ידיעות פֿון מאָסקווע

News from Moscow

פֿון אלכּסנדרה פּאָליאַן

Published February 24, 2016, issue of March 18, 2016.

די ידיעות פֿון מאָסקווע, ווי אויך ייִדישע נײַעס פֿון אַנדערע לענדער איבער דער וועלט, קאָן מען הערן יעדן טאָג אין אונדזער ראַדיאָ־פּראָגראַם „דער פֿאָרווערטס־קול‟.

ייִדן אין דער צווייטער וועלט־מלחמה

דעם 23סטן פֿעברואַר ווערט אין רוסלאַנד ברייט געפֿײַערט דער „טאָג פֿונעם היימלאַנד־באַשיצער‟, וואָס האָט אין די סאָוועטישע צײַטן געהייסן, דער „טאָג פֿון דער סאָוועטישער אַרמיי‟. אין דעם נײַעם מאָסקווער ייִדישן מוזיי האָט מען אָרגאַניזירט אַ באַגעגעניש מיט ייִדן, געוועזענע קאַצעטניקעס פֿון געטאָס און קאָצנענטראַציע־לאַגערן. די באַטייליקטע האָבן אַליין געהאַלטן רעפֿעראַטן וועגן דער ראָלע פֿון ייִדן אויפֿן פֿראָנט און אין דער מיליטער־אינדוסטריע. נאָך דער קאָנפֿערענץ זענען געוויזן געוואָרן קורצע פֿילמען וועגן די העלדן פֿון מלחמה.

פּראָדוקטן אויף פּסח פֿאַר דאָנעצקער־לוגאַנסקער קהילות

די צווייטע הײַנטיקע ידיעה איז, צום באַדויערן, אויך פֿאַרבונדן מיט דער מלחמה, אָבער ניט פֿון דער צווייטער וועלט־מלחמה, נאָר וועגן דער, וואָס גייט איצט אָן אין אוקראַיִנע. די ייִדישע קהילות פֿון רוסלאַנד האָבן אָפּגעשיקט 4 טאָן הומאַניטאַרן פֿראַכט (קודם־כּל, לעבנסמיטלען) קיין לוגאַנסקער און דאָנעצקער געגנטן, עס זאָלן אים באַקומען די דאָרטיקע ייִדישע קהילות. לאָגיסטיש ווערט די אַקציע אָנגעפֿירט פֿון דער ייִדישער קהילה פֿון ראָסטאָוו־אויף־דאָן. די נאָענטסטע ליפֿערונג פּלאַנירט מען דורכצופֿירן ערבֿ־פּסח, די דאָנעצקער און לוגאַנסקער ייִדן זאָלן באַקומען גענוג מצות.

סאַנקט־פּעטערבורג: פּינקסים אויף דער אינטערנעץ

אַ ידיעה פֿון סאַנקט־פּעטערבורג. אויף דער וועב־זײַט „פּעטערבורגער אַרכיוון‟ זענען אַרויפֿגעלאָדן געוואָרן אַלע פּינקסים און מעטרישע ביכער פֿון דער פּעטערבורגער שיל. זיי זענען געפֿירט געוואָרן ביז דער רעוואָלוציע, און נאָך איר האָבן די באָלשעוויקעס זיי קאָנפֿיסקירט און איבערגעגעבן צום צענטראַלן שטאָטישן היסטאָרישן אַרכיוו. איצטער זענען זיי צוטריטלעך אויף דער אינטערנעץ פֿאַר אַ קליינעם פּרײַז.

די פּורים־אַקציע: „ברענגען פֿרייד‟

מאָסקווער ייִדישע אָרגאַניזאַציעס גרייטן זיך צום יום־טובֿ פּורים. צוויי וווילטעטיקע פּראָיעקטן האָבן דערקלערט דעם אָנהייב פֿון דער אַקציע „ברענגען פֿרייד‟. דער ציל איז צו זאַמלען מתּנות און שלח־מנות פֿאַר קינדער מיט אַנטוויקלונג־באַזונדערקייטן. דער עולם קען ברענגען מתּנות און לאָזן זיי אין אַ ריי ייִדישע אָרגאַניזאַציעס, בתוכם „סוכנות‟, „הלל‟, דרײַ ייִדישע שולן און אַנדערע.

אין שפּיץ פֿונעם קולטורעלן ייִדישן לעבן אין מאָסקווע בלײַבט דער פּראָיעקט „אשכּולות‟. זונטיק, דעם 21סטן פֿעברואַר, האָט ער דורכגעפֿירט אַ באַגעגעניש, געווידמעט איין געשטאַלט פֿונעם תּנ״ך און איר ווײַטערער אַנטוויקלונג — מרים הנבֿיאה. די רייד איז געגאַנגען וועגן פּויק, דעם מוזיקאַלישן אינסטרומענט, אויף וועלכן מרים האָט געשפּילט, זינגענדיק איר לויב־ליד. די קונסטפֿאָרשערין, דילשאַט כאַרמאַן, האָט געהאַלטן אַ רעפֿעראַט וועגן דער עוואָלוציע פֿון מרימס געשטאַלט אין דער אייראָפּעישער קונסט — אויף בילדער און אין כּתבֿ־ידן. נאָך דעם האָט דער מוזיקער מאַרק פּעקאַרסקי דערציילט וועגן דער עוואָלוציע פֿונעם מוזיקאַלישן אינסטרומענט גופֿא, און געגעבן אַ קאָנצערט פֿון פּויק־ און פּערקוסיע־מוזיק.

דער פּראָיעקט: „צווינגען די אינטערנעץ צו געדענקען דעם חורבן‟

אין דער גאַלעריע פֿון קלאַסישער פֿאָטאָגראַפֿיע האָט זיך געעפֿנט אַ נײַע אויסשטעלונג פֿון חורבן־בילדער. דער אָרגאַניזאַטאָר, אַלכּסנדר מיכאלקאָוויטש, האָט אָנגערופֿן זײַן פּראָיעקט „צווינגען די אינטערנעץ צו געדענקען דעם חורבן‟. דער פּראָיעקט האָט זיך אָנגעהויבן דווקא אויף דער אינטערנעץ. מיכלקאָוויטש האָט אַרויפֿגעלאָדן אויף פּאָפּולערע זײַטלעך און סאָציאַלע נעצן אַרכיוו־בילדער פֿון נאַציסטישע עקזעקוציעס, ווי אַ קאָנטראַסט צו די „היפּסטערישע‟ בילדער, וואָס ווערן, געוויינטלעך, אַרויפֿגעלאָדן אויף דער אינטערנעץ, כּדי צו צווינגען די אינטערנעץ־ באַניצער זיך דערמאָנען אין די טראַגישע זײַטן פֿון דער געשיכטע און אין די אומשולדיקע קרבנות.