אין מײַן פֿריִערדיקן אַרטיקל װעגן שטום־לשון און פּראָפֿעסיאָנעלע איבערזעצערס האָב איך דערקלערט, אַז די װאָס מײנען אַז שטום־לשון איז מער „אױסדריקלעך“ װי די גערעדטע לשונות האָבן אַ גרױסן טעות. אין דער שפּראַך־װיסנשאַפֿט טאָר מען נישט פּסקענען, אַז אײן שפּראַך איז שענער, בעסער, פּאָעטישער אָדער לאָגישער װי אַ צװײטע, װײַל דאָס שטאַמט גיכער פֿון אַ סוביעקטיװן רושם אײדער פֿון רײן אָביעקטיװע פֿאַקטן.
פֿון דעסט װעגן בין איך זיך מודה, אַז נישט געקוקט אױף דער „פֿונקציאָנעלער עקװיװאַלענץ“ צװישן אַלע מענטשלעכע שפּראַכן, קען מען אַ מאָל אױסדריקן אַ געװיסן געדאַנק אָדער אַ געװיסע עמאָציע אין שפּראַך א׳ מיט װײניקער װערטער װי אין שפּראַך ב׳. די געדאַנקען און די עמאָציעס קענען זײַן די זעלביקע, נאָר די לעקסיק איז פּשוט אַנדערש.
װעגן דער טראַגעדיע פֿון נאָװעמבער דעם 8טן האָב איך שױן עטלעכע מאָל גערעדט מיט מײַנע חבֿרים, מיטסטודענטן און פּראָפֿעסאָרן, צום גרעסטן טײל אױף ענגליש. מיר איז אָבער אײַנגעפֿאַלן, אַז אַזױ װי די ייִדישע געשיכטע איז פֿול מיט צרות און טרױער, קען גרינג געמאָלט זײַן, אַז ייִדיש פֿאַרמאָגט אַ גרעסערע און אַ מער פֿילפֿאַרביקע פּײַן־טערמינאָלאָגיע װי ענגליש.
אָט ברענג איך אַ רײ ייִדישע אַדיעקטיװן, װאָס דריקן אױס מײַנע געפֿילן װעגן די װאַלן. איך װײס נישט צי ס’איז טאַקע גרינגער זײ אױסצודריקן אױף ייִדיש װי אױף ענגליש — אָבער בעסער זיך אַראָפּרעדן פֿון האַרצן אײדער אײַנשליסן אין זיך די צרות.
(1) אױסער זיך:
װען איך האָב זיך דערװוּסט, אַז נישט נאָר האָט דאָנאַלד טראָמפּ באַקומען װײניקער שטימען װי הילאַרי קלינטאָן, נאָר ער האָט אױך באַקומען װײניקער װי מיט ראָמני אין 2012. הייסט עס, אַז אַ גרױסער טײל פֿון דער װײלערשאַפֿט איז פּשוט געבליבן אין דער הײם…
(2) דערשלאָגן:
װען איך טראַכט װעגן דעם מאַסן־שיסערײַ פֿון האָמאָסעקסואַליסטן אין אַ פֿלאָרידער נאַכטקלוב, און װעגן דער מעגלעכקײט, אַז אַזאַ קאָשמאַר קען נאָך אַ מאָל געשען. װער װעט רעדן אױף טעלעװיזיע כּדי אונדז צו טרײסטן, דאָנאַלד טראָמפּ?
(3) פֿאַראומערט:
װען איך האָב געהערט, אַז גלײַך נאָך די װאַלן האָט זיך אײנער אַרײַנגעגנבֿעט אינעם פֿאַקולטעט פֿאַר אינזשעניריע — אין מײַן „ליבעראַלן“ אוניװערסיטעט, NYU! — און װאַנדאַליזירט דעם מוסולמענישן געבעט־צימער. (זעט דאָס בילד אונטן.)
(4) פֿאַרזאָרגט:
װען איך טראַכט װעגן די פּאָליטיקערס, װאָס טראָמפּ װעט באַשטימען פֿאַר זײַנע עצה־געבערס, און די ריכטערס, װאָס ער װעט נאָמינירן פֿאַרן העכסטן געריכט. מיר װײסן שױן אַז ער האָט בדעה צו פֿאַרבעטן אַ באַקאַנטן אָפּלײקענער פֿון גלאָבאַלער דערװאַרעמונג אָנצופֿירן מיט דער אַגענטור פֿאַר סבֿיבֿה־אָפּהיט (EPA)…
מיר װערט טאַקע נישט־גוט װען איך טראַכט װעגן דער צוקונפֿט. אמת, װאָס זענען מײַנע זאָרגן אין פֿאַרגלײַך מיט די, װאָס פֿאַרלאָזן זיך אױף דער רעגירונג פֿאַר זײער געזונט־פֿאַרזיכערונג? אָדער מיט די, װאָס קענען זיך נישט דערלױבן צו שטודירן אין אוניװערסיטעט אָן דער פֿינאַנציעלער הילף פֿון רעגירונג־סובװענצן? אָדער מיט די, װאָס װערן באַװאָרפֿן מיט קסענאָפֿאָבישע און אַנדערע ראַסיסטישע באַלײדיקונגען? אױ, סע װערט מיר נישט־גוט…
The Yiddish Daily Forward welcomes reader comments in order to promote thoughtful discussion on issues of importance to the Jewish community. In the interest of maintaining a civil forum, The Yiddish Daily Forwardrequires that all commenters be appropriately respectful toward our writers, other commenters and the subjects of the articles. Vigorous debate and reasoned critique are welcome; name-calling and personal invective are not. While we generally do not seek to edit or actively moderate comments, our spam filter prevents most links and certain key words from being posted and The Yiddish Daily Forward reserves the right to remove comments for any reason.