מאַנהעטענער רבי פֿונעם נאָכמאָדערנעם שטיבל

Manhattan Rebbe of the “Post-Modern Shtibl”

הרבֿ דוד אינגבער
YouTube
הרבֿ דוד אינגבער

פֿון נח באַרעראַ

Published December 18, 2015, issue of January 08, 2016.

(די 2 טע זײַט פֿון 2)

פֿאַר הרבֿ אינגבער זענען די איבערלעבונגען פֿון די געוועזענע חרדים אין גאַנצן נישט פֿרעמד, פּונקט צוליב דעם, אַז ער איז אַליין געווען חרדיש. אין 1987, בעת ער האָט אָנטייל גענומען אין אַ פּראָגראַם פֿאַר סטודענטן, וואָס האָבן געוואָלט באַקומען אַ טעם פֿון דער ישיבֿה, איז ער געוואָרן אַ חרדי און, אין משך פֿון 5 יאָר, האָט ער אַפֿילו שטודירט אין „ישיבֿת חיים בערלין‟, אַ ליטווישע ישיבֿה, וואָס געפֿינט זיך אין ברוקלין.

עס האָט אָבער נישט געדויערט לאַנג ביז ער האָט אײַנגעזען, אַז עפּעס איז נישט ריכטיק. „כ׳האָב זיך דערוווּסט, אַז איך בין גאָר אַ פֿאַרלויערנער אין אַ וועלט, וואָס איז פֿול מיט שיינקייט, אָבער רעליגיעז פּראָבלעמאַטיש‟, האָט הרבֿ אינגבער דערציילט.

האָט ער, צוליב דעם, פֿאַרלאָזט ייִדישקייט אויף אַ יאָר צענדליק, כּדי „זיך צו געפֿינען‟. ער האָט אויסגעפֿאָרשט די מיזרחדיקע רעליגיע, געלערנט זיך יאָגאַ און בודיזם; אָבער נאָך צען יאָר האָט ער דערפֿילט, אַז זײַן שײַכות מיט ייִדישקייט איז געווען צו שטאַרק און וויכטיק עס ווײַטער צו פֿאַרלייקענען. „נאָך צען יאָר אַוועק פֿון ייִדישקייט, האָב איך נישט געקענט ווײַטער אָנגיין אָן דעם שלום מאַכן מיט מײַן ייִדישקייט בכלל, און מיט מײַנע מיסטישע איבערלעבונגען פֿון גאָט בפֿרט‟, האָט ער געזאָגט.

הרבֿ אינגבער האָט ווידער אַ מאָל געפּרוּווט צו ווערן אָרטאָדאָקסיש, אָבער נאָך צוויי יאָר אין דער ישיבֿה, האָט ער פֿאַרשטאַנען, אַז דאָס וועט נישט זײַן מעגלעך. ער האָט נאָך אַלץ נישט געוווּסט וווּהין זיך צו ווענדן. „ערשט דעמאָלט האָב איך זיך באַקענט מיט מײַן צוקונפֿטיקן רבין, ר׳ זלמן שעכטער-שלומי ע״ה, דער גרינדער פֿון Renewal Judaism; און איך האָב טיף דערפֿילט, אַז כ׳דאַרף מער נישט זוכן‟.

לויט הרבֿ אינגבער, איז ר׳ זלמן געווען אַ מין „הײַנטיקער בעל־שם־טובֿ“, ווײַל ער האָט זײַנע חסידים געלערנט, אַזוי ווי דער גרינדער פֿון חסידות האָט אַמאָל געטאָן — מיסטיק און ווי צו פֿאַרטײַטשן דאָס לעבן דורך דעם קוקווינקל. „ער איז, אַזוי ווי איך, געווען אָרטאָדאָקסיש און, אַזוי ווי איך, האָט ער שטודירט אַנדערע רוחניותדיקע און רעליגיעזע טראַדיציעס. ר׳ זלמן האָט דערפֿאַר געראַטעוועט מײַן לעבן‟, האָט הרבֿ אינגבער געזאָגט.

אויף דער פֿראַגע וועגן זײַן ראָלע ווי דער רבֿ פֿון „רממו‟, האָט ער געענטפֿערט: „מײַן ראָלע ווי אַ רבֿ איז, ליב צו האָבן און אונטערצושטיצן אַלע קינדער פֿון ה׳. ס׳איז דערפֿאַר נישט מײַן עסק צו קריטיקירן צי מישפּטן. איך שטעל צו צו מענטשן די פֿרײַהייט אויסצופֿאָרשן דאָס לעבן לויט זייער אייגענעם ווילן — צי זיי האָבן ליב ייִדישקייט, צי נישט, צי זיי האָבן פֿײַנט גאָט, צי זיי האָבן אים ליב — איך פּרוּוו צו זײַן נאָר אַן עדות‟.