נאָך פּאַריז, שטראָפֿט ניט די פּליטים

Don’t Punish Refugees for Paris Attacks

Getty Images

פֿון דזשאָרדין קוציק

Published November 20, 2015, issue of December 11, 2015.

נאָך די באַרבאַרישע טעראָריסטישע אַטאַקן אין פּאַריז איז אין גאַנצן נאַטירלעך, אַז מענטשן אין אַמעריקע ווילן, אַז די אַמעריקאַנער רעגירונג זאָל טאָן אַלץ נייטיק, אויסצומײַדן אַן ענלעך פֿאַל דאָ. ס׳איז אויך, פֿאַרשטייט זיך, נאַטירלעך, אַז מיר אַמעריקאַנער, וואָס געדענקען אַזוי גוט די טראַוומע פֿונעם 11טן סעפּטעמבער 2001, זאָלן זײַן בפֿירוש פֿאַרהיט פֿון אַזאַ טראַגעדיע ווי אין פּאַריז. אַ סך אַמעריקאַנער זענען דערשראָקן און אַפֿילו ווידער־טראַוומאַטיזירט. דערצו זענען מיר אַלע מלא־כּעס אויף דעם, וואָס ס׳איז געשען.

צום באַדויערן, איז נאָך אַזעלכע געשעענישן אויך אין גאַנצן נאַטירלעך צו געפֿינען אַ מין כּפּרה־הינדל. אַזוי קומט איצט פֿאָר מיט די פּליטים, וואָס אַנטלויפֿן מאַסנווײַז פֿון סיריע און ווילן זיך באַזעצן ערגעץ־וווּ, ווײַט אַוועק פֿון זייערע חרובֿ־געוואָרענע היימען, די „אײַסיס‟־טעראָריסטן און באַשאַר אַל־אַסאַדס אַרמיי, וואָס דראָטן זייערע לעבנס.

זינט דעם אָנהייב פֿון די בלוטיקע שלאַכטן אין סיריע אין 2011 האָבן מער ווי 4 מיליאָן סיריער פֿאַרלאָזט זייער היימלאַנד. העכער צוויי מיליאָן סיריער געפֿינען זיך איצט אין טערקײַ, און מער ווי צוויי מיליאָן וווינען אין לבֿנון און יאָרדאַניע. ריזיקע מחנות פּליטים שטראָמען מאַסנווײַז אַרײַן אין אייראָפּע; האָבן די אייראָפּעיִשע לענדער, בראָש מיט דײַטשלאַנד, באַשלאָסן אַרײַנצונעמען הונדערטער טויזנטער פֿון זיי. ווי אַ מין אויסדרוק פֿון מיטגעפֿיל און סאָלידעריטעט האָט פּרעזידענט באַראַק אָבאַמאַ באַשלאָסן אַרײַנצונעמען 10,000 סירישע פּליטים, אַ שיינער זשעסט, וואָס איז באמת נאָר אַ שפּײַ אין ים, אין פֿאַרגלײַך מיט די מיליאָנען מענטשן, וואָס וואָלטן געוואָלט אַהערקומען.

די דאָזיקע 10,000 נפֿשות, ניט געקוקט אויף זייער קליינער צאָל, זענען נאָך די אַטענטאַטן אין פּאַריז אַרײַנגעפֿאַלן אין אַ הייסן פּאָליטישן וויכּוח אין די פֿאַראייניקטע שטאַטן. די גובערנאַטאָרן פֿון 31 אַמעריקאַנער שטאַטן האָבן געמאָלדן, אַז זיי וועלן ניט דערלאָזן, אַז די סירישע פּליטים זאָלן זיך באַזעצן אין זייערע שטאַטן, ניט געקוקט אויף דעם, וואָס זיי האָבן, לויט דעם אַמעריקאַנער געזעץ, ניט קיין רעכט דאָס צו טאָן. דער גובערנאַטאָר פֿון טענעסי, וויליאַם האַסלאַם, האָט אַפֿילו דערקלערט, אַז ער וויל גלײַך פֿאַרהאַלטן און אַוועקשיקן אַלע סירישע פּליטים, וואָס געפֿינען זיך שוין אין זײַן שטאַט.

פֿון דעם אַלעם וואָלט מען גרינג געקענט מיינען, אַז די סירישע פּליטים האָבן געהאַט עפּעס צו טאָן מיט די אַכזריות־אַקטן אין פֿראַנקרײַך. ווי עס טרעפֿט זיך, אָבער, זענען די אַלע טעראָריסטן, וואָס מע האָט שוין אידענטיפֿיצירט, געבוירן געוואָרן אין אייראָפּע. ס׳איז אמת, אַז מע האָט לכתּחילה געמיינט, אַז איינער פֿון די טעראָריסטן איז געווען אַ סיריער, אָבער אין דער אמתן איז זײַן פּאַספּאָרט געווען אַ פֿאַלשער, און ער איז אויך געווען אַן אייראָפּעער. אַ סך זיכערהייט־עקספּערטן מיינען אַפֿילו, אַז ער האָט בכּיוון געטראָגן מיט זיך אַזאַ פֿאַלשן פּאַספּאָרט, כּדי מענטשן זאָלן באַשולדיקן די סירישע פּליטים פֿאַר זײַנע מערדערישע אַקטן.

