ידיעות פֿון מאָסקווע

News from Moscow

פֿון אַלכּסנדרה פּאָליאַן

Published July 01, 2015, issue of July 24, 2015.

דער פּראָיעקט „אשכּולות‟ אין ירושלים

די עיקר־ידיעות די וואָך קומען פֿון ירושלים; דאָרטן האָט דער פּראָיעקט „אשכּולות‟ דורכגעפֿירט זײַן פֿעסטיוואַל פֿון לייענען און קאָמענטירן. דער ירושלימער פֿעסטיוואַל איז די לעצטע און די וויכטיקסטע אונטערנעמונג אין דער יערלעכער פּראָגראַם פֿון „אשכּולות‟. מע לייענט און מע אַנאַליזירט כּתבֿי־קודש אָדער ליטעראַרישע טעקסטן, מע שפּאַצירט אין ירושלים, מע באַקענט זיך מיט די קולטורעלע באַזונדערקייטן פֿון דעם ירושלימער לעבן. דאָס יאָר ווערט אַזאַ פֿעסטיוואַל דורכגעפֿירט שוין צום 10טן מאָל, און הייסט, „מוטער און זונה: ירושלים ווי אַ פֿרוי‟. די אידעע פֿונעם פֿעסטיוואַל איז גענומען געוואָרן פֿונעם תּנ״ך, פֿון די נבֿיאים, וואָס פֿאַרגלײַכן ניט איין מאָל ירושלים מיט אַ פֿרוי — צי אַ מלכּה, צי אַ זונה.

די צוהערער ווערן צעטיילט אויף 3 גרופּעס. די ערשטע גרופּע האָט געלייענט תּנ״כישע טעקסטן און פֿריִערע רבנישע ליטעראַטור; די צווייטע — האָט געפֿאָרשט מיטל־עלטערלעכע ייִדישע דיכטונג און טעקסטן פֿון קבלה, די דריטע גרופּע האָט זיך קאָנצענטרירט אויפֿן מאָדערנעם ישׂראלדיקן קינאָ און ליטעראַטור. די פּראָגראַם האָט אויך אײַנגעשלאָסן פּלענאַרע לעקציעס פֿון ירושלימער פּראָפֿעסאָרן, אַ קאָנצערט פֿון לידער וועגן ירושלים, מיט ווערטער פֿון מיטל־עלטערלעכע און מאָדערנע העברעיִשע פּאָעטן, אַ לעקציע־דעגוסטאַציע פֿון ירושלימער „פּאַמעלעך עסן‟, אַ מאָדע־שאָו און עטלעכע עקסקורסיעס, געווידמעט די ירושלימער פֿרויען — „מלכּות פֿון ירושלים‟, „ירושלימער נזירות‟, „ירושלימער רכילות‟… די שליסונג־צערעמאָניע פֿון דעם פֿעסטיוואַל איז פֿאָרגעקומען אין „בית־אַבֿיחי‟ מאָנטיק, דעם 29סטן יוני.

ייִדישער ביכער פאַרקויפֿט אויפֿן „רויטן פּלאַץ‟

דער ביכער־יריד אויפֿן „רויטן פּלאַץ‟, מאָסקווע
דער ביכער־יריד אויפֿן „רויטן פּלאַץ‟, מאָסקווע

ייִדישע ביכער אויפֿן „רויטן פּלאַץ‟ — אַזוי קען מען קורץ באַשרײַבן די צווייטע הויפּט־ידיעה פֿון דער „ייִדישער גאַס‟ אין מאָסקווע די וואָך. ממש לעבן קרעמל איז פֿאָרגעקומען אַ ביכער־יריד. דער יריד האָט געהאַט אַ פּאָליטישן טעם: נישט בלויז איז ער דורכגעפֿירט געוואָרן אויפֿן צענטראַלן פּלאַץ פֿון דער שטאָט און פֿון דעם לאַנד, נאָר אויך איז אויף דער עפֿענונג־צערעמאָניע אויפֿגעטראָטן דער פּרעזידענט פּוטין. אין דער פּראָגראַם זענען געווען באַגעגענישן מיט באַרימטע שרײַבערס און דירעקטאָרן פֿון ביבליאָטעקן; עס ווערן באַזונדערס פֿאָרגעשטעלט ביכער פֿון די קרימער פֿאַרלאַגן. אינעם יריד האָבן אָנטייל גענומען איבער 300 פֿאַרלאַגן, צווישן זיי 2 ייִדישע — „קניזשניקי‟ און „גשרים‟.

