ס׳איז אַ שטענדיקער פּאַראַדאָקס פֿון דער הײַנטיקער אַמעריקע, אַז וואָס מער צוטריט צו אינפֿאָרמאַציע מע האָט, וואָס מער מענטשן הערן אויף צו גלייבן אין די סאַמע־גרונטיקע וויסנשאַפֿטלעכע און היסטאָרישע פֿאַקטן. ד״ר ניל דיגראַס טײַסאָן, אַן אַסטראָפֿיזיקער, וואָס איז מסתּמא הײַנט דער סאַמע־באַקאַנסטער וויסנשאַפֿטלער אין אַמעריקע, וואָרנט כּסדר וועגן דעם, וואָס די אַמעריקאַנער זענען אַזוי אומבאַהאַוונט אין וויסנשאַפֿט, אַז עס שאַט ממש אונדזער דעמאָקראַטיע. ד׳׳ר טײַסאָן, וואָס פֿירט אָן מיטן פּלאַנאַטעריום בײַם „אַמעריקאַנער מוזיי פֿון דער נאַטירלעכער געשיכטע‟ אין ניו־יאָרק, איז ניט ברייט־באַקאַנט צוליב זײַנע אייגענע וויסנשאַפֿטלעכע דערפֿינדונגען (כאָטש ער איז זייער אַ פֿעיִקער עקספּערט אין קאָסמאָס־ענינים), נאָר ער איז באַוווּסט אַ דאַנק זײַנע שטאַרקע פֿעיִקייטן צו דערקלערן שווערע ווינסשאַפֿטלעכע טעאָריעס אויף אַ פּשוטן אופֿן. ד״ר טײַסאָן פֿאַרמאָגט אויך זייער אַ גוטן חוש פֿאַר הומאָר און מאַכט שטענדיק אַ גוטן אײַנדרוק, ווען ער טרעט אויף אויף טעלעוויזע־פּראָגראַמען.
לעצטנס איז דער באַקאַנטער וויסנשאַפֿטלער אַרײַנגעפֿאַלן אין אַ מאָדנער דעבאַטע מיט אַ באַקאַנטן „רעפּ‟־זינגער B.o.B (פֿון דער היים: באָבי סײַמאָנס) אויף „טוויטער‟, נאָך דעם וואָס סײַמאָנס האָט דערקלערט, אַז די וועלט איז באמת פֿלאַך. טײַסאָן האָט פּרובירט צו דערקלערן דעם „רעפּער‟ אַז די וועלט איז דאָך קײַלעכדיק און אַז די סיבה פֿאַר וואָס דער האָריזאָנט זעט אים אויס פֿלאַך איז ווײַל דער ערד־קוגל איז גאַנץ גרויס און מענטשן זענען זייער קליין. באָבי סײַמאָנס איז ניט געווען צופֿרידן מיטן וויסנשאַפֿטלערס דערקלערונגען און האָט אָפּגערופֿן, אַז די סיבה פֿאַר וואָס מע מיינט, אַז די ערד איז רונד איז צוליב אַ ריזיקע קאָנספּיראַציע, וואָס בוזשעוועט שוין מער ווי 500 יאָר.
