נײַעס פֿון מאָסקווע

News from Moscow

הרבֿ אַלכּסנדר באָראָדאַ
הרבֿ אַלכּסנדר באָראָדאַ

פֿון אלכּסנדרה פּאָליאַן

Published August 05, 2015, issue of August 21, 2015.

וווילטעטיקע גרופּעס רופֿן אַוועקצוגעבן מערבֿ־פּראָדוקטן צו אָרעמע לײַט אַנשטאָט צו צעשטערן זיי

די הויפּט־ידיעה וואָס ווערט אַרומגערעדט אין רוסלאַנד די וואָך, איז דאָס נײַע געזעץ וואָס די מלוכה האָט אַרויסגעגעבן, וואָס זאָגט אַז אָנהייבנדיק פֿונעם 6סטן אויגוסט וועלן אַלע פּראָדוקטן פֿון מערבֿ־לענדער וואָס זענען אָביעקטן פֿון סאַנקציעס, מוזן צעשטערט ווערן.

די ידיעה איז געוואָרן אַ טעמע פֿון נײַעס אויך אויף דער ייִדישער גאַס. אַ סך וווילטעטיקע אָרגאַניזאַציעס האָבן פֿאָרגעלייגט ניט צו פֿאַרניכטן די פּראָדוקטן, נאָר זיי צו צעטיילן צווישן די אָרעמע. די דאָזיקע פּאָזיציע האָט געשטיצט אַלכּסנדר באָראָדאַ, דער צווייטער מענטש אין דעם רוסישן חב״ד. ער האָט פֿאַרעפֿנטלעכט אַ פּעטיציע צו דער מלוכה וואָס רופֿט איבערצוגעבן די פּראָדוקטן אין קינדער־היימען און וווילטעטיקע צענטערס, וואָס העלפֿן די היימלאָזע און אָרעמע.

חב״ד עקספּעדיציע אין קרים האָט אַ פּאָליטישן טעם

עס גייט ווײַטער אָן די פֿערטע אַזוי גערופֿענע ייִדישע עטנאָגראַפֿישע עקספּעדיצע. לאָמיך דערמאָנען, אַז די רייד גייט וועגן אַן אויפֿטו פֿונעם רוסישן חב״ד אַרומצופֿאָרן איבער די ייִדישע קהילות, וואָס האָבן ניט קיין רבֿ און לייענען דאָרטן תּורה פֿון אַ ספֿר־תּורה, ענטפֿערן אויף די פֿראַגעס וועגן יהדות, פֿאַרקויפֿן תּשמישי־קדושה, ביכער־פּראָדוקציע פֿונעם ייִדישן פֿאַרלאַג „קניזשניקי‟, אאַ”וו. די וואָך האָבן די „מיצווה־טאַנקען‟ דערגרייכט די סוף־פּונקטן פֿון זייערע מאַרשרוטן — קרים, אוראַל, וואָלגאַ, קאַווקאַז, שטעט פֿון צענטראַלער רוסלאַנד. זיי האָבן זיך באַגעגנט מיט דאָרטיקע ייִדן, פֿאָרגעלייגט זיי אַרויפֿלייגן תּפֿילין און הענגען מזוזות. אין קרים אָבער האָט די באַגעגעניש געהאַט אַ פּאָליטישן טעם. אין דער קרימער הויפּטשטאָט, סימפֿעראָפּאָל, האָט די אָנגעקומענע גרופּע אויפֿגענומען אַ מיטגליד פֿון דער קרימער רעגירונג זאַוּר סמירנאָוו ווי אויך היגע רבנים און פֿירער פֿון ייִדישע קהילות. די קרימער מלוכה האָט פּראָפֿיטירט פֿונעם וויזיט פֿון דער ייִדישער גרופּע: מע האָט עס פֿאָרגעשטעלט ווי איין אויפֿטו אין אַ גאַנצער לאַנגער ריי אויפֿטוען, פֿאַרבונדן מיט פֿאַרשיידענע רעליגיעס פֿון דער קרימער באַפֿעלקערונג. זאַוּר סמירנאָוו האָט דערקלערט: „אַנומלט האָבן מיר דווקא דאָ, אין גאַגאַרינער פּאַרק פֿון סימפֿעראָפּאָל, געפּראַוועט אין איינעם אַ חגא פֿון קרימער טאָטערן אָראַזאַ־בײַראַם, און הײַנט באַטייליקן מיר זיך אין אַן אויפֿטו פֿון דער ייִדישער קהילה. דאָס באַווײַזט, אַז קרים איז אַ טעריטאָריע פֿון שלום צווישן פֿעלקער…‟

