ידיעות פֿון מעלבורן

News From Melbourne

די נײַע סטאַטוע פֿון סער דזשאָן מאָנאַש, מעלבורן
די נײַע סטאַטוע פֿון סער דזשאָן מאָנאַש, מעלבורן

פֿון שרה זילבערמאַן

Published May 11, 2015, issue of May 29, 2015.

אַ נײַע סטאַטוע פֿון סער דזשאָן מאָנאַש אַנטהילט

אַ נײַע סטאַטוע פֿונעם אױסטראַלישן ייִדישן גענעראַל פֿון דער ערשטער װעלט־מלחמה, סער דזשאָן מאָנאַש, איז אַנטהילט געװאָרן אינעם מאָנאַש־אוניװערסיטעט אין דער מעלבורנער פֿאָרשטאָט קלײטאָן. די בראָנדזענע סטאַטוע טרעפֿט ביז 3 מעטער (10 פֿיס) די הײך. אַחוץ זײַן מיליטערישער קאַריערע, איז מאָנאַש געװען אַ ציװילער אינזשעניר לױטן פֿאַך. ער האָט אױך געדינט װי דער פּרעזידענט פֿון דער אױסטראַלישער ציוניסטישער אָרגאַניזאַציע אין די 1930ער יאָרן. דער גאָװערנאָר פֿון דער שטאַט װיקטאָריע האָט אַנטהילט די סטאַטוע אין אײנעם מיטן פּרעזידענט פֿונעם אוניװערסיטעט.

גראַדואַנט פֿון „עדת־ישׂראל‟ לאַדט די טאָגשול אין געריכט

אַ געװעזענע תּלמידה פֿון דער „עדת־ישׂראל‟ טאָגשול אין דער מעלבורנער פֿאָרשטאָט עלסטערנװיק האָט געלאַדן די קינדערשול אין געריכט. דאָס איז דאָס ערשטע מאָל, װאָס עמעצער האָט פֿירגענומען אַזאַ שריט. די פֿרױ טענהט, אַז זי האָט געליטן פֿון די סעקסועלע מיסברױכן, װעלכע זײַנען באַגאַנגען געװאָרן קעגן איר. זי באַשולדיקט די געװעזענע פֿאַרװאַלטערין פֿון דער שול, רביצין מלכּה לײפֿער, אין האָבן באַגאַנגען די מיסברױכן קעגן איר.

פֿרוי לײפֿער האָט פֿאַרלאָזט אױסטראַליע אין מאַרץ, 2008, װען אַ רײ ענלעכע באַשולדיקונגען קעגן איר זײַנען אָריגינעל פֿאַרעפֿנטלעכט געװאָרן. זינט דעמאָלט וווינט זי אין מדינת־ישׂראל. די אױסטראַלישע רעגירונג האָט געבעטן בײַ דער ישׂראלדיקער רעגירונג, אַז פֿרױ לײפֿער זאָל צוריקגעשיקט װערן קײן מעלבורן, כּדי זי זאָל געמישפּט װערן דאָרטן. דערװײַל זיצט זי בײַ זיך אין דער הײם אין ירושלים אונטערן שטוב־אַרעסט.

לױט די דאָקומענטן, װעלכע זײַנען געלײענט געװאָרן אין געריכט, האָבן די מיטגלידער פֿון דער שול־סבֿיבֿה געהאָלפֿן דער משפּחה לײפֿער צו פֿאַרלאָזן מעלבורן אײדער די פּאָליצײ האָט באַװיזן זי צו אַרעסטירן.

