צװײ תּלמידות פֿון 12טן קלאַס האָבן געמאַכט מינדלעכע און געשריבענע שטאַטישע ייִדיש־עקזאַמענס אין דעם שטאַט װיקטאָריע. בײדע זײַנען גראַדואַנטן פֿון דער „שלום־עליכם קאָלעדזש פֿאָלקשול‟ אין מעלבורן, כאָטש אײנע לערנט זיך אין אַ ייִדישער מיטלשול, און די צװײטע — אין אַן עפֿנטלעכער מיטלשול. בײדע מײדלעך לערנען זיך אין 10טן קלאַס און זײַנען צוריק אין דער „שלום־עליכם שול‟ נאָך די שול־שעהען פֿיר יאָר צו מאַכן ייִדיש־קלאַסן צװײ מאָל אַ װאָך. אײנע פֿון זײ שרײַבט ייִדישע פּאָעזיע, און די צװײטע איז דאָס אור־אײניקל פֿון אַ גרינדער פֿון מעלבורנער ערשטער ייִדישער שול, װאָס איז געגרינדעט געװאָרן אין 1937. זײ װעלן זיך דערװיסן די רעזולטאַטן פֿון דעם עקזאַמען ערשט סוף דעצעמבער.
די ייִדישע קהילה אין דעם שטאַט קװינסלאַנד װעט פֿײַערן 150 יאָר פֿון אָרגאַניזירט ייִדיש־לעבן אין דעם שטאַט מיט אַ קולטור־פֿעסטיװאַל און אַ װעטשערינקע* אין דער הױפּט־שטאָט, בריזבײן, אין חודש נאָװעמבער. דערצו װעלן פֿאָרקומען קלענערע אונטערנעמונגען אינעם דאָרף. כּמעט צען טױזנט ייִדן װױנען אין קװינסלאַנד הײַנט צו טאָג.
אַ בוך װעט אַרױס אין 2016, װאָס דערצײלט די געשיכטע פֿון דעם אָרגאַניזירטן ייִדישן לעבן אין דעם שטאַט, װאָס געפֿינט זיך אין צפֿון־מיזרחדיקן טײל פֿון לאַנד. לאָקאַלע ייִדן האָבן געשפּילט אַ װיכטיקע ראָלע אין דער געשיכטע פֿון דעם שטאַט אױפֿן געביט פֿון פּאָליטיק, אַקאַדעמיע, געשעפֿטן, מעדיצין, װױלטעטיקע אָרגאַניזאַציעס, קונסט און ספּאָרט. די ערשטע פֿאָרשטעלונג פֿון ייִדישן טעאַטער אין אױסטראַליע איז פֿאָרגעקומען אין קװינסלאַנד.
די ייִדישע קהילה אין דער אױסטראַלישער הױפּט־שטאָט, קאַנבערע, און געגנט, האָט דערװײלט אַ נײַעם פּרעזידענט אױף איר יערלעכער אַלגעמײנער פֿאַרזאַמלונג. דער נײַער פּרעזידענט, יעל קעס, האָט שױן געדינט װי דער װיצע־פּרעזידענט פֿון דער קהילה. זי װױנט שױן לאַנג אין קאַנבערע, װוּ זי פֿירט אָן מיט אַ װױלטעטיקער אָרגאַניזאַציע. דער געװעזענער פּרעזידענט, ראָבערט קוסעל, װעט װײַטער דינען װי אַ מיטגליד פֿון דער קהילה־סטרוקטור.
דער פֿאַראײניקטער ראַט פֿאַר ייִדישער דערציִונג אין װיקטאָריע האָט אַרױסגעלאָזט אַ נײַ בוך װעגן זײַן 120־יאָריקער געשיכטע. דער ראַט פֿירט אָן מיט קלאַסן אין דער ייִדישער רעליגיע און העברעיִשער שפּראַך, װעלכע קומען פֿאָר אין עפֿנטלעכע שולן פֿאַר קינדער אין עלטער פֿון פֿינף ביז זעכצן יאָר. דער ראַט פֿירט אָן מיט דערציִערישע לאַגערן פֿאַר זײַנע תּלמידים און תּלמידות, און גרײט צו תּלמידות צו בת־מיצװה.
דער שטאַט װיקטאָריע האָט לעצטנס אָנערקענט די פֿרײַ־װיליקע לאַנג־יאָריקע אַרבעט פֿון פֿרױ מאַשע זשעלעזניקאָװ לטובֿת דעם ייִדישן הילפֿס־פֿאָנד פֿון װיקטאָריע. זי איז אָנערקענט געװאָרן װי אַן עלטערער בירגער מיט פֿיל דערגרײכונגען. זי איז שױן לאַנג אָנערקענט געװאָרן פֿון דער פֿעדעראַלער רעגירונג פֿאַר איר װױלטעטיקער אַרבעט מיט אַ מעדאַל פֿון דעם אױסטראַליע־אָרדן.
אָנפֿירער פֿון פֿיל אױסטראַליש־ייִדישע אָרגאַניזאַציעס און לאָקאַלע קהילות האָבן געטאַדלט דעם באַשלוס פֿון „יונעסקאָ‟ צו באַטראַכטן דעם כּותל־מערבֿי װי אַ טײל פֿונעם מעטשעט, װאָס געפֿינט זיך אױפֿן הר־הבית אָן צו דערמאָנען זײַן ראָלע אין דעם ייִדישן לעבן און אין דער ייִדישער געשיכטע. די „אַנטי־דעפֿאַמאַציע־ליגע‟ האָט אױסגעדריקט די זאָרג, אַז דער באַשלוס װעט „אומהײמלעך באַשעדיקן“ די באַציִונגען צװישן ייִדן און מוסולמענער, און װעט „װײַטער באַשעדיקן די מעגלעכקײט פֿון אַ דיאַלאָג און שלום”.
* וועטשערינקע — אַ קליינע וועטשערע
The Yiddish Daily Forward welcomes reader comments in order to promote thoughtful discussion on issues of importance to the Jewish community. In the interest of maintaining a civil forum, The Yiddish Daily Forwardrequires that all commenters be appropriately respectful toward our writers, other commenters and the subjects of the articles. Vigorous debate and reasoned critique are welcome; name-calling and personal invective are not. While we generally do not seek to edit or actively moderate comments, our spam filter prevents most links and certain key words from being posted and The Yiddish Daily Forward reserves the right to remove comments for any reason.