פּובליציסטיק

פֿאַרקויפֿטע נשמות

Souls Sold To The Devil

פֿון מרים שמולעוויטש־האָפֿמאַן

מײַן מאַמע פֿלעגט האָבן אַ ווערטל, „דער פֿויגל איז אַ פֿאַרקויפֿטע נשמה.‟

„וואָס‟? איז אַ פֿאַרקויפֿטע נשמה, מאַמע פֿלעג איך פֿרעגן.

פֿלעגט זי ענטפֿערן: „אַ פֿאַרקויפֿטע נשמה איז אַ מענטש אַן אונטערלעקער, אַ חנפֿעניאַק, אַ היפּאָקריט, ווײַל מ’חנפֿעט נישט דעם נגיד נאָר זײַן געלט.‟

דאָס הייסט, ס׳האָט צו טאָן אָדער מיט מזומן, אָדער מיט פּאָזיציע אָדער מיט אַ „דזשאַב‟.

און נאָך אַ פֿאַרקויפֿטע נשמה וואָס האָט אַרומגעראַמסלט ((אַרומגעהאָפּסט יאָרן נאָכאַנאַנד אין דער יו־ען, נעמלעך באַן־קי־מון, דער געוועזענער גענעראַל־סעקרעטאַר פֿון דער פּרעסטיזשפֿולסטער אָרגאַניזאַציע פֿון די פֿאַראייניקטע נאַציעס, וואָס האָט געוואַרעמט דאָס בענקל בעת די וועלט איז אָפּגעגאַנגען אין בלוט, אין איראַק, סיריע, מ׳וואָלט געקענט פֿאַרקויפֿן די פֿעסער בלוט, ווי עס פֿאַרקויפֿן זיך די פֿעסער מיט בענזין, וואָלטן פֿעלקער אַרומגעגאַנגען אין גאָלד.

וואָס האָט די יו־ען געטאָן? אַנשטאָט איראַק און סיריע האָט מען פֿאַרדאַמט ישׂראל… זײַנען מיר שוין פֿון לאַנג געוווינט צו זייער „יושר‟, מ׳שטײַנס געזאָגט, פֿון דער בלאָף־שטראָף אָרגאַניזאַציע. דאָס איינציקע קול פֿון פּראָטעסטן איז געקומען דווקא נישט פֿון קיין ייִד נאָר פֿון רעפּובליקאַנער סענאַטאָר לינדזי גרעהעם פֿון דרום־קאַראָלײַנע, וועלכער האָט באַשולדיקט די גענעראַלנע אַסעמבלי און בתוכם דעם אויבערדעקל קאָמיסאַר פֿון דער יו־ען אין:

אַנטיסעמיטיזם!!!

פֿון ווען אָן איז דאָס וואָרט געוואָרן פּסול? ייִדן האָבן מורא צו קוקן דעם טײַוול גלײַך אין פּנים און אים באַזידלען מיטן יום־טובֿדיקן נאָמען „אַנטיסימיט‟!

מיר האָבן אַמאָל געוווינט אין דער בראָנקס, אויף סעדזשוויק עוועניו אין אַ פּריוואַט הויז מיט אַ גאַראַזש. איבערן גאַראַזש פֿלעג איך אַ יעדן סוכּות אויפֿשטעלן אַ סוכּה, די קינדער האָבן דאָס דעקאָרירט מיט סכך און קאָלירפֿולע בלעטלעך. מיר זײַנען געזעסן אין דער סוכּה, געזונגען יום־טובֿ לידער, געגעסן און זיך משׂמח געווען. בײַם סוף פֿון סוכּות האָט זיך באַוויזן אונדזער קריסטלעכע שכנטע, אונדזערע צוויי הײַזער האָבן בשותּפֿות געטיילט איין וואַנט. איך האָב געשטעלט די סוכּה, און זיי — אַ ניטל־בוים איבער זייער גאַראַזש. קומט זי צו גיין, די שכנטע מײַנע און מאַכט:

„דײַן סטראַשידלע אויפֿן דאַך פֿון גאַראַזש פֿאַרמיאוסט די גאַנצגע געגנט!!!.‟

ווי נאָר איך האָב געהערט אַזאַ פּזמון איז מיר ס’בלוט געקומען אין פּנים און איך האָב אויסגעשריגן: „דו פֿאַרשאָלטענע אַנטיסעמיטקע, איך וועל אַראָפּנעמען מײַן סוכּה ווען דו וועסט פּטור ווערן פֿון דײַן קריסטמעס־בוים!‟

נו! נו! איך האָב באַצאָלט דערפֿאַר. צו מאָרגנס, כ׳וויל אָנצינדן מײַן אויטאָ אין גאַראַזש, האָט דער אויטאָ געוויינט: „כ׳קען זיך נישט אָנצינדן, קוק אַרײַן אין מײַן אונטערשטע רער!‟

האָב איך גערופֿן אַ מעכאַניק און אויסגעפֿונען אַז עמעצער האָט אַרײַנגעשיט אַ בײַטל מיט צוקער אין דער אונטערשטער רער פֿון אונדזער אויטאָ. זיכער האָב איך געוווּסט ווער ס׳האָט עס געטאָן אָבער דער שכנטעס זון נישט געכאַפּט בײַ דער האַנט, איז עס געווען פֿאַרפֿאַלן.

צוליב וואָס דערמאָן איך עס? ייִדן האָבן פֿאַרגעסן אינעם וואָרט „אַנטיסעמיטיזם‟! מ׳האָט עס פֿאַרביטן מיט ראַסיזם. איר וועט אָבער נישט הערן מענטשן זאָלן זיך באַנוצן דערמיט, אפֿילו בנימין נתניהו, דער פּרעמיער מיניסטער פֿון מדינת־ישׂראל, וועלכע באָרעט זיך מיט דער וועלט אַרום אים וואָס וויל אונדז דערטרינקען; נישט, חלילה, אין אַ לעפֿל וואַסער, נאָר אַרײַנשלײַדען אין ים, הערט מען נישט מער דעם „יום־טובדיקן‟ נאָמען מיט וועלכן מ׳האָט אונדז באַגלײט מער ווי צוויי טויזנט יאָר, נאָר דער אַנטיסעמיטיזם בליט אומעטום, אַפֿילו דאָ, אין אַמעריקע.

ס׳איז געווען אַ סוד פֿאַר גאַנץ בראָד ווען מ׳האָט אונד געעפֿנט די אויגן צו חניפֿה און דאָס קריכן פֿאַר יענעם אויף אַלע פֿיר צוליב מאַכט און דער געלט־קאַסע.

אין אונדזער צײַט האָבן מענטשן פֿאַרקויפֿט זייערע נשמות דעם קאָמוניזם און אַלערלײַ ־יזמס, און געצאָלט דערפֿאַר רבי־געלט.

דאַרף עס נעמען בלויז אַזאַ צעדרייטער אויפֿן גאַנצן ווענטיליאַטאָר ווי דאָן־קיכאָט, דער אַנטי־העלד פֿון מיגועל דע סערוואַנטס פֿון „מענטש פֿון לאַ מאַנטשאַ‟ מיט זײַן נאָכשלעפּער סאַנטשאָ פּאַנזאַ צו קעמפֿן מיט די ווינטמילן כּדי אײַנצושטעלן זיך פֿאַר אַלע קריוודעס צו ברענגען יושר אויף דער וועלט. זעט אויס אַז ביידע זײַנען נאַיִווע טרוימער און פֿאַרפֿעלט צו זען די וועלט ווי זי איז.

אין אונדזער צײַט זײַנען מיר זוכה געווען צו באַראַק אָבאַמאַ, אַ נאַיִוון דאָן־קיכאָט, וואָס האָט פּרובירט קעמפֿן מיט די ווינטמילן פֿון דער וועלט און אײַנשטעלן אַ שטיקל סדר, בלויז אָנצוקומען צו דער פֿאַרקויפֿטער נשמה — דאָנאַלד טראַמפּ. פֿאַרקויפֿט האָט ער זײַן נשמה דעם דאָלאַר.