שוועדישע מוזיק־ווידעאָס לערנען קינדער ייִדיש

Swedish Music Videos Teach Children Yiddish


פֿון דזשאָרדין קוציק

Published December 13, 2017.

אַ דאַנק דעם וואָס די שוועדישע רעגירונג אָנערקענט ייִדיש ווי אַן אָפֿיציעלע מינאָריטעט־שפּראַך, פֿינאַנצירט זי אַ ריי פּראָגראַמען וואָס מוטיקן דעם באַנוץ פֿון דער שפּראַך. אַחוץ דעם יערלעכן ייִדיש־סעמינאַר פֿון ייִדישער שפּראַך און קולטור; ראַדיאָ־טראַנסמיסיעס און טעלעוויזיע־פּראָגראַמען שטיצט די שוועדישע רעגירונג אויך אונטער אַ ריי פּראָגראַמען וואָס לערנען דעם ברייטן עולם מאַמע־לשון.

לעצטנס האָט דער „פֿאַרבאַנד פֿאַר ייִדיש אין שוועדן‟ פֿאַרעפֿנטלעכט אַ סעריע 12 מוזיק־ווידעאָס, אין וועלכן די זינגערין העלען דאָן לינד זינגט אַ ייִדיש ליד און דריקט אויס דעם טעקסט דורך פֿיזישע באַוועגונגען. די סעריע, „לידער מיט גלידער‟, איז געצילעוועט פֿאַר קינדער אין עלטער פֿון איינס ביז אַכט יאָר, זיי זאָלן זיך אויסלערנען וואָקאַבולאַר דורכן אַסאָציִיִרן די ווערטער פֿונעם ליד מיט די פֿיזישע באַוועגונגען וואָס זיי זעען אויפֿן עקראַן. די וועבזײַט נעמט ניט בלויז אַרײַן די ווידעאָס מיט ייִדישע אונטערקעפּלעך (אויף טראַנסקריפּציע), נאָר אויך רעקאָרדירונגען פֿון בלויז דער מוזיק, דער ייִדיש־לערער זאָל אַליין קענען זינגען די לידער נוסח קאַראַאָקע פֿאַר זײַן קלאַס.

אין אַ שמועס מיטן „פֿאָרווערטס‟ האָט פּערל גראָסמאַן, אַ פֿאָרשטייערין פֿונעם „פֿאַרבאַנד פֿאַר ייִדיש אין שוועדן‟, דערקלערט, אַז מע האָט באַשלאָסן צו מאַכן די לערן־פּראָגראַם כּדי מענטשן סײַ אין שוועדן, סײַ אין אויסלאַנד, זאָלן האָבן מער רעסורסן פֿאַרן לערנען קליינע קינדער ייִדיש. כּדי אויסצוקלײַבן די לידער האָט גראָסמאַן געפֿרעגט דעם מוזיקאָלאָג (און „פֿאָרווערטס‟־שרײַבער) איציק גאָטעסמאַן און דעם כאָר־דיריגענט און קאָמפּאָזיטאָר בנימין שעכטער זייערע רעקאָמענדאַציעס פֿאַר פּאַסיקע לידער. דערנאָך האָט העלען דאָן לינד אויסגעקליבן פֿון די פֿאָרשלאָגן צוועלף לידער, צו וועלכן זי האָט צום בעסטן געקענט צופּאַסן פֿיזישע באַוועגונגען. צווישן די לידער געפֿינט מען אַ ריי קלאַסישע פֿאָלקסלידער ווי „אַז דער רבי זינגט‟, „אָט אַזוי נייט אַ שניידער‟ און „אוי מײַן קעפּעלע‟ ווי אויך פֿיר לידער פֿון ביילע שעכטער־גאָטעסמאַן ז״ל — „דער ווינט‟, „האַמערל‟, „בלעטער‟ און „די באַן‟.

די „לידער מיט גלידער‟ ווערן געזונגען אויף אַ גוטן כּלל־ייִדיש מיט אַ פּראָפֿעסיאָנעלער מוזיקאַלישער באַגלייטונג וואָס נעמט אַרײַן סײַ טראַדיציאָנעלע מעלאָדיעס, סײַ השפּעות פֿון דזשעז.

די סעריע, צוזאַמען מיט „ייִדישפּאָפּ‟, זענען די איינציקע מאָדערנע מולטימעדיע־לערן־מיטלען פֿאַר לערער אָדער עלטערן, וואָס ווילן אַז זייערע קינדער זאָלן קענען אַ ביסל ייִדיש. לאָמיר האָפֿן, אַז מע וועט טאַקע נוצן אָט די מוזיק־ווידעאָס אין סײַ פֿאָרמעלע, סײַ אומפֿאָרמעלע ייִדיש־קלאַסן און אַז עס וועלן זיך באַווײַזן נאָך אַזעלכע געלונגענע איניציאַטיוון.

די ווידעאָס קען מען זען דאָ: //barnsanger.jiddischforbundet.se/sang-6.