פּובליציסטיק

די סאַמע ערשטע אַסטראָנאָטן

The Very First Astronauts

פֿון מרים שמולעוויטש־האָפֿמאַן

(די 3 טע זײַט פֿון 3)

* * *

מיטן דריטן אַסטראָנאָט דאַרף מען זײַן פֿאַרזיכטיק, ווײַל ער געהערט צו שטאַרק סענסיטיווע פֿעלקער־שבֿטים, וואָס פֿאַרמאָגן נישט קיין טראָפּן חוש פֿאַר הומאָר. דער פֿויגל האָט טאַקע עקזיסטירט און געפֿירט זײַן קעמל בײַ דער נאָז אין די מדבריות לעבן מעקאַ און מעדינאַ.

אין יענער תּקופֿה פֿון זיבעטן יאָרהונדערט אונדזער צײַט רעכענונג, איז אויפֿגעקומען אַ שפּאָגל נײַער גלויבן, וואָס עס איז אים געלונגען אָנצושטעקן גאַנצע שטחים און קאָנטינענטן. אָט דער תּכשיט איז ממש געווען אַ שפּיל־פֿויגל, וועלכער האָט ליב געהאַט אויסצומעסטן די לענג און די ברייט פֿונעם מידבר, צוציִען אַ חבֿרה מיטלויפֿער, ביז ער האָט געשאַפֿן אייגענע חיילות.

דער זעלבער חבֿרהמאַן האָט פֿאַרמאָגט אַכט ווײַבער, וואָס די ערשטע פֿון זיי איז געווען האַדידזשיאַ, מיט פֿופֿצן יאָר עלטער פֿון אים. זי האָט אים געפּילנעוועט ווי מען פּילנעוועט אַ זבאַלעוועט קינד, נאָכגעגעבן אַלע זײַנע קאַפּריזן און אים געשטיצט אין אַלע זײַנע אונטערנעמונגען. און אַזוי ווי ער איז געווען אַן אַנאַלפֿאַבעט, נישט געקענט לייענען און שרײַבן, האָט ער צוגעצויגן אַ חבֿרותא, וואָס האָט אים געדינט מיט זײַן אַנאַלפֿאַבעטישקייט.

לעגענדעס און סיפּור־המעשׂיות זײַנען בנימצא פֿונעם ייִדישן קוואַל. און ווי מיר ווייסן, אַז גײַציקייט און רום שטעקט אָן אַ יעדערן, וואָס קומט צו דער מאַכט, האָבן די זיבן זאַכן נישט אויסגעמיטן מוחמדן. אין יענער צײַט זענען מעקאַ און מעדינאַ געווען באַוווינט מיט אַ שלל ייִדן. פֿון וואַנען די ייִדישע שבֿטים האָבן זיך געיאַוועט, זײַנען מיר דאָך ווי אַ פֿאָלק צעזײט און צעשפּרייט. פֿאַרשטייט זיך, אַז די ייִדן זײַנען געווען די איינציקע „אוטשאָני יעוורעיִ‟ (געלערנטע ייִדן), וואָס האָבן געקענט די חכמה פֿון וויסן, שרײַבן און לייענען.

און לאָמיר נישט פֿאַרגעסן, אַז די קעמל־רײַזנדיקע מחנות זײַנען אויך אָפּשטאַמיקע פֿון אַבֿרהם אַבֿינו, און זײַן בנוק ישמאל, וואָס ער האָט געהאַט מיט הגרן, זײַן דינסט. איז דער סוחר, איך מיין, מוחמד בעצמו און בכּבֿודו, געקומען צו די ייִדן און זיי פֿאָרגעלייגט זײַן נײַע אמונה. אלוקים איז פֿאַרוואַנדלט געוואָרן אין אַללאַ, און כּמעט אַ יעדע געשיכטע, וואָס ווערט געשילדערט אין אונדזער תּנ”ך ווערט איבערדערציילט אינעם קאָראַן, „פֿאַרראָכטן און פֿאַרבעסערט‟…

האָט מחמד פֿאָרגעלייגט די ייִדן פֿון מעקאַ און מעדינאַ אויפֿצוגעבן זייער גלויבן און אָננעמען אַ נײַע סדרה פֿון דער וואָך. האָבן זיך די ייִדן אָפּגעזאָגט, האָט ער ס‘רובֿ פֿון זיי משלח געווען אַהין פֿון וואַנען קיין בריוועלע איז נאָך נישט אָנגעקומען.

און דעריבער, אַנשטאָט דרײַ מאָל אַ טאָג מתפּלל צו זײַן, האָט מען עס געביטן אויף פֿינף מאָל אַ טאָג; אַנשטאָט קערן זיך צום מיזרח און ירושלים, האָט מען גענומען קערן זיך צו מעקאַ און מעדינאַ. דאָס איז בלויז אַן איבערבליק איבער דעם הייליקן בוך פֿון ישמאלס נאָכוווּקס. און בײַ די סוף פֿון די טעג, ווען מוחמד האָט געהאַלטן בײַ יציאת־הנשמה, איז ער אַרויף אין הימל. איך הייב נישט אָן צו וויסן, צי אויף אַ קעמל, צי פֿון אייגענער הייליקייט. אָבער ער איז געפֿלויגן.

האָבן מיר, הייסט עס, ביז אַהער דרײַ פֿליִער, וואָס האָבן זיך נישט געקענט דערוואַרטן ביז מ’וועט אַנטדעקן די „דזשעט‟־עראָפּלאַנען.

הײַנט פֿליט מען שוין צו דער לבֿנה, און להבא צום פּלאַנעט מאַרס, און מיר אַלע פֿליִען מיט „דזשעט‟עראָפּלאַנען אַרום אונדזער ערד־קוגעלע. מיט איין אויסנאַם: בלויז די נשמה האָט די זכיה צו דערגרייכן צום זיבעטן הימל; דער גוף, מײַנע ליבע פֿרײַנט, דאַרף איך דאָך אײַך נישט אויפֿדעקן דעם סוד פֿאַר גאַנץ בראָד, איר ווייסט עס שוין אַליין.