טײַסאָן, וואָס קען פֿרײַ רעדן סײַ ווי אַן ערנסטער וויסנשאַפֿטלער, סײַ ווי אַ קאָמיקער, האָט זיך פּשוט ניט געקענט אײַנהאַלטן און האָט חוזק געמאַכט פֿונעם זינגער. מיט אַ פּאָר טעג שפּעטער האָט דער „רעפּער‟ אַרויסגעלאָזט אַ „דיס־טרעק‟ קעגן ד׳׳ר טײַסאָנען, דאָס הייסט אַ „רעפּ‟־ליד, דורך וועלכן מע באַליידיקט עמעצן. דער פֿאַקט וואָס אַ גאָר־באַקאַנטער „רעפּער‟ האָט אַרויסגעלאָזט אַזאַ מין „באַליידיקונג־ליד‟ קעגן דעם סאַמע־באַרימסטן וויסנשאַפֿטלער אין אַמעריקע איבער דעם, וואָס די ערד איז כּלומרשט פֿלאַך, האָט אַרויסגערופֿן אַ סענסאַציע אין דער פּרעסע. מע האָט געמאַכט חוזק פֿונעם זינגער און אינטערווויִרט ד״ר טײַסאָנען אויף אַ ריי טעלעוויזיע־פּראָגראַמען. דער אַסטראָפֿיזיקער האָט אַפֿילו אַרויסגעלאָזט זײַן אייגענעם „רעפּ‟־ליד קעגן B.o.B בעת אַן אויפֿטרטעט אויף Comedy Central. כּמעט קיינער האָט אָבער ניט באַמערקט, אַז אינעם זינגערס „דיס־טרעק‟ קעגן ד׳׳ר טײַסאָן, האָט ער אויך געלייקנט דעם חורבן.
אַחוץ זײַן אוניקאַלן קלאַנג און די צעדרייטע ריטעמס, וואָס האָבן געמאַכט זײַן מוזיק פּאָפּולער, איז B.o.B שוין פֿון לאַנג באַקאַנט פֿאַר זײַן נטיה צו גלייבן אין קאָנספּיראַציעס. דער „רעפּער‟ האָט פֿריִער אין זײַנע לידער דערקלערט, אַז די אַמעריקאַנער רעגירונג האָט בסוד דורכגעפֿירט די אַטאַקן פֿונעם 11טן סעפּטעמבער; אַז אַ גרויסע גרופּע מענטשן, וואָס הייסט די „אילומינאַטי‟ פֿירט אָן מיט דער וועלט און אַז די זעלביקע מענטשן, צוזאַמען מיט די מאַסאָנען, וועלן אין גיכן פּטור ווערן פֿון אַלע מלוכות אויף דער וועלט, כּדי צו שאַפֿן פֿון זיי איין דיספּאָטיש לאַנד. וועגן דעם חורבן, אָבער, האָט ער קיינמאָל פֿריִער ניט גערעדט.
ווי אַזוי קומט עס, אַז אַ ליד, וואָס ער האָט געשאַפֿן, כּדי צו באַליידיקן ד״ר ניל דעגראַס טײַסאָן און צו איבערצײַגן דעם ברייטערן עולם, אַז די וועלט איז טאַקע פֿלאַך, זאָל אָפּלייקענען דעם חורבן? קודם דאַרף מען דערמאָנען, אַז עס גייט די רייד וועגן אַ פּאַרשוין, בײַ וועמען אַלצדינג איז אַ קאָנספּיראַציע. פֿאַר אים זענען די צוויי זאַכן דאָך פֿאַרבונדן: די זעלביקע בייזע כּוחות, וואָס וואַרפֿן אַ שרעק אויף דער מענטשהייט מיט זייערע „ליגנס‟ וועגן דעם פֿאָרעם פֿון דער ערד האָבן אויך אויסגעטראַכט דעם חורבן, כּדי צו שאַפֿן אַ ביטול קעגן היטלערן. דאָס אַלץ האָט ער ניט בוכשטעבלעך דערקלערט אינעם ליד, אָבער אַז מע לייענט דורך די משוגעתן, וואָס ער האָט געשריבן אויף „טוויטער‟ קומען זיך צונויף די דאָזיקע מיינונגען.