ייִדישער מוזיי באַערט דעם אַרכיטעקט פֿון בנין, קאָנסטאַנטין מעלניקאָוו

דער נײַער מאָסקווער ייִדישער מוזיי האָט דערקלערט, אַז פֿון אויגוסט אָן וועט דער ערשטער מאָנטיק פֿון יעדער חודש זײַן אַן „אָפֿענער טאָג‟ פֿונעם מוזיי — מיט פֿרײַען אײַנטריט אויף דער הויפּט־עקספּאָזיציע און סעזאָן־אויסשטעלונגען. דער ערשטער אַזאַ „אָפֿענער טאָג‟ איז פֿאָרגעקומען דעם 3טן אויגוסט. די פּראָגראַם איז געווען געווידמעט דעם יוביליי פֿונעם אַרכיטעקט, וואָס האָט אויפֿגעריכט דעם בנין פֿונעם מוזיי — קאָנסטאַנטין מעלניקאָוו. מ׳האָט געפֿירט אַן אָפֿענע דיסקוסיע וועגן מעלניקאָווס קולטור־ירושה און זײַן באַטײַט פֿאַר דער אַנטוויקלונג פֿונעם סאָוועטישן אַוואַנגאַרד און אַרכיטעקטור בכלל פֿונעם 20סטן י”ה. אין דער דיסקוסיע האָט אָנטייל גענומען דער הויפּט־אַרכיטעקט פֿון מאָסקווע, סערגיי קוזנעצאָוו.

רעפֿעראַט וועגן טויט אין דער אייראָפּעיִשער קולטור פֿון מיטל־אַלטער

אין ראַמען פֿון דער אויסשטעלונג „צווישן צוויי וועלטן‟ גייט ווײַטער אָן די סעריע אָפֿענע רעפֿעראַטן וועגן דעם באַגריף פֿון טויט אין פֿאַרשיידענע קולטורן. דאָס מאָל איז די רייד געגאַנגען וועגן דער אייראָפּעיִשער קולטור פֿון מיטל־אַלטער און איר טראַדיציע פֿונעם „טאַנץ פֿון טויט‟, אַ פּאָפּולערער טייל פֿון קאַרנאַוואַלן. איינע פֿון די צענטראַלע אידייען אין דער קולטור פֿון שפּעטן מיטל־אַלטער, באַזונדערס נאָך די גרויסע פּעסט־מגפֿות, איז געווען די שטערבלעכקייט פֿון גוף און זײַן פֿאַרגעגנלעכקייט. וועגן דעם קערפּערלעכן און דעם גײַסטלעכן אַספּעקט פֿון טויט־באַזיניקונג אין אייראָפּעישן מיטל־אַלטער האָט דערציילט דער היסטאָריקער מיכאַיִל מאַזולס.

אַבֿרהם סוצקעווערס בוך דערציילונגען, „דאָרטן וווּ עס נעכטיקן די שטערן‟, פּובליקירט אויף רוסיש

און די לעצטע ידיעה פֿאַר הײַנט — פֿון דער וועלט פֿון ייִדישער ליטעראַטור: אין דעם פֿאַרלאַג „קניזשניקי‟ איז אַרויסגעגאַנגען אַבֿרהם סוצקעווערס זאַמלונג דערציילונגען „דאָרטן וווּ עס נעכטיקן די שטערן‟. דאָס רובֿ דערציילונגען זענען איבערגעזעצט אויף רוסיש צום ערשטן מאָל.

די ידיעות פֿון מאָסקווע, ווי אויך ייִדישע נײַעס פֿון אַנדערע לענדער איבער דער וועלט, קאָן מען הערן יעדן טאָג אין אונדזער ראַדיאָ־פּראָגראַם „דער פֿאָרווערטס־קול‟.