אינעם יאָר 1965, האָט דער ערשטער אַמבאַסאַדאָר פֿון מערבֿ־דײַטשלאַנד אין ישׂראל, ד״ר ראָלף פּאַולס, אַ געוועזענער אָפֿיציר פֿון „ווערמאַכט‟, געגעבן אַ קוש אין גאָלדע מאירס האַנט. דעמאָלט איז זי געווען די ישׂראלדיקע אויסערן־מיניסטאָרין. דער דאָזיקער סימבאָלישער זשעסט איז געווען אַ טייל פֿונעם לאַנגן דיפּלאָמאַטישן פּראָצעס פֿון אָפֿיציעלע באַציִונגען צווישן די צוויי לענדער.
אין יענער תּקופֿה, האָט די ישׂראלדיקע רעגירונג זיך באַצויגן צו דײַטשלאַנד זייער קאַלט. אַ סך ישׂראלים האָבן פּראָטעסטירט קעגן וועלכע־ניט־איז באַציִונגען מיטן לאַנד, צוליב דער פֿינצטערער פֿאַרבינדונג מיטן חורבן. הײַנט, מיט 50 יאָר שפּעטער, זענען די צוויי לענדער געוואָרן נאָענטע פֿרײַנט און שותּפֿים. הײַיאָר קומען פֿאָר אַ ריי צערעמאָניעס און אונטערנעמונגען לכּבֿוד דעם 50־יאָריקן יוביליי פֿון דיפּלאָמאַטישע באַציִונגען צווישן ישׂראל און דײַטשלאַנד.
באַזונדערס וואַרעם איז דער „ראָמאַן‟ צווישן בערלין און תּל־אָבֿיבֿ, וועלכער האָט זיך אַנטוויקלט מיט 20 יאָר צוריק, ווען דער קולטור־רענעסאַנס אין ביידע שטעט האָט זיך פֿאַרוואַנדלט אין צענטערס פֿון שעפֿערישער יוגנטלעכער ענערגיע. דעם 27סטן אויגוסט וועט אין תּל־אָבֿיבֿ און בערלין פֿאָרקומען אַן אייגנאַרטיקע צערעמאָניע פֿונעם דיפּלאָמאַטישן יוליביי: די בעסטע „די־דזשייס‟ פֿון די בערלינער און תּל־אָבֿיבֿער נאַכט־קלובן וועלן שיקן זייער מוזיק אויף דער ראַדיאָ איבערן קאָנטינענט.
די דײַטשישע סטאַנציע DRadio Wissen און די ישׂראלדיקע אינטערנאַציאָנאַלע סטאַנציע „קול־ישׂראל‟ וועלן איבערגעבן צוזאַמען די מוזיק פֿונעם תּל־אָבֿיבֿער קלוב „כּולי עלמא‟, וווּ עס וועלן שפּילן די „די־דזשייס‟ פֿונעם בערלינער קלוב The Beathoavenzs. אין דער זעלבער צײַט, וועלן אינעם בערלינער קלוב „פּרינץ טשאַרלז‟ אויפֿטרעטן זייערע תּל־אָבֿיבֿער קאָלעגן, ירין לידור און נדבֿ נאמן. בשותּפֿות, וועלן די סטאַנציעס שאַפֿן אַ מין אינטערנאַציאָנאַלן נאַכט־קלוב, אויסטוישנדיק די ראַדיאָ־כוואַליעס איבער דער וועלט.
יונתן ליפּיץ, איינער פֿון די זיבן בעלי־בתּים פֿונעם קלוב „כּולי עלמא‟, וואָס שטייט אויף דער גאַס „יהודה הלוי‟, האָט באַטאָנט, אַז בערלין און תּל-אָבֿיבֿ זענען אַ „צווילינג‟. ווען דער בערלינער מויער איז געפֿאַלן, האָט זיך אין דער דײַטשישער הויפּטשטאָט אָנגעהויבן אַ גאַנצע קולטור־טראַנספֿאָרמאַציע. אַן ענלעכער פּראָצעס אין תּל־אָבֿיבֿ איז געווען פֿאַרבונדן מיט די פּאָליטישע שטימונגען.
ליפּיץ האָט צוגעגעבן, אַז אַזאַ „קלוב־דיפּלאָמאַטיע‟, ווי די פּלאַנירטע בשותּפֿותדיקע ראַדיאָ־פּראָגראַם, איז אַן אויסגעצייכנטער ענטפֿער צו די מויערן און גרענעצן, וואָס צעטיילן די מענטשן אין פֿאַרשיידענע לענדער. קלאַודיאַ פֿרענזעל, וועלכע פֿירט אָן מיטן דײַטשישן טייל פֿון דער ראַדיאָ־אונטערנעמונג, האָט באַטאָנט, אַז די מוזיק איז אַ שפּראַך, וואָס יעדער פֿאַרשטייט, און איז גובֿר די גרענעצן פֿון אונדזער „דרעק־פּאָליטיק‟, ווי זי האָט זיך אויסגעדריקט.
אַן אַנדער סיבה, וואָס פֿאַראייניקט הײַנט תּל־אָבֿיבֿ און בערלין, איז די גרויסע צאָל ישׂראלים, וואָס וווינען הײַנט אין דער דײַטשישער הויפּטשטאָט. לויט דער ישׂראלדיקער אַמבאַסאַדע אין בערלין, האָבן צווישן 10 און 15 טויזנט תּל־אָבֿיבֿער דאָרטן געשאַפֿן אַ גאַנצע סבֿיבֿה, וווּ די ישׂראלים פֿילן זיך ממש ווי אין דער היים. אין בערלין באַווײַזן זיך אויך כּסדר די ישׂראלדיקע טוריסטן, אַרײַנגערעכנט אַ סך אײַנוווינער פֿון תּל־אָבֿיבֿ, פּונקט ווי אַ סך בערלינער דײַטשן פֿאָרן אָפֿט אויף וויזיטן קיין תּל־אָבֿיבֿ.
The Yiddish Daily Forward welcomes reader comments in order to promote thoughtful discussion on issues of importance to the Jewish community. In the interest of maintaining a civil forum, The Yiddish Daily Forwardrequires that all commenters be appropriately respectful toward our writers, other commenters and the subjects of the articles. Vigorous debate and reasoned critique are welcome; name-calling and personal invective are not. While we generally do not seek to edit or actively moderate comments, our spam filter prevents most links and certain key words from being posted and The Yiddish Daily Forward reserves the right to remove comments for any reason.