די „שפּאַנישע קיניגלעכע אַקאַדעמיע‟, וואָס איז די הויפּט לינגוויסטישע אינסטאַנץ אין שפּאַניע, האָט געמאָלדן אַ פּלאַן צו בויען אַן אינסטיטוציע אין ישׂראל איבערגעגעבן דער שטודיע און דער אויפֿהיטונג פֿון לאַדינאָ, האָט דינסטיק איבערגעגעבן די בריטישע צײַטונג, Guardian.
נײַן ספּעציאַליסטן פֿון לאַדינאָ זענען שוין באַשטימט געוואָרן דורכצופֿירן די אַרבעט. די ישׂראלדיקע אינסטיטוציע וועט זײַן דער 24סטער צווײַג פֿון דער „שפּאַנישער קיניגלעכער אַקאַדעמיע‟. די אַנדערע 23 צווײַגן ספּעציאַליזירן זיך אין אַנדערע שפּאַנישע לשונות און דיאַלעקטן וואָס מע רעדט הײַנט איבער לאַטײַן־אַמעריקע און אַנדערע לענדער ווי די פֿיליפּינען.
לאַדינאָ — אויך באַקאַנט ווי דזשודעזמאָ אָדער יודעאָ־שפּאַיש — איז די שפּראַך פֿון די ייִדן וואָס זענען פֿאַרטריבן געוואָרן פֿון שפּאַניע מיט 500 יאָר צוריק, און האָבן זיך באַזעצט אין אַנדערע אייראָפּעיִשע לענדער, ווי אויך אינעם מיטעלן מיזרח, צפֿון־אַפֿריקע און לאַטײַן־אַמעריקע. הײַנט איז זי אין סכּנה פֿון אונטערגאַנג. מע שאַצט אַז עס זענען פֿאַרבליבן ווייניקער ווי 100,000 מענטשן וואָס קענען זי נאָך רעדן.
דאַריאָ ווילאַנועוואַ, דער דירעקטאָר פֿון דער „שפּאַנישער קיניגלעכער אַקאַדעמיע‟, האָט דערקלערט אַז לאַדינאָ איז „אַ וויכטיקער קולטורעלער היסטאָרישער פֿענאָמען, און דערפֿאַר קומט דער שפּראַך אַן אייגענע אַקאַדעמיע.
„לאַדינאָ האָט אויפֿגעהאַלטן אַ סך אור־אַלטע שפּאַנישע ווערטער וואָס מע הערט מער נישט אין אַנדערע לשונות, און דערצו איז זי אויך באַווירקט געוואָרן פֿון די שפּראַכן אין די לענדער וווּ די פּליטים האָבן זיך באַזעצט,‟ האָט ער צוגעגעבן.
יצחק קערוב, דער פּרעזידענט פֿון דער „פֿעדעראַציע פֿון ייִדישע קהילות אין שפּאַניע‟, האָט וואַרעם באַגריסט דעם באַשלוס פֿון דער שפּאַנישער רעגירונג. „דאָס איז איינער פֿון אַ ריי שריט וואָס שפּאַניע האָט זיך לעצטנס אונטערגענומען צו פֿאַרריכטן די עוולות וואָס זי איז באַגאַנגען קעגן די ייִדן אין 1492,‟ האָט ער געזאָגט.
The Yiddish Daily Forward welcomes reader comments in order to promote thoughtful discussion on issues of importance to the Jewish community. In the interest of maintaining a civil forum, The Yiddish Daily Forwardrequires that all commenters be appropriately respectful toward our writers, other commenters and the subjects of the articles. Vigorous debate and reasoned critique are welcome; name-calling and personal invective are not. While we generally do not seek to edit or actively moderate comments, our spam filter prevents most links and certain key words from being posted and The Yiddish Daily Forward reserves the right to remove comments for any reason.