אין אָנדענק פֿונעם באַרימטן רוסישן פּאָעט סאַמויִל מאַרשאַק

צו די אַנדערע נײַעס… דעם 30סטן יוני איז אין מאָסקווער פּאַרק „מוזעאָן‟ אָרגאַניזירט געוואָרן אַן אָוונט אין אָנדענק פֿונעם באַרימטן רוסישן פּאָעט סאַמויִל מאַרשאַק. מאַרשאַק איז באַקאַנט אין רוסלאַנד, קודם־כּל, ווי אַ מחבר פֿון לידער פֿאַר קינדער און ווי אַן איבערזעצער פֿון דער ענגלישער פּאָעזיע (שייקספּיר, בערנס, קיפּלינג, בלייק און אַנדערע); אָבער ער איז אויך געווען אַ לירישער פּאָעט, אַן איבערזעצער פֿון ייִדישער פּאָעזיע, און אין די יונגע יאָרן — אַ ציוניסט. מע האָט פֿאָרגעלייענט זײַנע אָריגינעלע לידער און פּאָעטישע איבערזעצונגען, דערציילט וועגן זײַן שאַפֿן און לעבן. דער אָוונט איז פֿאָרגעקומען מיט דער שטיצע פֿון דער רעגירונג פֿון וואָראָנעזשער געגנט, וווּ מאַרשאַק איז געבוירן געוואָרן, און דעם „רוסלענדישן ייִדישן קאָנגרעס‟.

אַ רעפֿעראַט וועגן די סובאָטניקעס

דער נײַער מאָסקווער ייִדישער מוזיי איז ממשיך זײַן פּראָגראַם פֿון רעפֿעראַטן. מאָנטיק האָט געהאַלטן אַ רעפֿעראַט אַנאַ יאַמפּאָלסקאַיאַ, קענער פֿון ייִדישער פֿילאָסאָפֿיע. זי האָט גערעדט וועגן עמנואל לווינאַס, זײַן עטישער קאָנצעפּציע, זײַן אינטערפּרעטאַציע פֿון תּלמוד און זײַן באַציִונג צו דער אייראָפּעיִשער קולטור. אויף מיטוואָך דעם 1טן יולי איז פּלאַנירט וועלוול טשערנינס רעפֿעראַט, געווידמעט סובאָטניקעס — רוסישע פּויערים, וואָס האָבן זיך דערנענטערט צו יהדות, ווי אַ רעזולטאַט פֿון זייערע גײַסטלעכע זוכענישן. אין רוסלאַנד לעבן זיי בײַם טײַך וואָלגאַ, אויף אוראַל און אויף קאַווקאַז. וועלוול טשערנין, פֿילאָלאָג און ייִדישער דיכטער, איז אויך אַ געזעלשאַפֿטלעכער טוער. ער האָט געקעמפֿט פֿאַר די רעכט, אַז די סובאָטניקעס זאָלן קאָנען עולה זײַן קיין ישׂראל. ער וועט דערציילן וועגן דער געשיכטע און דער איצטיקער לאַגע פֿון די סובאָטניקעס אין רוסלאַנד און אין ישׂראל.

די ידיעות פֿון מאָסקווע, ווי אויך ייִדישע נײַעס פֿון אַנדערע לענדער איבער דער וועלט, קאָן מען הערן יעדן טאָג אין אונדזער ראַדיאָ־פּראָגראַם „דער פֿאָרווערטס־קול‟.