דער 28סטער דעצעמבער איז אַ טרויעריק באַרימטע דאַטע פֿאַר ייִדן. אין יענעם טאָג האָט דער דײַטשער גינעקאָלאָג, ד״ר קאַרל קלאַובערג, אָנגעהויבן זײַנע סטעריליזיר־עקספּערימענטן אויף ייִדישע און ציגײַנערישע פֿרויען אין באַראַק 30 אין אוישוויץ־בירקענאַו.
פֿאַר דער צווייטער וועלט־מלחמה איז קלאַובערג געווען אַן אָנגעזעענער פּראָפֿעסאָר און פֿאָרשער פֿון גינעקאָלאָגיע מיט אַ הצלחהדיקער מעדיצינישער קאַריערע. אָבער אין דעצעמבער 1942 האָט ער געבעטן דערלויבעניש בײַם פֿירער פֿונעם „דריטן רײַך‟, הײַנריך הימלער, דורכצופֿירן אַ מאַסן־סטעריליזירונג פֿון די פֿרויען לטובֿת זײַן פֿאָרש־אַרבעט. הימלער האָט מסכּים געווען און קלאַובערג האָט זיך אַרײַנגעצויגן אין אוישוויץ.
קלאַובערג האָט געזוכט אַ גרינגן, וואָלוועלן אופֿן צו סטערליזירן פֿרויען. ער האָט צוגעגרייט אַן אײַנשפּריצונג פֿון פֿאָרמאַלדעהיד (מעטאַנאַל), און עס אַרײַנגעשפּריצט אין די הייבמוטערס פֿון טויזנטער ייִדישע און ציגײַנערישע פֿרויען, אָבער אָן שום אַנעסטעזיע. די אײַנשפּריצונגען האָבן אומגעבראַכט אַ טייל פֿון די פֿרויען, און אַרויסגערופֿן שטאַרקע ווייטיקן בײַ די אַנדערע, ווי אויך אַן אָנצינדונג פֿון די אייערשטאָקן, ספּאַזמען אין בויך, און דערבײַ פֿאַרוואַנדלט די פֿרויען אין עקרות. די קאַליע־געוואָרענע אייערשטאָקן האָט מען בײַ די פֿרויען אַרויסגענומען און איבערגעשיקט קיין בערלין.
ווען די רויטע אַרמיי האָט זיך דערנענטערט צו אוישוויץ, איז קלאַובערג אַנטלאָפֿן אינעם לאַגער ראַווענסברוק, וווּ ער האָט ממשיך געווען די עקספּערימענטן אויף ציגײַנערישע פֿרויען. די סאָוועטן האָבן אים דאָרט אַרעסטירט אין 1945.
נאָך דער מלחמה, אין 1948, איז קלאַובערג געמישפּט געוואָרן אינעם סאָוועטן־פֿאַרבאַנד און באַשטראָפֿט געוואָרן צו 25 יאָר תּפֿיסה. אָבער אין 1955 האָט מען אים באַפֿרײַט, צוזאַמען מיט 10,000 אַנדערע קריג־געפֿאַנגענע. ער איז צוריקגעפֿאָרן קיין מערבֿ־דײַטשלאַנד, וווּ מע האָט אים אומגעקערט צו זײַן פּאָזיציע אין זײַן אַמאָליקער קליניק. אָבער נאָך דעם ווי ער האָט אָנגעהויבן זיך עפֿנטלעך באַרימען פֿאַר זײַנע „אויפֿטוען‟ אין „האָבן אַנטוויקלט אַ נײַעם סטעריליזיר־מיטל אין אוישוויץ‟, האָבן אַ צאָל שארית־הפּליטה אָרגאַניזאַציעס עפֿנטלעך אויסגעדריקט אַ פּראָטעסט, און מע האָט קלאַובערג ווידער אַרעסטירט. ער איז אָבער געשטאָרבן פֿון אַ האַרץ־אַטאַק, איידער מע האָט אָנגעהויבן דעם פּראָצעס קעגן אים.
The Yiddish Daily Forward welcomes reader comments in order to promote thoughtful discussion on issues of importance to the Jewish community. In the interest of maintaining a civil forum, The Yiddish Daily Forwardrequires that all commenters be appropriately respectful toward our writers, other commenters and the subjects of the articles. Vigorous debate and reasoned critique are welcome; name-calling and personal invective are not. While we generally do not seek to edit or actively moderate comments, our spam filter prevents most links and certain key words from being posted and The Yiddish Daily Forward reserves the right to remove comments for any reason.