20 יאָר „ייִדישקייט‟ אין לאָס־אַנדזשעלעס

20th Anniversary of Yiddishkayt Los Angeles

די באַטייליקטע אין די פּראָיעקטן פֿון „ייִדישקייט‟ טרעפֿן זיך מיט אַלטע מיזרח־אייראָפּעיִשע ייִדן
Yiddishkayt.com
די באַטייליקטע אין די פּראָיעקטן פֿון „ייִדישקייט‟ טרעפֿן זיך מיט אַלטע מיזרח־אייראָפּעיִשע ייִדן

פֿון „פֿאָרווערטס‟־רעדאַקציע

Published January 03, 2016, issue of January 22, 2016.

די אָרגאַניזאַציע „ייִדישקייט‟, מיטן צענטער אין לאָס־אַנדזשעלעס, האָט בײַם סוף פֿונעם יאָר 2015 פֿאַרעפֿנטלעכט אַ באַריכט וועגן איר טעטיקייט, אין שײַכות מיטן 20סטן יוביליי זינט זי איז געגרינדעט געוואָרן.

אינעם יאָר 1995, האָט דער לאָס־אַנדזשעלעסער טוער אַהרן פּאַליי אָנגאַניזירט אַן איין־טאָגיקן פֿעסטיוואַל פֿון ייִדיש־קולטור, וועלכער האָט צוגעצויגן כּמעט 6,000 מענטשן. צוליב דעם גרויסן דערפֿאָלג, האָט מען געשאַפֿן אַן אָרגאַניזאַציע, וועלכע האָט ביזן יאָר 2004 זיך פֿאָקוסירט אויף יערלעכע איין־טאָגיקע פֿעסטיוואַלן, באַגלייט מיט וואָך־לאַנגע סעריעס משפּחה־אונטערנעמונגען. במשך פֿון דער צײַט, איז די אָרגאַניזאַציע זיך צעוואַקסן און געעפֿנט אַ צאָל אַנדערע וויכטיקע פּראָגראַמען, אַרײַנגערעכנט דעם פּראָיעקט „העליקס‟, וואָס דערמעגלעכט די סטודענטן זיך „אײַנצוטוקן‟ אין דער וועלט פֿון דער ייִדישער קולטור, שפּראַך, געשיכטע און טראַדיציע פֿון מיזרח־אייראָפּע.

דער פּראָיעקט האָט זיך אָנגעהויבן אין 2011. אינעם איצטיקן באַריכט, האָט די אָרגאַניזאַציע איבערגעגעבן, אַז אינעם קומענדיקן יאָר וועט מען פֿאַרוואַנדלען „העליקס‟ אין אַ צוויי־יאָריקער אַקאַדעמישער פּראָגראַם. צוערשט, וועלן די סטודענטן, אַזוי ווי פֿריִער, זיך באַקענען איינער מיטן צווייטן און פֿאַרברענגען צוזאַמען צוויי וואָכן אויף אַן אינטענסיוון פֿרילינג־סעמינאַר. במשך פֿון צוויי יאָר, וועט די גרופּע שטודירן די געשיכטע פֿון פֿאַרשיידענע ראַיאָנען, וווּ פֿאַרן חורבן האָט געבליט אַ דינאַמישע מולטי־קולטורעלע ציוויליזאַציע, זיך קאָנצענטרירנדיק אויפֿן ייִדישן אַספּעקט. ווי אַ הויכפּונקט פֿון דער פּראָגראַם, וועלן די תּלמידים, קינסטלער און פֿאָרשער פֿאַרברענגען אַ חודש אַרומפֿאָרנדיק איבער מיזרח־אייראָפּע, כּדי זיך צו באַקענען זיך פּנים־אל־פּנים מיטן אָביעקט פֿון זייערע שטודיעס.

די שאַפֿער פֿונעם פּראָיעקט „העליקס‟ גיבן צו, אַז זיי גלייבן אינעם פּרינציפּ פֿון „דאָיִקייט‟, אויסנוצנדיק דאָס דאָזיקע ספּעציפֿישע ייִדישע וואָרט, וואָס שטאַמט פֿון דער בונדיסטישער סאָציאַלער טעאָריע און באַצייכנט אַ געוויסן צוגאַנג צו דער ייִדישער קולטור, לויט וועלכן מע מוז אָפּהיטן און אַנטוויקלען די טראַדיציאָנעלע ייִדישע קולטור איבעראַל, ווי מע וווינט. די שאַפֿער פֿונעם פּראָיעקט באַטאָנען, אַז „דאָיִקייט‟ מיינט אויך, אַז דער פֿאַרגאַנגענער ייִדישער אַמאָל בלײַבט לעבעדיק דאָ און איצט, זײַענדיק גובֿר די געאָגראַפֿישע און היסטאָרישע גרענעצן.

„ייִדישקייט‟ גיט איבער, אַז דאָס יאָר 2015 איז דורכגעגאַנגען מיט גרויס הצלחה. די לעבעדיקע און קאָמפּיוטערישע פּראָיעקטן פֿון דער אָרגאַניזאַציע האָבן געהאָלפֿן צו פֿאַרבינדן פֿאַרשיידענע היסטאָרישע און קולטורעלע געפֿינסן פֿון אַרכיוו, גניזות, אַלטע ביכער און האַלב־פֿאַרגעסענע זכרונות מיט דער הײַנטצײַטיקער וועלט, נישט געקוקט אויף ערנסטער פֿינאַציעלע שוועריקייט. די אָרגאַניזאַטאָרן שטרײַכן אונטער, אַז זיי רעפּרעזענטירן אַ מאָדערנעם און קאָסמאָפּאָליטישן צוגאַנג צו ייִדישקייט. לויט זייער חשבון, ציט זייער וועבזײַט צו די גרעסטע צאָל באַזוכער פֿון אַרום דער וועלט צווישן אַלע קולטורעלע ייִדישע אינפֿאָרמאַציע־קוואַלן אויף דער אינטערנעץ — אַרום 60,000 מענטשן אַ וואָך. צוליב דעם פֿינאַנציעלן מאַנגל וועלן זיי אָבער מוזן שנײַדן געוויסע אַקטיוויטעטן אינעם נײַעם יאָר און זיך פֿאָקוסירן אויף די אוניווערסאַלע ענינים, וואָס קאָנען פֿאַראינטערעסירן דעם ברייטסטן עולם, נישט נאָר די באַטייליקטע אין דער אָרגאַניזאַציע.

אַחוץ דער סטודענטישער פּראָגראַם „העליקס‟, האָט „ייִדישקייט‟ דורכגעפֿירט צום ערשטן מאָל אין 2015 אַן עקספּעדיציע פֿאַר דערוואַקסענע איבער די ייִדישע מקומות פֿון מיזרח־אייראָפּע. די נײַע נסיעה פּלאַנירט מען דורכצופֿירן דעם קומענדיקן מײַ. לויטן פּלאַן, וועלן די באַטייליקטע אַרומפֿאָרן איבער בעסאַראַביע, בוקאָווינע און די „לעגענדאַרע טראַנסילוואַניע‟. בײַם סוף וועלן די טוריסטן באַזוכן די קונסט־צענטערס אין ווין.