פֿאַר וואָס וויל „אײַסיס‟, אַז די וועלט זאָל באַשולדיקן די סירישע פּליטים? קודם, באַטראַכטן די „אײַסיס‟־לײַט די פּליטים, וואָס פֿאַרלאָזן סיריע ווי פֿאַררעטער, וואָס ווילן ניט לעבן אין זייער „איסלאַמישן כאַליפֿאַט‟ און זיי ווילן דערפֿאַר פֿאַרביטערן זייער גורל. דערצו ווייסט „אײַסיס‟, אַז אויב די מערבֿדיקע לענדער באַשולדיקן די סירישע פּליטים און דערלאָזן ניט, אַז זיי זאָלן זיך באַזעצן אויף זייער טעריטאָריע, וועט עס באַשטעטיקן די טענות פֿון „אײַסיס‟, אַז מיר, די „מערבֿדיקע‟, האָבן ניט קיין רחמנות, און האָבן פֿײַנט מוסולמענער. אַזאַ טריט וואָלט, בקיצור, געווען אַ נצחון פֿאַר „אײַסיס‟, וואָס שייך זײַן פּראָפּאַגאַנדע.

ס׳איז אמת, אַז די מאַסיווע גרופּעס מענטשן, וואָס קומען אַרײַן אין אייראָפּע שטעלן מיט זיך פֿאָר אַ געוויסע זיכערהייטלעכע ריזיקע פֿאַר די אייראָפּעער. עס קען גאָר געמאָלט זײַן, אַז אין דער צוקונפֿט וועט אַ טעראָריסט זיך פֿאַרשטעלן פֿאַר אַ פּליט און אַרײַנקומען אין אייראָפּע דורך גריכנלאַנד. פֿאַר אונדז אַמעריקאַנער, אָבער, דאַרף דאָס כּמעט אין גאַנצן ניט זײַן קיין זאָרג, ווײַל אַלע סירישע פּליטים, וואָס קומען אַהער, ווערן קאָנטראָלירט, קודם, דורך דער „יו־ען‟, דערנאָך דורך דער FBI און דערנאָך דורך נאָך זיכערהייט־אַגענטורן. די מענטשן, וואָס ווערן געבראַכט ווי אָפֿיציעלע פּליטים, זענען נאָר די, וואָס מע איז אין גאַנצן זיכער אין זייער פֿאַרגאַנגענהייט. די אַמעריקאַנער רעגירונג קאָנטראָלירט אַ סך ווייניקער אויף די מענטשן, וואָס קומען קיין אַמעריקע ווי, למשל, סטודענטן אָדער אַפֿילו די מענטשן מיט געוויינטלעכע „גרינע קאַרטלעך‟, איידער די, וואָס ווערן אַרײַנגעלאָזט ווי אָנערקענטע פּליטים. כּדי אַ פּליט זאָל אימיגרירן קיין אַמעריקע, דאַרף ער אַדורכמאַכן מער זיכערהייט־קאָנטראָלן, ווי אַלע אַנדערע מינים אימיגראַנטן.

אַזעלכע זאָרגן וועגן די הײַנטיקע סירישע פּליטים רופֿן אַרויס בײַ אַ סך אַמעריקאַנער ייִדן דערמאָנונגען וועגן די ייִדישע פּליטים ערבֿ דער צווייטער וועלט־מלחמה. די פּאָליטישע און מיליטערישע סיטואַציעס זענען, פֿאַרשטייט זיך, זייער אַנדערש, אָבער ווען עס קומט צום אופֿן, ווי אַזוי די אַמעריקאַנער באַטראַכטן די פּליטים, זענען דאָ אַ סך ענלעכקייטן. אין 1939, למשל, האָט אַן אַנקעטע געוויזן, אַז 67% אַמעריקאַנער האָבן ניט געוואָלט, אַז די אַמעריקאַנער רעגירונג זאָל דערלאָזן, אַז 10,000 דײַטשישע ייִדישע קינדער זאָלן זיך באַזעצן אין אַמעריקע. אינעם זעלביקן יאָר האָבן 53% אַמעריקאַנער אויסגעדריקט די מיינונג, אַז ייִדן זענען „אַנדערש פֿון אַנדערע אַמעריקאַנער און מע דאַרף באַגרענעצן די צאָל, וואָס וועט ווערן אַרײַנגעלאָזט‟.