סידנעיער פּראָפֿעסאָר אַנטשולדיקט זיך

פּראָפֿעסאָר יאַראַן האָמינה, אַ לעקטאָר בײַם אוניװערסיטעט פֿון סידנעי האָט זיך אַנטשולדיקט עפֿנטלעך פֿאַר דער ייִדישער באַפֿעלקערונג נאָך דעם, װאָס ער האָט, לױט אַ באַריכט אין אַן אױסטראַלישער צײַטונג, געזאָגט, אַז מע זאָל מעגן אױסדרוקן אַנטיסעמיטישע מײנונגען אױפֿן פּלאַץ פֿונעם אוניװערסיטעט. ער זאָגט, אַז דער באַריכט האָט פֿאַלש איבערגעגעבן זײַן מײנונג. דאָס אַלץ איז געשען נאָך דעם, װאָס אַ פּראָ־פּאַלעסטינישע גרופּע סטודענטן האָט איבערגעריסן אַ פּראָ־ישׂראלדיקן רעפֿעראַט, װאָס איז פֿאָרגעקומען אױפֿן קעמפּוס אין מאַרץ ה”י. ער האָט געזאָגט, אַז כאָטש מע טאָר נישט אױסדריקן קײן אַנטיסעמיטישע מײנונגען אױפֿן קעמפּוס, טאָמער דריקט עמעצער יאָ אױס אַזאַ מײנונג, דאַרף מען אים נישט אַנטקעגן קומען מיט גװאַלד, נאָר מיט מײנונגס־אױסטױשן.

אַ נײַ בוך דערצײלט װעגן רעפֿיוזניק־קאָמפּאַניעס

דער מעלבורנער ייִדישער זשורנאַליסט און כּלל־טוער סעם ליפּסקי און די סידנעיער אַקאַדעמיקערין ד״ר סוזען ראָטלעדזש לאָזן אַרױס אַ נײַ בוך װעגן אױסטראַלישע קאָמפּאַניעס לטובֿת סאָװעטישע ייִדן, װעלכע זײַנען אָרגאַניזירט געװאָרן צװישן אױסטראַלישע ייִדן במשך פֿון די 1960ער, 1970ער און 1980ער יאָרן. דאָס בוך הײסט, „לאָז מײַן פֿאָלק אַרױס: די נישט דערצײלטע מעשׂה פֿון אױסטראַליע און סאָװעטישע ייִדן 1989-1959‟. אַ דאַנק דעם, װאָס די ייִדישע באַפֿעלקערונג איז געװען אַזױ אַרײַנגעטאָן אין דער באַװעגונג צו באַפֿרײַען דאָס סאָװעטישע ייִדנטום, איז די אױסטראַלישע רעגירונג געװען די ערשטע רעגירונג, װאָס האָט כּסדר אױפֿגעהױבן דעם ענין סאָװעטיש ייִדנטום בײַ אינטערנאַציאָנאַלע פֿאָרומס אין יענער צײַט. מע קען באַקומען עלעקטראָנישע קאָפּיעס פֿונעם בוך אױף amazon.com.

ד״ר פּיטער סלעזאַק פֿאַרװערט צו רעדן בײַ „לימוד אָז‟

ד״ר פּיטער סלעזאַק, פּראָפֿעסאָר פֿון פֿילאָסאָפֿיע בײַם אוניװערסיטעט פֿון ניו־סאַוט װײלס, איז אַן אונטערשטיצער פֿון דער קאָמפּאַניע צו בויקאָטירן מדינת־ישׂראל. כאָטש ער האָט גערעדט בײַם סידנעיער „לימוד אָז‟ אין 2013, דאָס לעצטע מאָל װאָס דער „לימוד אָז‟ איז פֿאָרגעקומען אין סידנעי, װעט סלעזאַקן נישט װערן מער דערלױבט צו רעדן בײַם הײַיאָריקן „לימוד אָז‟ אין סידנעי. ער האָט פּלאַנירט צו רעדן װעגן דעם פֿילאָסאָף האַנאַ אַרענדט און נישט װעגן דער בויקאָט־קאָמפּאַניע. ער האָט נישט גערעדט װעגן דעם בויקאָט אין 2013. די אָפֿיציעלע ייִדישע קהילה פֿון ניו־סאַוט װײלס האָט געלױבט די פֿאַרװאַלטונג פֿון „לימוד אָז‟ פֿאַר נישט דערלױבן סלעזאַקן צו רעדן הײַיאָר בײַם „לימוד אָז‟.

די ידיעות פֿון מעלבורן, ווי אויך ייִדישע נײַעס פֿון אַנדערע לענדער איבער דער וועלט, קאָן מען הערן יעדן טאָג אין אונדזער ראַדיאָ־פּראָגראַם „דער פֿאָרווערטס־קול‟.