ד״ר מרים יודעל באַקומט נאַציאָנאַלע ייִדישע ביכער־פּרעמיע

Dr. Miriam Udel Wins National Jewish Book Award


פֿון „פֿאָרווערטס‟־רעדאַקציע

Published January 31, 2017, issue of February 23, 2017.

דער „ראָט פֿאַר ייִדישער ביכער‟ האָט לעצטנס געמאָלדן, אַז ד׳׳ר מרים יודעל, אַ געהילפֿס־פּראָפֿעסאָרשע פֿון ייִדישער שפּראַך אין „עמאָרי־אוניווערסיטעט‟ אין אַטלאַנטע, וועט אין מאַרץ באַקומען אַ נאַציאָנאַלע ייִדישע ביכער־פּרעמיע פֿאַר איר מאָנאָגראַפֿיע „קיינמאָל נישט בעסער: דער מאָדערנער ייִדישער פּיקאַרעסק‟.

דאָס בוך באַטראַכט דעם אופֿן ווי אַזוי די ייִדישע ליטעראַטור אינעם 18סטן און 19סטן יאָרהונדערט, וואָס איז לכתּחילה געווען אַ דידאַקטישע, איז פֿאַרוואַנדלט געוואָרן אין אַ מער פֿאַרשידנאַרטיקער. דאָס בוך דערקלערט ווי אַזוי די ייִדישע ליטעראַטור האָט געשילדערט ייִדן ווי דרויסנדיקע פֿיגורן און ווי אַזוי זי איז געווען רעפּרעזענטירט אויף דער מאַרגינאַליזירונג פֿון ייִדן אין דער צאַרישער אימפּעריע. עס נעמט די טעאָריע פֿונעם „פּיקאַרעסק‟, אַ זשאַנער וואָס שילדערט אַן אַוואַנטוריסטישן העלד, וואָס קעמפֿט קעגן זײַן געזעלשאַפֿט, און איז אפֿשר ניט אַזוי אָרנטלעך אָבער האָט פֿאָרט אַ געוויסן חן. אין איר בוך דערקלערט ד׳׳ר יודעל ווי אַזוי דער „פּליט‟ אין דער ייִדישער ליטעראַטור קען באַטראַכט ווערן ווי „דאָס ייִדישע שוועסטערקינד‟ פֿונעם שפּאַנישן פּיקאַרעסק.

ס׳איז מערקווערדיק, וואָס ד׳׳ר יודעלס בוך, וואָס איז דורכאויס אַן אַקאַדעמישס, האָט געוווּנען אַ פּרעמיע אין דער קאַטעגאָריע — אַלגעמיינע ווערק, וואָס באַהאַנדלען דעם מאָדערנעם ייִדישן געדאַנק און איבערלעבונג.

„דער פֿאַקט, וואָס עס האָט געוווּנען אין אַ קאַטעגאָריע וואָס איז ניט געווידמעט פֿאָרשאַרבעטן ווײַזט מיר, אַז דאָס בוך קען עפּעס צוצוגעבן צו דער דיסקוסיע איבערן מאָדערנעם ייִדישן געדאַנק,‟ האָט ד׳׳ר יודעל דערקלערט אין אַן אינטערוויו מיט דער וועבזײַט „עמאָרי־רעפּאָרט‟. „איך האַלט, אַז עס האָט דעם פּאָטענציעל משפּיע צו זײַן אויף פֿאַרשידענע ענינים וואָס מיר דיסקוטירן און דעם אופֿן ווי אַזוי מיר רעדן זיי אַרום.‟

אַחוץ איר פֿאָרשונג איבער דעם פּיקאַרעסק־זשאַנער אין דער ייִדישער ליטעראַטור אַרבעט ד׳׳ר יודעל אויך יאָרן לאַנג אויף אַ ריי פּראָיעקטן וועגן דער ייִדישער קינדער־ליטעראַטור. זי שרײַבט איצט אַ וויסנשאַפֿטלעך בוך אויף דער טעמע, ווי אויך אַן אַנטאָלאָגיע פֿון ייִדישער קינדער־ליטעראַטור אין דער ענגלישער איבערזעצונג. דעם זמן לערנט זי אַ קלאַס וועגן דער ייִדישער קינדער־ליטעראַטור באַנאַנד מיטן פּסיכאָלאָג ד׳׳ר מאַרשאַל דוק.

די פּרעמיע פֿונעם „ראָט פֿאַר ייִדישע ביכער‟ וועט צוגעטיילט ווערן דעם 7טן מאַרץ בעת אַ צערעמאָניע אינעם „צענטער פֿאַר דער ייִדישער געשיכטע‟ אין מאַנהעטן.