דוד כּ״צס בוך „ייִדיש און מאַכט‟

Dovid Katz's Book "Yiddish and Power"

פֿון גענאַדי עסטרײַך

Published March 17, 2015, issue of April 03, 2015.

(די 2 טע זײַט פֿון 3)

און נאָך איין זאַך, וואָס האָט קיין שום שײַכות ניט צו פֿיפֿאָלאָגיע און ניט צו געשיכטע: דער מחבר, וואָס איז פֿאָרגעשטעלט אויף דער הילע ווי „אַ וועלט־עקספּערט (international authority) אין ייִדיש און אַשכּנזישער ייִדישער קולטור‟, איז גוואַלדיק ברוגז אויף דער גאָרער וועלט און פּרוּווט זיך אָפּרעכענען מיט די מענטשן, וועלכע ער האַלט פֿאַר זײַנע קעגנער. כאַראַקטעריסטיש, און אַפֿילו קאָמיש, אַז די נעמען פֿון די דאָזיקע לײַט באַגעגענען זיך ניט אין דער ביבליאָגראַפֿיע, בעת די נעמען פֿון די „גוטע לײַט‟ ווערן באַפּוצט מיט באָמבאַסטישע עפּיטעטן — famed, legendary, classic וכ׳. צו מאָל איז די אָפּרעכענונג „איידל‟ פֿאַרשלײערט, ווי אין דעם פֿאַל פֿונעם ליטעראַטור־היסטאָריקער חנא שמערוקן און זײַנע תּלמידים:

His own works were so important, and his success in supervising younger researchers in Jerusalem so pronounced, that he established an Israeli School of Old Yiddish literary studies, one so linked to himself that it declined precipitously when in the 1990s he stunned his contemporaries by remarrying, after he was widowed, and resettled in his native Warsaw, where he died in 1997 at the age of 76. (p. 98)

(זײַנע אייגענע אַרבעטן זײַנען געווען אַזוי וויכטיק, און זײַן דערפֿאָלג אינעם אָנפֿירן מיט יונגע פֿאָרשער אין ירושלים אַזוי בולט, אַז ער האָט געשאַפֿן אַ ישׂראלדיקע שול פֿון אַלט־ייִדישע ליטעראַרישע שטודיעס, וועלכע זײַנען געווען אַזוי ענג פֿאַרבונדן מיט אים, אַז זיי זײַנען האַסטיק אונטערגעגאַנגען, ווען ער האָט אין די 1990ער יאָרן שאָקירט זײַנע מיטצײַטלער, חתונה האָבנדיק נאָך זײַן ווײַבס טויט און זיך באַזעצנדיק אין זײַן היימשטאָט וואַרשע, וווּ ער איז געשטאָרבן אין 1997 אין עלטער פֿון 76 יאָר.)

עס פֿילט זיך, בפֿרט אין דער אין־סופֿיקער פֿראַזע, וואָס כ׳ברענג ווײַטער (קיין רעדאַקטאָרישע האַנט פֿילט זיך ניט אין דעם בוך), אַז ער האָט באַזונדערס וואָגיקע און אָנגעווייטיקטע חשבונות מיט די „סאָוועטישע‟: