ידיעות פֿון מאָסקווע

News from Moscow


פֿון אלכּסנדרה פּאָליאַן

Published April 08, 2015, issue of May 01, 2015.

(די 2 טע זײַט פֿון 2)

דער געוועזענער בנין פֿון „גאָסעט‟ וועט מען איבערגעבן דעם „שלום־טעאַטער‟

צו די אַנדערע נײַעס. מיט צוויי וואָכן צוריק האָט זיך אין מאָסקווע געשלאָסן די אויסשטעלונג, געווידמעט דער געשיכטע פֿונעם ייִדישן און העברעיִשן טעאַטער אין מאָסקווע אין 1920ער און 1940ער יאָרן — „גאָסעט‟ און „הבימה‟.

די וואָך האָט מען זיך ווידער דערמאָנט אין דעם טעאַטער „גאָסעט‟; דער קולטור־דעפּאַרטאַמענט פֿון מאָסקווע האָט דערקלערט, אַז די מאָסקווער רעגירונג וועט אומקערן די היסטאָרישע געבײַדע דעם ייִדישן טעאַטער. דאָס זעט אויס ווי אַ שיינער אויפֿטו, אָבער דער פּראַקטישער זין פֿון דעם באַשלוס איז ניט פֿאַרשטענדלעך אין גאַנצן. מע וויל איבערגעבן דעם בנין דעם איינציקן ייִדישן טעאַטער, וואָס איז איצט פֿאַראַן אין מאָסקווע — דעם טעאַטער „שלום‟, וואָס האָט קיין שום שײַכות נישט צום „גאָסעט‟ און שפּילט בכלל ניט אויף ייִדיש. אַחוץ דעם, זענען די ספּעקטאַקלען פֿון „שלום‟ ניט פּאָפּולער, קודם־כּל, צוליב דעם נידעריקן ניוואָ פֿון רעזשי און דער שפּיל פֿון אַקטיאָרן; עקאָנאָמיש האָט דער באַשלוס קיין שום זין נישט. און צום סוף, דער היסטאָרישער בנין פֿון „גאָסעט‟ איז פֿאַרנומען פֿון אַן אַנדער טעאַטער, וואָס הייסט, „טעאַטער אויף מאַלאַיאַ בראָנאַיאַ גאַס‟; דווקא יאָ אַ דערפֿאָלגרײַכער טעאַטער, וואָס האָט אַ שטענדיקן עולם און געפֿינט זיך אין דעם בנין שוין אַ האַלב־יאָרהונדערט. וווּהין וועט מען איבערפֿירן דעם טעאַטער איז ניט קלאָר.

די שטאָט אָדעס אין דער ייִדישער קולטור־געשיכטע

און די לעצטע ידיעה פֿאַר הײַנט איז אויך פֿאַרבונדן מיטן נײַעם ייִדישן מוזיי. דינסטיק דעם 6טן אַפּריל איז אין דעם מוזיי פֿאָרגעקומען נאָך אַ באַגעגעניש אין די ראַמען פֿונעם ציקל „אָדעסער מיטאָס אין דער רוסישער קולטור‟. דעם רעפֿעראַט האָט געהאַלט דער היסטאָריקער, מיטאַרבעטער פֿון דעם ערשטן ייִדישן מוזיי אין מאָסקווע איליאַ באַרקוסקי. זײַן רעפֿעראַט האָט געהייסן „אָדעס, די ייִדישע שטאָט‟. די רייד איז געגאַנגען וועגן דער געשיכטע פֿון דער שטאָט און פֿון דעם באַזונדערן מין ייִדיש לעבן, וואָס האָט זיך אַנטוויקלט דאָרטן. די טראַדיציאָנעלע פֿרומע ייִדן האָבן געהאַלטן אָדעס פֿאַר אַ זינדיקן כּרך מעשׂה־בבֿל. אָדעס איז געווען אַ שטאָט פֿון אַ סך וויכטיקע אויפֿטוען, פֿאַרבונדן מיט דער וועלטלעכער ייִדישער און העברעיִשער קולטור, ווי אויך מיט דער ייִדישער קולטור אויף רוסיש. אין די 20ער יאָרן פֿון 19טן יאָרהונדערט האָט מען דאָרט געגרינדעט די ערשטע וועלטלעכע ייִדישע שול. עס האָבן דאָרט עקזיסטירט די וויכטיקסטע וועלטלעכע פֿאַרלאַגן, אַ ציוניסטישע אָרגאַניזאַציע, ייִדישע קלובן, מען האָט אַרויסגעגעבן צײַטונגען אויף דרײַ שפּראַכן. דער רעפֿעראַט האָט געזאַמלט אַ גרויסן עולם.

די ידיעות פֿון מאָסקווע, ווי אויך ייִדישע נײַעס פֿון אַנדערע לענדער איבער דער וועלט, קאָן מען הערן יעדן טאָג אין אונדזער ראַדיאָ־פּראָגראַם „דער פֿאָרווערטס־קול‟.