די מעלבורן־געבױרענע ייִדישע זינגערין און אַקטריסע קערען (קײלע) פֿעלדמאַן האָט אַרױסגעגעבן איר ערשט קאָמפּאַקטל ייִדישע פֿאָלקס־, טעאַטער־, חורבן־ און קונסט־לידער. דאָס קאָמפּאַקטל הײסט, „מזל — אַ רײַזע דורכן ייִדישן ליד‟, און באַשטײט פֿון 12 לידער. פֿעלדמאַן איז אַ גראַדואַנטקע פֿונעם מעלבורנער שלום־עליכם קאָלעדזש און האָט געשפּילט האָדל אין דער ייִדישער פֿאָרשטעלונג פֿונעם „פֿידלער אױפֿן דאַך“, װאָס דער מעלבורנער ייִדישער יוגנט־טעאַטער האָט געשפּילט אין די 1990ער יאָרן. דערצו איז זי יאָרן לאַנג געװען די הױפּט־זינגערין פֿון דער מעלבורנער קאַפּעליע „יעקבֿס חלום‟.
העכער 1,600 מענטשן זײַנען בײַגעװען אױפֿן ערשטן מעלבורנער „שיר־משוגעת‟־ פֿעסטיװאַל, װוּ זײ האָבן געהערט חזנות, ייִדישע לידער, קלעזמער־לידער און ישׂראלדיקע לידער אױף 6 בינעס אין 3 זאַלן אױף אײן גאַס אין אײן טאָג. דער פֿאַראַיאָריקער פֿעסטיװאַל איז פֿאָרגעקומען אין סידנעי. דער איבעראַיאָריקער פֿעסטיװאַל װעט װידער פֿאָרקומען אין סידנעי, און דער פֿעסטיװאַל פֿאַרן יאָר 2017 װעט פֿאָרקומען אין מעלבורן.
די גרעסטע ייִדישע טאָגשול אין אױסטראַליע, „הר־הצופֿים‟, האָט געמאָלדן די װאָך, אַז באַװאָפֿנטע שומרים װעלן היטן אירע דרײַ קאַמפּוסן צום ערשטן מאָל אין דער געשיכטע פֿון ייִדישע טאָגשולן אין מעלבורן.
דעם טאָגשולס פֿאַרװאַלטער האָט אונטערגעשטראָכן, אַז די ענדערונג איז נישט פֿאָרגעקומען װי אַ רעזולטאַט פֿון נײַע סטראַשונקעס, און אַז זי איז באַשטימט געװאָרן נאָך לענגערע דיסקוסיעס. שױן 20 יאָר װי באַװאָפֿנטע שומרים היטן אָפּ די קאַמפּוסן פֿון ייִדישע טאָגשולן און ייִדישע אינסטיטוציעס אין סידנעי. די פֿאַרװאַלטער פֿון אַנדערע מעלבורנער ייִדישע טאָגשולן זאָגן, אַז זײ באַטראַכטן כּסדר זײערע זיכערהײט־באַדערפֿענישן.
דער אױסטראַלישער ביוראָ פֿון „דזשױנט‟ האָט גערופֿן אַלע אױסטראַלישע ייִדן זיך בײַצושטײַערן צו דער ייִדישער קאָאַליציע פֿאַר נױטפֿאַל־הילף און איר באַשטאַנדטײל, די ייִדישע קאָאַליציע פֿאַר סירישע פּליטים אין יאָרדאַניע, װאָס העלפֿט איצט די פּליטים אין גאַנץ מיטעלן מיזרח און אין אײראָפּע. די ייִדישע גרופּע „שטײט אױף, אױסטראַליע‟, האָט געפֿאָדערט, אַז די פֿעדעראַלע רעגירונג זאָל אָננעמען כאָטש 24,000 סירישע פּליטים.
אױסטראַליע װעט אַרױסלאָזן אַ נײַע פּאָסט־מאַרקע אין אָנדענק פֿון ראַול װאַלענבערג אין חודש אָקטאָבער. װאַלענבערג איז באַשטימט געװאָרן װי אױסטראַליעס ערשטער און דערװײַל איר אײנציקער ערן־בירגער אין 2013. אַמעריקע, קאַנאַדע, אונגאַרן, שװעדן, אַרגענטינע און מדינת־ישׂראל האָבן אױך פּאָסט־מאַרקעס אין אָנדענק פֿון װאַלענבערג, װאָס האָט געראַטעװעט צענדליקער טױזנטער אונגאַרישע ייִדן פֿון די נאַציס.
די אױסטראַלישע רעגירונג האָט געמאָלדן, אַז עס װעט באַלד זײַן אַ פֿאַרברעכן דאָ אין לאַנד אונטערצושטיצן גענאָציד. דאָס נײַע געזעץ װערט פּלאַנירט אין ליכט פֿונעם באַשלוס פֿון פּאָליצײ אין ניו־סאַוט װײלס נישט צו אַרעסטירן אײנעם, װאָס האָט באַצײכנט די ייִדן װי אַ „באַהאַלטן שלעכטס‟. די ייִדישע קהילה-אָרגאָניזאַציעס האָבן באַגריסט דעם באַשלוס.
די אױסטראַלישע נוקלעאַרע װיסנשאַפֿט־ און טעכנאָלאָגיע־אָרגאָניזאַציע האָט זיך אַנטשולדיקט, װאָס מדינת־ישׂראל האָט נישט פֿיגורירט אױף דער מאַפּע, װאָס איז געװיזן געװאָרן בײַ איר קאָנפֿערענץ אין קאַנבערע. די אױסטראַלישע רעגירונג איז געװען דער גאַסטגעבער פֿון דער קאָנפֿערענץ.
אַהרן שטײן איז געשטאָרבן אין מעלבורן אין עלטער פֿון 94 יאָר. ער איז געבױרן געװאָרן אין לאָדזש אין 1920 און האָט זיך באַקענט מיט אָסקאַר שינדלער אין פּלאַשוּװ אין 1943. ער האָט איבערגעלעבט די מלחמה, אַ דאַנק די שינדלערס און האָט זיך אומגעקערט קײן לאָדזש בײַם סוף פֿון דער צװײטער װעלט־מלחמה. דאָרט האָט ער חתונה געהאַט מיט זײַן פֿרױ, אַנאַ. זײ האָבן זיך באַזעצט אין מעלבורן אין 1958. שטײן האָט איבערגעלאָזט די פֿרױ, צװײ טעכטער, אײדעמס, אײניקלעך און אור־אײניקלעך. מע מײנט, אַז דער לעצטער אױסטראַלישער שינדלער־ייִד, װאָס לעבט ביז הײַנט, איז הענריק נױפֿעלד. ער װױנט אין מעלבורן און איז איצט אַלט 95 יאָר.
The Yiddish Daily Forward welcomes reader comments in order to promote thoughtful discussion on issues of importance to the Jewish community. In the interest of maintaining a civil forum, The Yiddish Daily Forwardrequires that all commenters be appropriately respectful toward our writers, other commenters and the subjects of the articles. Vigorous debate and reasoned critique are welcome; name-calling and personal invective are not. While we generally do not seek to edit or actively moderate comments, our spam filter prevents most links and certain key words from being posted and The Yiddish Daily Forward reserves the right to remove comments for any reason.