אין אַן ענלעכן רעזולטאַט פֿון אַן אַנומלטיקער אַנקעטע ווילן 53% אַמעריקאַנער, אַז מע זאָל ניט אַרײַנלאָזן קיין סירישע פּליטים. אין אַן אַנדער אַנקעטע לעצטנס האָבן 56% פֿון די אויסגעפֿרעגטע אַמעריקאַנער געזאָגט דעם „אינסטיטוט פֿאַר עפֿנטלעכער רעליגיע‟, אַז די „ווערטן פֿון איסלאַם קומען אין סתּירות מיט די ווערטן פֿון אַמעריקע און דעם אַמעריקאַנער לעבנס־שטייגער‟.

אויך ענלעך זענען די זיכערהייטלעכע זאָרגן איבער די פּליטים. ערבֿ און בעת דער צווייטער וועלט־מלחמה האָבן די אַמעריקאַנער זיך געזאָרגט, אַז די ייִדישע פּליטים קענען באמת זײַן נאַצי־שפּיאָנען אָדער קאָמוניסטישע אַגענטן. עס קען הײַנט קלינגען אויסטערליש, ווײַל מיר ווייסן דאָך, אַז די ייִדן זענען דווקא אַנטלאָפֿן פֿון די נאַציס, אָבער יענע זאָרגן זענען ניט געווען אין גאַנצן אומזיסט. אין אָקטאָבער 1939, למשל, האָט די ייִדישע טעלעגראַפֿישע אַגענטור (ייִט׳׳אַ) איבערגעגעבן, אַז מע האָט געכאַפּט דײַטשישע אַגענטן, וואָס האָבן זיך פֿאַרשטעלט ווי ייִדישע פּליטים אין האָלאַנד. אין 1942 האָט די „ייִט׳׳אַ‟ באַריכטעט, אַז צום ווייניקסטן איין נאַצי־שפּיאָן, וואָס האָט זיך באַהאַלטן אויף אַ פּליטים־שיף, האָט טאַקע דערגרייכט אַמעריקע, פֿאַרשטעלט ווי אַ ייִד. ניט געקוקט אויף אַזעלכע אינצידענטן, אָבער, זענען דאָ זייער ווייניק מענטשן איצט, וואָס האַלטן, אַז ס׳איז געווען באַרעכטיקט, וואָס מע האָט אַרײַנגעלאָזט אַזוי ווייניק ייִדישע פּליטים.

הײַנט, אַזוי ווי דעמאָלט, פּלאָנטערן אַ סך אַמעריקאַנער די פּליטים מיט די מענטשן, פֿון וועלכע די זעלביקע פּליטים אַנטלויפֿן. מיר ייִדן בכלל, און די אַמעריקאַנער ייִדן בפֿרט, טאָרן ניט מאַכן אַזאַ טעות. ווי עס טרעפֿט זיך, פּרובירן איצט אַ סך ייִדישע אָרגאַניזאַציעס דאָס צו פֿאַרזיכערן.

אין אַן עפֿנטלעכן בריוו צום אַמעריקאַנער קאָנגרעס האָבן צען אַמעריקאַנער ייִדישע אָרגאַניזאַציעס, אַרײַנגערעכנט „דער אַמעריקאַנער ייִדישער קאָמיטעט‟, „די אַנטי־דעפֿעמאַציע־ליגע‟, HIAS, „די אוניע פֿאַר רעפֿאָרם־ייִדישקייט‟ און דער „נאַציאָנאַלער ראָט פֿון ייִדישע פֿרויען‟ געבעטן, אַז מע זאָל אַרײַנלאָזן די סירישע פּליטים. „צו לאָזן אויף הפֿקר די פּליטים וואָלט פֿאַרראַטן די עיקר־פּרינציפּן פֿון אונדזער לאַנד‟, האָבן זיי געשריבן אינעם בריוו. מאַרק העטפֿעלד, דער הויפּט־פֿאַרוואַלטער פֿון HIAS, האָט דערקלערט אין אַן אינטערוויו מיטן אינטערנעץ־זשורנאַל VOX, אַז די ייִדישע ווערטן און אונדזער היסטאָרישער זכּרון צווינגען די ייִדן צו העלפֿן די סירישע פּליטים. ער האָט איבערגעגעבן אינעם אינטערוויו, אַז עס שטייט 36 מאָל אין דער תּורה, אַז מע מוז ליב האָבן דעם פֿרעמדן, פּונקט אַזוי ווי זיך אַליין. ער האָט צוגעגעבן, אַז מיר „קענען דאָס האַרץ פֿונעם פֿרעמדן, ווײַל מיר זענען געווען פֿרעמדע אין מצרים‟.

מיר, אַמעריקאַנער ייִדן, ווייסן דאָך וואָס עס הייסט צו לעבן אין אַ לאַנד, וואָס האָט פֿאַר אונדזער פֿאָלק פֿאַרשלאָסן די טויערן צו פֿרײַהייט, פּונקט ווען מע האָט צום מערסטנס זיך גענייטיקט אין אַ מקום־מיקלט. מיר טאָרן ניט דערלאָזן, אַז אַמעריקע זאָל, חלילה, נאָך אַ מאָל טאָן די זעלביקע זאַך מיט אַן אַנדער פֿאָלק.