אינעם ליד קעגן ד״ר טײַסאָן אַליין גראַמט ער, „פֿאָרשט אויס דייוויד אירווינג/ סטאַלין איז געווען אַ סך ערגער פֿון היטלערן/ דערפֿאַר דאַרף דער פּרעזידענט טראָגן אַ יאַרמלקע‟. אירווינג, דער טרויעריק־באַרימטער „היסטאָריקער‟ פֿון די חורבן־אָפּלייקענער, איז אַן אַנטיסעמיט, וואָס צעדרייט די געשיכטע פֿון דער צווייטער וועלט־מלחמה, כּדי צו פֿאַרטיידיקן דעם שם פֿון היטלערן. אירווינג איז באַקאַנט געוואָרן נאָך דעם, וואָס ער האָט אָנגעקלאָגט די ייִדישע היסטאָריקערין דבֿורה ליפּשטאַדט אין געריכט ווײַל ליפּשטאַדט האָט באַשריבן אַ פּראָפֿיל פֿון אים אין איר בוך וועגן די מענטשן, וואָס לייקענען אָפּ דעם חורבן. אַן ענגלישער געריכט האָט אים באַשטראָפֿט פֿאַרן זאָגן ליגנס בשעתן פּראָצעס און דער ריכטער האָט געפּסקנט, אַז אירווינגס גאַנצן צוגאַנג צו דער געשיכטע איז אַ פֿאַלשער.
ניט געקוקט אויף דעם, וואָס די מעדיאַס צעפּויקן B.o.B׳ס ליד שאַפֿט אַ סך פּירסום פֿאַר אירווינג און זײַן „פֿאָרשונג‟, האָט כּמעט קיינער ניט פֿאַרדאַמט, צי אַפֿילו דערמאָנט, דעם „רעפּערס‟ חורבן־אָפּלייקענערײַ. אויף דער טעלעוויזיע דיסקוטירט מען דעם ענין ווי אַ קאָמישע זאַך ווײַל ס׳רובֿ מענטשן קענען פּשוט ניט גלייבן, אַז ס׳זענען פֿאַראַן מענטשן אינעם 21סטן יאָרהונדערט, וואָס גלייבן, אַז די וועלט איז פֿלאַך. דעם זינגערס מער־געפֿערלעכע מיינונגען וועגן דעם חורבן, וואָס זענען, ליידער, אַ סך מער פֿאַרשפּרייט, רירט די מעדיאַ בכלל ניט אָן. אַפֿילו די צײַטונגען און זשורנאַלן, וואָס שטעלן אַרויף דאָס גאַנצע ליד אויף זייערע וועבזײַטן, דערקלערן ניט, ווער עס איז דייוויד אירווינג און פֿאַר וואָס מע זאָל אים ניט גלייבן. די „אַנטי־דעפֿימאַציע־ליגע‟ האָט דאָס ליד אַוודאַי פֿאַרדאַמט און אַ פּאָר ייִדישע פּובליקאַציעס האָבן פֿאַרעפֿנטלעכט באַריכטן וועגן דעם. אָבער קיין ברייטערע דיסקוסיע, קיין פֿאַרדאַמונגען הערט מען ניט.
דאָס ניט פֿאַרשטיין די וויסנשאַפֿט איז יאָ געפֿערלעך, אָבער אין דעם פֿאַל איז עס אַ סך ווייניקער געפֿערלעך ווי דאָס אָפּלייקענען די געשיכטע. די וועלט וועט בלײַבן קײַלעכדיק און די גראַוויטאַציע וועט ניט אויפֿהערן צו ווירקן אויף אונדז אויב איין צעדרייטער פּאַרשוין מיט צוויי מיליאָן נאָכפֿאָלגער אויף „טוויטער‟ זאָגט אַז די ערד איז פֿלאַך. ס׳איז פֿאַקטיש מער פֿון אַן אַבסורדיטעט איידער אַ געפֿאַר. אָבער אויב נאָך מענטשן הייבן אָן ניט צו גלייבן אין דער היסטאָרישער ווירקלעכקייט פֿונעם חורבן, וועט עס יאָ האָבן בולטע קאָנסעקווענצן.
The Yiddish Daily Forward welcomes reader comments in order to promote thoughtful discussion on issues of importance to the Jewish community. In the interest of maintaining a civil forum, The Yiddish Daily Forwardrequires that all commenters be appropriately respectful toward our writers, other commenters and the subjects of the articles. Vigorous debate and reasoned critique are welcome; name-calling and personal invective are not. While we generally do not seek to edit or actively moderate comments, our spam filter prevents most links and certain key words from being posted and The Yiddish Daily Forward reserves the right to remove comments for any reason.