אין מאָסקווע קומען פֿאָר עטלעכע אונטערנעמונגען ערבֿ דעם טאָג פֿון געדענקען די חורבן־קרבנות. דעם 21סטן יאַנואַר וועט די מאָסקווער סטודענטישע אָרגאַניזאַציע „הלל‟ דורכפֿירן אַן אָוונט, געווידמעט דער געשיכטע פֿון ייִׅדישן טעאַטער אין די יאָרן פֿון חורבן. די פּראָגראַם שליסט אײַן 2 רעפֿעראַטן. די באַקאַנטע פֿאָרשערין פֿונעם חורבן, יעלענאַ מאַקאַראָוואַ, דערציילט וועגן דער קולטור־געשיכטע פֿונעם לאַגער טערעזין, וווּ עס איז געווען אַ רײַך קולטור־לעבן, און וואָס איז שוין גוט אויסגעפֿאָרשט: עס האָבן געאַרבעט שולן, קלובן, קרײַזן, טעאַטערס, אָרקעסטערס; מען האָט אַרויסגעגעבן צײַטשריפֿטן און ביכער און אַפֿילו געמאַכט צוויי פֿילמען. דעם צווייטן רעפֿעראַט האַלט לוטשאַנאַ קיסעליאָוואַ, אַן אַקטיוויסטקע פֿון ייִדישער קולטורעלער טעטיקייט אין מאָסקווע, און אַ טעאַטער־פֿאָרשערין. זי גיט אַן איבערבליק פֿון טעאַטראַלע אויפֿטוען אין פֿאַרשיידענע געטאָס און לאַגערן בעת דעם חורבן.
דער הויפּט־רבֿ פֿון מאָסקווע ר׳ פּנחס גאָלדשמיט און דער פּרעזידענט פֿון דער מאָסקווער ליטוואַקישער ייִדישער קהילה, גריגאָרי רויטבערג, זענען געפֿאָרן קייט רוים, וווּ עס האָט זיך די אייראָפּעיִשע רבנישע אַסאָציאַציע געטראָפֿן מיטן פּויפּסט פֿראַנציסק. זונטיק דעם 17טן יאַנואַר איז דער פּויפּסט געקומען מיט אַ וויזיט אין דער רוימער שיל און האָט געהאַלטן אַ רעדע וועגן דעם דיאַלאָג און מיטאַרבעט צווישן די צוויי קאָנפֿעסיעס. ער האָט גערופֿן די קריסטן צו באַקעמפֿן דעם אַנטיסעמיטיזם.
אין דער גרויסער מאָסקווער כאָר־שיל איז פֿאָרגעקומען אַ קאָנצערט פֿון אייראָפּעיִשער קלאַסישער מוזיק, וואָס איז גאָר אומגעוויינטלעך פֿאַר רוסלענדישע שילן. דער אַנסאַמבל „קלאַסיקאַ‟ האָט אויסגעפֿילט דאָס ווערק „ווינטער‟ פֿון אַנטאָניאָ וויוואַלדיס ציקל „די יאָר־סעזאָנען‟.
אין דעם נײַעם מאָסקווער ייִדישן מוזיי האָט זיך די טעג געשלאָסן די אויסשטעלונג „לאַסט פֿאָליאָ‟, וואָס דערציילט וועגן די לעצטע שפּליטערס פֿונעם ייִדישן לעבן אין אייראָפּע נאָכן חורבן. דעם 14טן יאַנואַר איז אין די ראַמען פֿון דער אויסשטעלונג פֿאָרגעקומען אַ באַגעגעניש מיטן קינסטלער חיים סאָקאָל. סאָקאָל האָט געהאַלטן אַ רעפֿעראַט וועגן דענקמעלער: זייער באַטײַט און פֿאַרבינדונג מיטן היסטאָרישן זכּרון, וועגן דעם אופֿן, ווי אַזוי די דענקמעלער קענען פֿאַראייניקן, און פֿאַרקערט, צעשיידן פֿאַרשיידענע גרופּעס פֿון מענטשן. סאָקאָל האָט באַטראַכט אַ ריי דענקמעלער פֿון באַקאַנטע מאָדערנע סקולפּטאָרן, ווי קריסטיאַן באָלטאַנסקי, אַנסעלם קיפֿער, יאָכן הערץ און אַנדערע.
אין דער שטאָט טולאַ, אַרום 200 ק״מ אויף דרום פֿון מאָסקווע, איז דאָ אַ ייִדישער קלוב „ירושה‟, וואָס דאָרטן קען מען זיך לערנען ייִדיש און ייִדישע קולטור. מיטן קלוב פֿירט אָן דער קענער פֿון ייִדיש, יורי זאַקאָן. זונטיק דעם 17טן יאַנואַר האָט ער דורכגעפֿירט אַ באַגעגעניש, געווידמעט דער חסידישער מוזיק. ער האָט דערציילט וועגן חסידישע ניגונים און לידער, זייער געשיכטע, זייער באַטײַט און טראַדיציעס, ווי אַזוי מע זינגט זיי, געלייענט און אַנאַליזירט מיטן עולם עטלעכע טעקסטן.
אַ נײַעס, געקומען פֿון ביראָבידזשאַן: די היגע ייִדישע קהילה האָט מקבל־פּנים געווען אַ דעלעגאַציע ישיבֿה־בחורים פֿון דער מאָסקווער ישיבה „תּומכי־תּמימים‟, אָנגעפֿירט פֿון מענדי לאַזאַר, דער זון פֿונעם הויפּט־רבֿ פֿון רוסלענדישן חב״ד, בערל לאַזאַר. די בחורים האָבן זיך געטראָפֿן מיטן עולם, דערציילט וועגן יהדות און געלייגט תּפֿילין אַלעמען, ווער עס האָט געוואָלט. די קהילה האָט געשענקט דער ישיבֿה ביכער וועגן דער געשיכטע פֿון דער ייִדישער אויטאָנאָמער געגנט.
The Yiddish Daily Forward welcomes reader comments in order to promote thoughtful discussion on issues of importance to the Jewish community. In the interest of maintaining a civil forum, The Yiddish Daily Forwardrequires that all commenters be appropriately respectful toward our writers, other commenters and the subjects of the articles. Vigorous debate and reasoned critique are welcome; name-calling and personal invective are not. While we generally do not seek to edit or actively moderate comments, our spam filter prevents most links and certain key words from being posted and The Yiddish Daily Forward reserves the right to remove comments for any reason.