„האָטעל בעצי‟ און דער ייִדיש־סאַלאָן

Hotel Betsy and the Yiddish Salon

Yehuda Blum

פֿון מרים שמולעוויטש־האָפֿמאַן

Published November 06, 2016, issue of November 23, 2016.

„האָטעל בעצי‟ אין מיאַמי ביטש, פֿלאָרידע, ווידמעט יעדן חודש אַ פֿרימאָרגן צו ייִדיש, און יעדן חודש ווער איך ווידעראַמאָל און ווידער נתפּעל פֿון דער אונטערנעמונג וווּ עס נעמען זיך צונויף יונגע און עלטערע ייִדן און ייִדענעס וואָס טוען זיך מחיה זײַן מיט יעדן ייִדישן וואָרט.

יעדן חודש פֿאַרגרעסערט זיך דער עולם.

דעם לעצטן זונטיק, אָקטאָבער 23סטן איז געווען אַ פֿרימאָרגן געווידמעט דער ייִדישער שפּראַך אין צײַט פֿון חורבן. דרײַ רעדנער פֿון דער שארית־הפּליטה, צווישן זיי — אַ פֿרוי, האָבן דערציילט אויף ייִדיש און אויף ענגליש וועגן זײערע איבערלעבונגען אין צײַט פֿונעם חורבן, און ווי ייִדיש האָט געשפּילט אַ ראָלע אין זייער טראַגעדיע.

קומענדיקן חודש פּלאַנירט מען אַ גאַנצן טאָג געווידמעט אַלערליי ייִדישע קינסטלער…

און דער עיקר: דרײַ ייִדישע לערער וואָס האָבן געלערנט ייִדיש אין די אַמעריקאַנער אוניווערסיטעטן איבערן לאַנד, און איך בתוכם.

דער האָטעל רופֿט זיך נאָכן נאָמען פֿון דער פֿרוי, בעצי ראָס, די פּאַטריאָטישע פֿרוי וועלכע האָט אויפֿגענייט די ערשטע אַמעריקאַנער פֿאָן נאָך אין יענע צײַטן ווען דאָס לאַנד האָט געבושעוועט מיט גראַנאַטן אָפּצושײדן זיך פֿון דער ענגלישער מאַכט און זייער קעניגרײַך.

דער הויפּט־אייגנטימער פֿון דעם לוקסוסדיקן „האָטעל בעצי‟ איז פֿריִער געווען אַ ייִד מיטן נאָמען יונתן פּלוציק; הײַנט זײַנען די אײגנטימער די פּלוציק־קינדער, דעבראַ (דבֿורה) בריגס און יונתן פּלוציק, צוויי טרעגער פֿון זייער פֿאָטערס ייִדישער ירושה.

און ווער טראָגט דעם יאָך, פֿאַרקערט, דעם נחת פֿון אויפֿלעבן דאָס ייִדישע וואָרט אין מיאַמי־ביטש? נישט קיין אַנדערער ווי אשר מילבאַוער, דער דאָסענט אין פֿלאָרידער אינטערנאַציאָנאַלן אוניווערסיטעט, אַ פּראָפֿעסאָר פֿון „גלות שטודיעס‟ און אַמעריקאַנער ליטעראַטור. ער רעדט אַ פֿליסיקן ייִדיש און שטאַמט פֿון אַמאָליק ייִדישן שטעטל מונקאַטש, אין די קאַרפּאַטן־בערג. און אַזוי ווי ער איז אויפֿגעכאָוועט געוואָרן אונטערן סאָוועטישן רעזשים, וווּ אַל דאָס ייִדישע איז געווען פֿאַרבאָטן, איז ממש אַ וווּנדער ווי זײַן זכּרון האָט אָפּגעהיט אין אים די ייִדישע שפּראַך און קולטור און דינט אים ביזן הײַנטיקן טאָג.