 20, 2015.

אַלץ מער פֿאָרשטייער פֿון דעם רוסישן איסטעבלישמענט האָבן ניט קיין צוטריט צו מערבֿדיקע לענדער. יעדע סאַנקציע מאַכט די רשימה לענגער. פֿאַר אייניקע „רעפֿוזניקעס‟ איז עס אַ ריין סימבאָלישע זאַך. פֿאַר אַנדערע איז באמת ווייטיקדיק, ווײַל זיי האָבן אין אויסלאַנד הײַזער, נייטיקן זיך אין רײַזעס אין מערבֿ צוליב געשעפֿטן, צי כּדי זיך צו זען מיט קינדער און אייניקלעך, וואָס האָבן זיך באַזעצט ערגעץ אין אייראָפּע אָדער אין אַמעריקע. שוין אָפּגעשמועסט פֿון דעם, וואָס אין די דאָזיקע קרײַזן איז פֿאַרפֿירט געוואָרן צו פֿאָרן קיין דײַטשלאַנד (ווי אויך קיין ישׂראל), ווען מע ווערט ערנסט קראַנק.

מיר ווייסן ניט, פֿאַרשטייט זיך, וואָס עס קומט פֿאָר אין די נשמות פֿון אַזעלכע לײַט, ווען זיי דערוויסן זיך, אַז מע וויל זיי ניט זען אין קיין לײַטישער שטוב, גלײַך ווי זיי זײַנען קרעציקע. אָבער אָפֿיציעל, פֿאַר דער מעדיאַ, פֿאַלן זיי בײַ זיך ניט אַראָפּ. אַדרבא, מע מאַכט אַן אָנשטעל, אַז מע איז אַפֿילו צופֿרידן צו זײַן אַזוי „אויסגעצייכנט‟, אַז מע שאַצט עס כּלומרשט אָפּ ווי אַן אָנערקענונג פֿון „עכטע‟ אָנהענגער פֿון זייער פֿירער וולאַדימיר פּוטין.

לויט דעם סאַמע לעצטן באַשלוס, איז צווישן די „רעפֿוזניקעס‟ אָנגערופֿן געוואָרן דער נאָמען פֿון דעם 77־יאָריקן פּאָפּולערן זינגער יוסף קאָבזאָן. דער דאָזיקער מענטש שטעלט מיט זיך פֿאָר אַן אייגנאַרטיקן פֿענאָמען אין דער סאָוועטישער און רוסישער געשיכטע. ווי אַ זינגער, האָט ער געהאַט, און אפֿשר האָט נאָך אַלץ, אַ ריזיקע צאָל ליבהאָבער. צענדליקער לידער, וועלכע עס דערקענט גלײַך כּמעט יעדער רוסיש־רעדנדיקער יחיד, קלינגען באמת אָרגאַניש, ווען עס זינגט זיי יוסף קאָבזאָן.

צו האָבן אַזאַ ייִדישן נאָמען — יוסף קאָבזאָן — אויף דער סאָוועטישער בינע איז אויך געווען ניט פּשוט. ס’איז באַוווּסט, אַז אין דעם סאַמע אָנהייב פֿון זײַן קאַריערע האָט מען אים פֿאָרגעלייגט צו בײַטן דעם נאָמען, מאַכן אים „נייטראַל‟, אָבער ער האָט זיך אָפּגעזאָגט. פֿון זײַן ייִדישקייט האָט ער קיין סוד ניט געמאַכט. ייִדישע לידער האָט ער אין זײַן רעפּערטואַר און ייִדישע טוער האָט ער דאָ און דאָרטן געהאָלפֿן. דאָס זינגען ייִדישע לידער און שטיצן די ייִדישע כּלל־טעטיקייט געהערט שוין, פֿאַרשטייט זיך, צו די לעצטע צוואַנציק צי פֿינף־און־צוואַנציק יאָר.

ס’איז באַוווּסט, אַז אַ צאָל ייִדישע זינגער און זינגערינס האָבן עמיגרירט פֿון סאָוועטן־פֿאַרבאַנד, ווײַל מע האָט זיי ניט צוגעלאָזט צו דער טעלעוויזיע און צו גרויסע קאָנצערט־זאַלן. (אמת, אין אויסלאַנד האָבן זיי בדרך־כּלל אויך האָניק ניט געלעקט, אָבער דאָס איז שוין אַן אַנדער מעשׂה.) אַנדערש איז געווען קאָבזאָנס גורל. אים האָט זיך אײַנגעגעבן צו פֿאַרנעמען אַן אָרט אויף דעם „אָלימפּוס‟ פֿון דער סאָוועטישער מאַסן־קולטור. אַזאַ מזל האָט ער געהאַט צוליב זײַן טאַלאַנט און, בלי־ספֿק, צוליב די אייגנטימלעכקייטן פֿון זײַן נאַטור — ער האָט געקענט, און קען אַ פּנים נאָך אַלץ, זײַן אַ גוטער חבֿר, אַ בעל־טובֿה, אַ נאַש־בראַט.

