די„פּראָדוסערס‟ קלינגט נאָך בעסער אויף ייִדיש

"The Producers" Is Even Better in Yiddish


פֿון מרים שמולעוויטש־האָפֿמאַן

Published July 22, 2016, issue of July 27, 2016.

לעצטנס שטויס איך זיך אָן אין נסים, סײַ פֿון ייִדישן טעאַטער אין מאָנטרעאַל, קאַנאַדע און סײַ דאָ אין פֿלאָרידע, אָבער וועגן פֿלאָרידע — אַן אַנדערט מאָל.

דער פֿאַקט וואָס מיר האָבן זיך אַרויסגעכאַפּט פֿון אונדזער טעאַטראַלן דלתּ אמות צו שפּילן ייִדישן טעאַטער אויף די הויכע אָקטאַוועס, מיינענדיק דערמיט צו געבן שבֿח דוד מאַנדלבוימען און זײַן „ייִדישן רעפּ־טעאַטער‟ פֿאַר זײַן פּיאָנערישן אײַנפֿאַל צו שטעלן „וואַרטנדיק אויף גאָדאָ‟ און „טויט פֿון אַ סיילסמען‟, און איצט דער מאָנטרעאַלער ייִדישער טעאַטער, געווידמעט דאָרע וואַסערמאַן, וועלכע האָט מיט יאָרן צוריק עטאַבלירט דעם ייִדישן טעאַטער אין מאָנטרעאַל, קאַנאַדע און הײַנט גייט איר קינסטלעריש באַגאַבטע טאָכטער ברײַנע וואַסערמאַן אין דער מאַמעס פֿוסטריט, איז זי הײַנט צו טאָג באַקאַנט ווי דער אַרטיסטישער דירעקטאָר פֿון דאָרע וואַסערמאַנס ייִדישן טעאַטער. און לאָמיר נישט פֿאַרגעסן די קינסטלערישע עקזעקוטיוו דירעקטאָרשע ליסאַ רובין, וועלכע טוט אויף וווּנדער מיט איר אָפּקלײַב פֿון פּיעסעס.

וואָס אַן אמת האָב איך געדאַרפֿט אָנהייבן מיטן מענטש אַלווין סיגל, וואָס זײַן נאָמען באַשײַנט דעם Siegel Center for the Performing Arts דער ייִד מיט זײַן ריזיקער שטיצע און זײַן וויזיע. ער האָט אויפֿגעשטעלט אַ צענטער מיט אַ טעאַטער וואָס ענדלט כּמעט צו דער „מעטראָפּאַליטן אָפּערע‟, וואָס האָט אָפּגעקאָסט, הער איך אַרום 35 מיליאָן. וווּ נעמט מען אַזעלכע מעצענאַטן הײַנט צו טאָג?

צום ערשטן מאָל אין דער געשיכטע פֿון ייִדישן טעאַטער אין מאָנטרעאַל האָבן זיך פֿאַראייניקט צוויי ריזיקע אינסטיטוציעס, דער „דאָרע וואַסערמאַן ייִדישער טעאַטער‟ מיטן Cote Saint Luc Dramatic Society. אַרויסגעקומען דערפֿון איז אַ מײַסטערווערק פֿון דער פֿאָרשטעלונג The Producers. געשריבן האָט עס איינער פֿון די געלונגנסטע, שעפֿעריש־טעאַטראַליש, בינע, פֿילם און טעלעוויזיע קינסטלער, מעל ברוקס מיט אַ פֿאַנטאַסטיש אויג פֿאַר הומאָר, סאַטירע, איראָניע, סאַרקאַזם און, דער עיקר, וווּ מע לאַכט מיט יאַשטשערקעס, ווײַל ס’האָט צו טאָן מיט אונדזער ייִדישן אומגליק. איבערגעזעצט אויף ייִדיש האָט די שרײַבערין פֿון די שורות, מיט אַ טייל לידער איבערגעזעצט פֿון רײַזל פֿישמאַן קאַנדיב און אהרן גאָנשאַר.

קודם איז די פֿאָרשטעלונג געווען אויספֿאַרקויפֿט אַזוי אַז ס׳איז שווער געווען צו באַקומען בילעטן. צווייטנס — די הילכיקע אָוואַציעס; אויף דער בינע — 40 זינגענדיקע, טאַנצנדיקע יונגע אַקטיאָרן, פֿול מיט טרײַבקראַפֿט, ענטוזיאַזם און ייִדיש לשון פֿון זייערע מײַלער, כ׳בין שיעור נישט אַראָפּגעפֿאַלן פֿון פּליושענעם בענקל. און ווען ס׳איז געקומען צום הויכפּונקט — דאָס ליד, Springtime For Hitler (דאָס האָט מען שוין געלאָזט אויף ענגליש), האָט עס איבערגעשטיגן די בראָדוויי־פֿאָרשטעלונג.