פּובליציסטיק

די בלוטפֿאַרגיסונג אין פּאַריז

Carnage in Paris

פֿון גענאַדי עסטרײַך

בײַ דער צײַט, ווען די דאָזיקע שורות וועט מען איבערגיסן אין אַ זײַטל פֿון „פֿאָרווערטס‟, וועלן זיך אויסקלאָרן נײַע פּרטים מכּוח די טראַגישע געשעענישן אין פּאַריז. אין דעם זין וועלן מיר, אַ פּנים, הערן מער אינפֿאָרמאַציע וועגן דער גרופּע מערדער, וועלכע האָבן — ווי מענטשן־ענלעכע זאָמביס אין עפּעס אַ שוידער־אָנטרײַבנדיקן פֿילם — אָפּגעטאָן דאָס וואָס זיי האָבן אָפּגעטאָן, און וואָס אויף זייער שקאַלע פֿון „גוט און שלעכט‟ ווערט עס פֿאַררעכנט ווי אַ געוואַלדיקע העלדישקייט; אָבער אויף אונדזער שקאַלע מיינט עס באַרבאַרישקייט פֿון דעם ערגסטן מין.

אין דעם טאַקע גייט דורך די גרענעץ צווישן „זיי‟ און „אונדז‟. די דאָזיקע גרענעץ צעטיילט צוויי לחלוטין פֿאַרשיידענע, אומצונויפֿפּאָרלעכע וועלטן, וועלכע וואָלטן געדאַרפֿט בלײַבן אָפּגעזונדערט איינע פֿון דער אַנדערער. אָבער די גלאָבאַליזאַציע האָט זיי צונויפֿגעפֿירט — סײַ ווירטועל, דער עיקר, דורך אינטערנעץ, סײַ פֿיזיש, דער עיקר, דורך מיגראַציע פֿון מיליאָנען מענטשן פֿון „זייער‟ וועלט צו „אונדז‟. די גרויסע צרה איז, אַז אַ טייל פֿון די מיגראַנטן ווילן זיך ניט באַפֿרידיקן מיטן אָפּהיטן זייער אייגנאַרטיקייט, וואָס די מערבֿדיקע וועלט איז שוין צוגעוווינט צו טאָלערירן. זיי ווילן רויִנירן „אונדזער‟ וועלט.

די רייד גייט ניט, פֿאַרשטייט זיך, וועגן דעם, אַז יעדער מוסולמענישער מיגראַנט איז אַ גרייטער צי פּאָטענציעלער טעראָריסט. אַוודאי, ניט. אָבער די ראַדיקאַלן צווישן זיי האָט זיך אײַנגעגעבן צו שאַפֿן אַזאַ אימאַזש און פֿאַרשפּרייטן אים אין ברייטע שיכטן פֿון דער באַפֿעלקערונג. דערמיט סמען אָפּ די ראַדיקאַלן די באַציִונגען צווישן די אַלט־געזעסענע און די נײַ־געקומענע מוסולמענער. קיין קעגנגיפֿט פֿאַר אָט דעם סם (אַ חוץ פּוסטער, „פּאָליטיש קאָרעקטער‟ פּלאַפּלערײַ) האָט מען דערווײַל ניט געפֿונען.

מע זוכט איצט אַ שולדיקן. איז עס טאַקע אַ פּועל־יוצא פֿון דער נאַריש דורכגעפֿירטער אינוואַזיע אין איראַק? ס׳איז קלאָר — און ס׳איז געווען קלאָר — אַז מע טאָר זיך ניט טרייסטן מיטן חלום וועגן דעמאָקראַטיע ווי אַ סגולה פֿון אַלע צרות. ס׳איז נאַיִוו צו האָפֿן, אַז בײַ „זיי‟ קען פּלוצעם אײַנגעפֿירט ווערן עפּעס אַ דעמאָקראַטישע סיסטעם, וועלכע וועט „זיי‟ ברענגען אין „אונדזער‟ וועלט; בפֿרט נאָך, אַז די רייד גייט וועגן די לענדער, וואָס מע האָט געהאַט על־רגל־אַחת צונויפֿגעשטוקעוועט פֿון פֿעלקער און שבֿטים, וועלכע האָבן זיך נאָך ניט אָפּגערעכנט צווישן זיך פֿאַר די אַלטע אומפּשרהדיקע און בלוטיקע חשבונות.

און די אומבאַהאָלפֿנקייט אינעם האַנדלען מיט די הונדערטער טויזנטער פּליטים! (איך ניץ זעלטן אויסרופֿצייכנס, אָבער דאָ איז מיר שווער צו פֿאַרענדיקן אַנדערש דעם זאַץ.) ווי אַזוי האָט מען געקענט דערלאָזן, אַז אַזאַ כוואַליע זאָל זיך אַ גיס טאָן אין אייראָפּע אַרײַן? קיין שום „אָביעקטיווע סיבות‟ און „הומאַניסטישע מאָטיוון‟ קענען ניט באַרעכטיקן אַזאַ באַציִונג צו דער פּראָבלעם. דער סך־הכּל וועט זײַן, בלי־ספֿק, אַז די פּאָליטיק אין אייראָפּע וועט זיך אַ קער טאָן, און קערט זיך שוין, אויף רעכטס, בפֿרט איצט, ווען מע הייבט שוין אָן פֿאַרשטיין, אַז צווישן די טעראָריסטן, וואָס האָבן דורכגעפֿירט די מערדערישע אַקציעס אין פּאַריז, זײַנען געווען, אַ פּנים, אויך „פּליטים‟ פֿון דעם פֿרישן שטראָם אימיגראַנטן.

ס׳איז קלאָר, אַז שולדיק זײַנען די פּאָליטיקער און זייערע עצה־געבער, וועלכע האָבן אויסגעקליבן די מאָדנע סטראַטעגיע פֿאַר דער „איסלאַמישער מלוכה‟, דעם אַזוי גערופֿענעם „כאַליפֿאַט‟, וואָס האָט זיך באַוויזן אויף די חורבֿות פֿון איראַק און סיריע. אַ סבֿרא, אַז די קאָלעקטיווע פּאָליטישע חכמה פֿון דער מערבֿ־וועלט האָט באַשלאָסן: זאָלן זיי ברעכן זיך דאָרטן די קעפּ, און מיר וועלן זיי ביסלעכווײַז באָמבאַרדירן און, בכלל, לאָקאַליזירן. איך געדענק, ווי עפּעס גאָר אַ חכם איז געקומען מיט דעם אײַנפֿאַל, אַז ס׳איז אפֿשר אַפֿילו גוט צו האָבן אַזאַ „מלוכה‟, ווײַל אַהין וועלן פֿאָרן אַלע ראַדיקאַלע איסלאַמיסטן און דערמיט וועט רויִקער ווערן בײַ „אונדז‟.

הײַנט קענען מיר אָפּשאַצן די קלוגשאַפֿט, מישטיינס געזאָגט, פֿון אָט די סטראַטעגן. די מגפֿה איז געקומען צו „אונדז‟. וועט פּלאַפּלערײַ ווידער זײַן דער ענטפֿער אויף אָט דעם קלאָרן סיגנאַל, געשיקט מצד אונדזערע אַנטיפּאָדן? עס ווילט זיך האָפֿן, אַז מע וועט קומען צו עפּעס מער ממשותדיקס, עפּעס וואָס קען פֿירן צו אַ תּכלית.

צוריק גערעדט, פֿאַרליר איך די האָפֿענונג, ווען איך הער, אַ שטייגער, דעם אַנומלטיקן באַשלוס פֿון אַ היפּש ביסל רעגירונגען, אַרײַנגערעכנט די פֿאַראייניקטע שטאַטן: דורכצופֿירן וואַלן אין סיריע. קודם־כּל, דאַרף מען זײַן פֿריש, געזונט און משוגע צו גלייבן, אַז אַזעלכע וואַלן וועט מען קענען דורכפֿירן, מחוץ דער טעריטאָריע, וואָס געפֿינט זיך אונטערן קאָנטראָל פֿון דער איצטיקע רעגירונג, דעם פּרעזידענט באַשאַר אַל־אַסאַד. צווייטנס, וואָס וועלן אַזעלכע וואַלן בײַטן? הקיצור, הערן מיר ווידער וועגן עפּעס ניט־געשטויגענע, ניט־געפֿלויגענע פּלענער.

די רעאַלקייט איז, אָבער, אַז מע מוז אָט די לענדער, קודם־כּל — איראַק, סיריע און אַפֿגאַניסטאַן, צעברעקלען מער אָדער ווייניקער לויט די עטנישע גרענעצן. מע דאַרף, סוף־כּל־סוף, אָנערקענען, אַז דאָס זײַנען, אין תּוך אַרײַן, ניט קיין מדינות, נאָר טעריטאָריעס. אָן דעם וועט די בלוט־פֿאַרגיסונג — סײַ בײַ „זיי‟ און סײַ בײַ „אונדז‟ — זיך קיין מאָל ניט אָפּשטעלן. אָן דעם וועלן זיי קיין מאָל ניט אויפֿהערן זיך שלאָגן צווישן זיך. דערנאָך קען מען שוין ביסלעכווײַז אָנהייבן אײַנפֿירן וואַלן און דעמאָקראַטיע.