גלײַכצײַטיק האָט ער אַלץ מער באַקומען אַן אימאַזש פֿון עפּעס אַ מאַפֿיע־טיפּ. אַ מין סאָוועטישער פֿרענק סינאַטראַ. מע האָט גערעדט וועגן זײַנע ניט זייער כּשרע געשעפֿטן. ער האָט זייער גוט פֿאַרדינט, און ווען מע האָט געדאַרפֿט, האָט ער זייער גוט געצאָלט. בשעת־מעשׂה, פֿלעגט ער זיך ניט אָפּזאַגן צו העלפֿן מענטשן. לסוף, איז ער געוואָרן אַ מין פּאַטריאַרך פֿון דער סאָוועטישער מוזיקאַלער מאַסן־קולטור.

די קלאַנגען, און מסתּמא ניט נאָר קלאַנגען, האָבן באַפֿאַרבט קאָבזאָנס אימאַזש אויך אין אויסלאַנד. ס’איז געווען אַ פֿאַל, ווען מע האָט אים ניט געוואָלט אַרײַנלאָזן אין ישׂראל. אַמעריקע איז פֿאַר אים פֿאַרמאַכט נאָך פֿון די 1990ער יאָרן. מיט אַ יאָר פֿינף צוריק האָב איך אין ברײַטאָן־ביטש געזען אַ מענטשן, וואָס איז געשטאַנען אויף אַ ראָג, לעבן דעם רוסישן סופּערמאַרק „באַזאַר‟, און האָט צונויפֿגעקליבן אונטערשריפֿטן פֿאַר אַ פּעטיציע, מע זאָל קאָבזאָנען אַרײַנלאָזן אין די פֿאַראייניקטע שטאַטן. איך האָב עס ניט אונטערגעשריבן. אַ סבֿרא, אַז אין די הויכע אַמעריקאַנער פֿענצטער האָט מען דורכגעקוקט די דאָזיקע פּעטיציע און דערזען, אַז מײַן נאָמען איז דאָרטן ניט געשטאַנען; אַזוי צי אַזוי, אָבער קאָבזאָן האָט ניט געהאַט די זכיה צו קויפֿן מאכלים אין „באַזאַר‟

איצט וועט דער זינגער בענקען ניט בלויז נאָך אַמעריקע, נאָר אויך נאָך גאַנץ אייראָפּע. פּינקטלעכער, דער פֿאַראייניקטער אייראָפּע. קיין אַלבאַניע, אַ שטייגער, קען ער פֿאָרן. אַזוי האָט מען רעאַגירט אויף קאָבזאָנס הייסער שטיצע פֿון פּוטינס פּאָליטיק לגבי אוקראַיִנע. ניט צופֿעליק האָבן שוין אַ צאָל אוקראַיִנישע שטעט (און קאָבזאָן שטאַמט פֿון אוקראַיִנע און זינגט דווקא שיין אוקראַיִנישע לידער) אַנולירט די טיטלען, וואָס מע האָט אים אַמאָל צוגעטיילט פֿון אַן ערן־בירגער. בינו־לבינו, איז קאָבזאָן געוואָרן אַן „ערן־קאָנסול‟ פֿון דער „דאָנעצקער פֿאָלק־רעפּובליק‟, וואָס פֿירט אַ מלחמה פֿאַר אָפּטיילן זיך פֿון אוקראַיִנע. אַ ראָליע — אפֿשר די וויכטיקסטע, בײַם אַרײַנלייגט קאָבזאָנען אין אייראָפּעיִשן חרם — האָט געשפּילט זײַן אַרויסטרעטונג אין דאָנעצק און לוגאַנסק סוף אָקטאָבער 2014, ווען ער האָט ניט בלויז געזונגען, נאָר אויך חוזק געמאַכט פֿון דער אוקראַיִנישער רעגירונג. שוין אָפּגעשמועסט פֿון דעם, וואָס קאָבזאָן איז אַ מיטגליד פֿון דער רוסישער דומע, דאָס הייסט אַז זײַן זינגען טראָגט, און האָט תּמיד געטראָגן, פּאָליטישע נאָטעס.