ידיעות פֿון מאָסקווע

News from Moscow

פֿון אַלכּסנדרה פּאָליאַן

Published October 21, 2015, issue of November 13, 2015.

די ידיעות פֿון מאָסקווע, ווי אויך ייִדישע נײַעס פֿון אַנדערע לענדער איבער דער וועלט, קאָן מען הערן יעדן טאָג אין אונדזער ראַדיאָ־פּראָגראַם „דער פֿאָרווערטס־קול‟.

אַ וויכטיקער צוגאָב צום נײַעם געזעץ

די ידיעה, וואָס איז צום ברייטסטן פֿאַרשפּרייט איצט אי אין דער רוסלענדישער געזעלשאַפֿט, אי אויף דער ייִדישער גאַס, איז פֿאַרבונדן מיטן נײַעם געזעץ, וועלכן דער פּרעזידענט פּוטין האָט אַרײַנגעבראַכט צו באַהאַנדלען אין דעם רוסישן פּאַרלאַמענט מיט אַ וואָך צוריק, דהײַנו: „וועגן קעגנווירקונג דער עקסטרעמיסטישער טעטיקייט‟. צו דעם געזעץ איז צוגעגעבן אַ פּאַראַגראַף, וואָס לויט אים קען מען ניט פֿאַרטײַטשן ווי עקסטרעמיסטישע מאַטעריאַלן די הייליקע ביכער פֿון די פֿיר רעליגיעס: קריסטנטום, איסלאַם, יהדות און בודיזם.

לאָמיך דערמאָנען, אַז דעם זומער האָט די פּראָקוראַטור פֿון יעקאַטערינבורג אָנערקענט ווי אַן עקסטרעמיסטיש בוך דעם תּנ״ך. דאָס איז געשען אין די ראַמען פֿון אַ רעוויזיע אין אַ ייִדישער שול. די פּראָקוראַטור האָט איבערגעקוקט די ביכער, געניצט בײַם לערנען דעם קורס „ייִדישע טראַדיציע‟, בתוכם דעם תּנ״ך, און געטענהט, אַז דער קורס פֿאַרשפּרייט שׂינאה צווישן פֿעלקער, און איז עקסטרעמיסטיש.

דעם נײַעם געזעץ האָבן די ייִדישע קהילות אויפֿגענומען מיט התלהבֿות. „ער וועט שיצן די הייליקע טעקסטן פֿון אָנגריפֿן און, גלײַכצײַטיק, וועט אָפּשוואַכן די שפּאַנונג אין דער געזעלשאַפֿט,‟ האָט געזאָגט דער צווייטער מענטש אינעם רוסישן חב״ד, ר׳ אַלכּסנדר באָראָדאַ.

פּרעזענטאַציע וועגן מעדעמס בוך זכרונות אויף רוסיש

צוויי ידיעות פֿונעם מאָסקווער ייִדישן מוזיי: דעם 20סטן אָקטאָבער איז דאָרט פֿאָרגעקומען אַ פּרעזענטאַציע פֿונעם זכרונות‑בוך פֿון וולאַדימיר מעדעם, וואָס איז אַרויס אין דער רוסישער איבערזעצונג אינעם פֿאַרלאַג „נאָווי כראָנאָגראַף‟ (פֿריִער זענען פֿראַגמענטן פֿונעם בוך פֿאַרעפֿנטלעכט געוואָרן אין דער צײַטשריפֿט „לחיים‟, אָבער אין אַ בוך‑פֿאָרעם גייט עס אַרויס צום ערשטן מאָל). מעדעמס אייניקל, אָלגאַ באָריסאָוואַ, האָט דאָס בוך פֿאָרגעשטעלט און דערציילט וועגן מעדעמס לעבן און זײַן טעטיקייט ווי אַ פֿירער פֿונעם „בונד‟.

אַ פּרעמיערע פֿונעם דאָקומענטאַר „די ייִדישע שטאָט קעניגסבערג‟

דעם 19טן אָקטאָבער איז אין מוזיי געוויזן געוואָרן דער ייִדישער פֿילם פֿון וויקטאָר שאַפּיראָ, „די ייִדישע שטאָט קעניגסבערג‟, מיט אַ דיסקוסיע נאָך דער ווײַזונג. אינעם דאָקומענטאַר ווערט דערציילט וועגן דעם אַנטשטיין, דער אַנטוויקלונג און דעם אומקום פֿון דער ייִדישער קהילה אין קעניגסבערג, הײַנט קאַלינינגראַד; ווי אויך וועגן דעם באַטײַט פֿון דער שטאָט אין דער ייִדישער געשיכטע. אין דער דיסקוסיע האָבן אָנטייל גענומען וויקטאָר שאַפּיראָ און דער וויסנשאַפֿטלעכער בעל‑יועץ פֿונעם פֿילם, דער היסטאָריקער איליאַ באַרקוסקי.

אויסשטעלונג וועגן שניאורסאָנס זאַמלונג אין מאָסקווער ייִדישן מוזיי

און דעם 22סטן אָקטאָבער עפֿנט זיך אין מוזיי אַ נײַע אויסשטעלונג, „די גאָלדענע קייט פֿון דער טראַדיציע (ייִדישע היסטאָריאָגראַפֿיע אין שנאורסאָנס זאַמלונג)‟. עס ווערן אויסגעשטעלט 8 אויסגאַבעס פֿון די היסטאָרישע ווערק, וואָס שטאַמען פֿון 18טן און 19טן י״ה, בתוכם די איבערזעצונג פֿון „יוסיפּון‟ אויף ייִדיש, וואָס איז אַרויס אין אַמסטערדאַם אין 1743.

קינדער פֿון דער ייִדישער שול אין וואָלגאָגראַד שפּילן די אָפּערע „ברונדיבאַר‟ אין טשעכיע

און אַ ידיעה פֿון וואָלגאָגראַד, אַ שטאָט אויף דרום־רוסלאַנד, געוועזענער סטאַלינגראַד. אַ קינדער-קאָלעקטיוו פֿון דער אָרטיקער ייִדישער שול „אור-אבנר’‟ האָט אָנטייל גענומען אין אַ פֿעסטיוואַל פֿון קינדער-קאָלעקטיוון אין אָסטראַוואַ, טשעכיע. די תּלמידים פֿון וואָלגאָגראַד האָבן פֿאָרגעשטעלט די אָפּערע „ברונדיבאַר‟, וואָס איז צום ערשטן מאָל אויסגעפֿירט געוואָרן פֿון ייִדישע קאַצעטניקעס אין טערעזיענשטאַט. דעם ספּעקטאַקל האָט באַזוכט אַן אָנטיילנעמער פֿון יענער היסטאָרישער פֿאָרשטעלונג, לודעק עליאַש, 92 יאָר אַלט, וואָס איז געווען אַ קאַצעטניק אין טערעזין און אוישוויץ. ער האָט איבערגעלעבט דעם „מאַרש פֿון טויט‟. עליאַש האָט געהאַלטן אַ קורצע רעדע אויף דער בינע. אויפֿגעטראָטן זענען אויך פֿאָרשטייער פֿון דער אָסטראַווער שטאָט־אַדמיניסטראַציע און רוסישע דיפּלאָמאַטן אין טשעכיע.